Odpowiedź: Wyjaśnijmy na początku, że przelew (cesja) wierzytelności polega na przeniesieniu wierzytelności z majątku danej jednostki do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej z jej nabywcą (art. 509 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm., dalej: kc). Przedsiębiorstwo sprzedające wierzytelność określa się cedentem, a nabywcę wierzytelności - cesjonariuszem.
Z punktu widzenia cedenta cesja jest rozporządzeniem, gdyż prowadzi do przeniesienia wierzytelności z jego majątku. W przypadku cesjonariusza (nabywcy) jest to przysporzenie, ponieważ uzyskuje on korzyść majątkową w postaci wierzytelności. Przelew wierzytelności może mieć charakter nieodpłatny (darowizna) bądź odpłatny (sprzedaż, zamiana). Warto podkreślić, że cesja następuje bez zgody dłużnika. Jednak dla zabezpieczenia interesów dłużnika (art. 515 kc):
Proszę pamiętać, że forma cesji powinna być stwierdzona pismem (art. 511 kc), jeżeli cedowana wierzytelność jest również stwierdzona pismem lub gdy wartość wierzytelności przekracza 2.000 zł (art. 75 kc).
Przeniesienie wierzytelności na cesjonariusza powoduje uzyskanie przez niego wszelkich praw związanych z wierzytelnością, w szczególności roszczenia o zaległe odsetki (art. 509 kc). Kodeks cywilny nie określa obowiązków cedenta. Jednak, sprzedając wierzytelność, należy udzielić cesjonariuszowi potrzebnych wyjaśnień dotyczących wierzytelności oraz wydać posiadane dokumenty, które jej dotyczą (art. 546, 555 i 604 kc).
Warto zaznaczyć, że w umowie związanej z obrotem (sprzedażą, zamianą, darowizną) wierzytelnością można określić dodatkowe obowiązki stron, na przykład terminy płatności za zbytą wierzytelność.
Należy pamiętać, że bezwzględny zakaz zbywania wierzytelności dotyczy:
Ogólne zasady ewidencji cesji (sprzedaży) wierzytelności własnej są następujące:
1. Wyksięgowanie wartości nominalnej sprzedanej wierzytelności:
2. Zaksięgowanie ceny sprzedanej wierzytelności:
3. Otrzymane zapłaty od spółki B:
W wypadku gdy sprzedaje się własną wierzytelność związaną z wykazanym w poprzednich okresach przychodem podatkowym, co zazwyczaj wiąże się ze sprzedażą produktów, towarów lub usług, uzyskane środki pieniężne z tytułu zbytej wierzytelności nie będą stanowiły przychodu podatkowego (art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm., dalej: updop).
Wynika to z faktu, że jednostka wykazała wcześniej przychody a otrzymana zapłata za sprzedaną wierzytelność będzie stanowiła spłatę należności. Sytuacja taka jest podobna do otrzymania zapłaty od dłużnika. Warto zwrócić uwagę, że ewentualne straty na sprzedaży takiej wierzytelności zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, ale w kwocie netto należności, czyli bez uwzględnienia należnego VAT (art. 16 ust. 1 pkt 39 updop).
Jak może Pani zauważyć, przepisy podatkowe nie traktują strat z tytułu sprzedaży wierzytelności jako kosztów uzyskania przychodów, jednak odstępstwem od tej zasady jest sprzedaż wierzytelności własnej, ujętej wcześniej jako przychód należny.
Podstawa prawna:
- art. 509, 515, 546, 555, 593-602, 604ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.),
- art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).
Odpowiedź udzielona: 17 lipca 2008 r.
Źródło: PortalFK.pl
