Finansowane przez pracodawcę pracownikom składki na ubezpieczenie na życie oraz na wypadek pobytu w szpitalu są dla nich przychodem ze stosunku pracy, zatem podlegają opodatkowaniu i oskładkowaniu.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazuje, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jak z powyższego wynika, ubezpieczenie na życie opłacane przez pracodawcę za pracownika stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, tym bardziej że przytoczony akt prawny nie przewiduje w tym zakresie żadnych zwolnień czy ulg.
Inaczej mogłoby być, gdyby pracodawca wykupił pracownikom ubezpieczenie kapitałowe na życie.
W takim przypadku, w myśl pisma Ministerstwa Finansów z 31 października 1995 r. nr PO 5/1-0788-3656/95, składki nie są przychodem pracownika, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli zakład pracy:
- jest właścicielem polisy,
- opłaca należne składki,
- jest jedynym uprawnionym do otrzymania całego świadczenia ubezpieczeniowego w razie śmierci pracownika.
W praktyce jednak zdecydowanie częściej mamy do czynienia z sytuacjami, kiedy to pracownik uprawniony jest do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu fundowanej mu polisy, przez co uzyskuje on przysporzenie majątkowe. Nie ma wtedy znaczenia, czy uposażonym jest pracownik, czy też członek jego rodziny .
Opłacane przez pracodawcę składki stanowią dla pracownika przychód ze w stosunku pracy, nawet jeśli w danym miesiącu nie uzyskał on z tego tytułu wymiernych korzyści w postaci np. wypłaty jakiegoś świadczenia.
Znajduje to odzwierciedlenie w interpretacji indywidualnej Izby Skarbowej w Warszawie z 5 marca 2008 r., nr IPPB2/415-284/08-5/SP, w której czytamy:
"Jeżeli zakład pracy zawrze umowę grupowego ubezpieczenia na życie na rzecz swoich pracowników i będzie opłacał składki należne od tych ubezpieczeń oraz nie będzie uprawniony do otrzymania świadczeń wynikających z zawartej umowy, wówczas wartość składek płaconych przez zakład pracy na powyższe ubezpieczenie stanowi przychód pracownika".
W konsekwencji Spółka jako płatnik będzie obowiązana obliczać, pobierać zaliczki na podatek dochodowy.
Reasumując, należy stwierdzić, iż wydatki poniesione przez spółkę (pracodawcę) na sfinansowanie zakupu ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym stanowią przychód ubezpieczonego w wysokości opłaconej składki i powinny być opodatkowane wraz z innymi przychodami ze stosunku pracy".
Składki na ubezpieczenie na życie pracowników płacone przez zakład pracy są nie tylko przychodem opodatkowanym podatkiem od osób fizycznych, lecz także świadczeniem ozusowanym. Wynika to wprost z art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.)w myśl którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Wartość faktycznie opłaconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie na życie pracowników stanowi ich przychód w miesiącu, w którym składki zostaną opłacone przez zakład pracy i w tej kwocie podlega oskładkowaniu oraz opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych . Nie ma tu potrzeby dokonywania "ubruttowienia" wartości tego typu świadczenia.
Wartość omawianego nieodpłatnego świadczenia najczęściej jest wykazywana przez pracodawców - obok płacy zasadniczej i innych składników wynagrodzenia - na jednej, zbiorczej liście płac, ale w osobnej pozycji.
Rzeczone świadczenie można także oczywiście rozliczać na dodatkowej liście.
Podstawa prawna:
- art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)
art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).
