Najważniejsze można podzielić na krajowe i lokalne. Wśród tych pierwszych dominują: niepewność ceny polskiego węgla związaną z międzynarodową ceną w portach ARA (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia) oraz niepewność co do darmowych pozwoleń na emisję CO2 podczas trwania KPRU III w latach 2013-20 (możliwość stwarzana przez art. 10 dyrektywy UE).
Główną barierą lokalną jest długotrwałość procedur administracyjnych związanych ze zmianami w planach zagospodarowania przestrzennego gminy - mówi Manfred Ersing, członek zarządu, dyrektor ds. rozwoju Elektrowni Rybnik.
Firmy, które będą finansowały inwestycje, w większości z kredytów bankowych mogą mieć poważne problemy z pozyskaniem funduszy. Również inwestycje typu project finance będą obarczone dużym ryzykiem z uwagi na nieprzewidywalną sytuację na rynku paliw i energii.
- Nasi inwestorzy przeanalizują wszystkie możliwe projekty i, z uwagi na ograniczone środki, zrealizowane zostaną tylko te z najwyższym priorytetem - informuje Ersing.
W Elektrowni Rybnik wszystkie uwarunkowania związane z realizacją inwestycji w nowe moce wytwórcze, w tym oczywiście przeszkody, są dobrze rozpoznane, bo jest tu planowana budowa nowego bloku na węgiel kamienny. Ogłoszenie przetargu nastąpi w maju br.
Kłopoty te są znane także w grupie Tauron, które planuje budowę kilku nowych bloków, m.in. w elektrowniach Stalowa Wola i Jaworzno III.
- Dziś największe problemy związane z rozpoczęciem inwestycji wiążą się oczywiście z pozyskaniem finansowania. Zdobycie środków na inwestycje w energetyce zawsze było dość trudne, np. domykanie finansowania Łagiszy zajęło PKE przeszło dwa lata. Są to bowiem duże, kapitałochłonne i długotrwałe przedsięwzięcia - wyjaśnia Dariusz Lubera, prezes Tauron Polska Energia.
Piotra Łuba, partner i doradca biznesowy w PricewaterhouseCoopers, twierdzi, że dla inwestorów ważne jest także przekonanie o stabilności regulacji, co, jego zdaniem, zostało dość mocno podważone w grudniu 2008 r. przez URE.
- Ważne jest również przekonanie o równym traktowaniu inwestorów. Moglibyśmy liczyć na więcej inwestycji greenfield ze strony wielkich firm energetycznych, które jeszcze w Polsce nie zaistniały w obszarze wytwarzania. Aby opłacało się im wejść na nasz rynek, musiałyby być przekonane, że będą tak samo traktowane jak polskie grupy lub firmy już w Polsce działające. A takiego przekonania obecnie nie ma - ocenia Piotra Łuba.
Wśród najważniejszych barier w finansowaniu nowych mocy wytwórczych Krzysztof Rozen, partner, szef zespołu ds. energii i zasobów naturalnych firmy doradczej KPMG, na pierwszym miejscu wymienia dostępność finansowania. Kapitału w bankach jest mniej niż np. rok temu, wobec tego żądają one znacznie wyższego wkładu własnego. Kiedyś można było myśleć o strukturach, gdzie 30 proc. stanowiły środki własne, a 70 proc. środków pochodziło z kredytu. W obecnych warunkach osiągnięcie takich proporcji będzie bardzo trudne. Instytucje finansowe i banki mówią, że powinno być 50:50. Należy się przy tym spodziewać, że kapitał będzie dostępny tylko dla firm o najlepszym ratingu kredytowym.
- Kolejną przeszkodą jest okres finansowania. W energetyce inwestycje są długoterminowe, tylko okres budowy trwa ok. 3-4 lat, wtedy środki są zaangażowane i nie przynoszą żadnych dochodów, okres spłaty wynosi 10-12 lat. Takiego kapitału w formie kredytu obecnie na rynku nie ma. Banki mówią o okresach finansowania tylko na 3-5 lat - zapewnia Rozen.
Wiele instytucji finansowych, które jeszcze niedawno były zainteresowane finansowaniem inwestycji w sektorze energetycznym, już nie są tym zainteresowane.
Według Krzysztofa Rozena, coraz większą rolę odgrywają natomiast parabanki, czyli instytucje wspierane przez rządy lub instytucje multilateralne, jak EBI, EBOiR czy Nordycki Bank Inwestycyjny. Coraz ważniejszą rolę będą odgrywały instytucje ubezpieczeń kredytów eksportowych, które również finansują niektóre inwestycje.
