Kupujący on-line mają więcej praw

Z roku na rok rośnie wartość zakupów dokonywanych przez konsumentów na odległość, zwłaszcza w sklepach internetowych. Dzięki specjalnym porównywarkom można szybko ustalić, który sprzedawca oferuje dany produkt najtaniej, a z komentarzy innych osób dowiedzieć się, czy jest również godzien zaufania. Poza tym zakupy on-line mają tę dodatkową zaletę, że otrzymany towar, choćby nie był wadliwy, możemy w ciągu 10 dni zwrócić do sklepu.

Dobre dla niezdecydowanych

W przypadku umów zawieranych na odległość nie jesteśmy w stanie dotknąć ani przymierzyć oferowanego nam towaru. Między innymi z tego właśnie względu kontrakty te poddane zostały szczególnej regulacji (patrz podstawa prawna). Nakłada ona na przedsiębiorców trudniących się tego rodzaju obrotem dodatkowe obowiązki, zwłaszcza o charakterze informacyjnym. Natomiast konsumentom kupującym w sieci przepisy przyznają szczególne prawa.

Przede wszystkim konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie 10 dni od wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Zatem znaczenie ma data stempla pocztowego, a nie faktycznego doręczenia przesyłki adresatowi.

Musi być pełna jasność

Aby klient dokonujący zakupów on-line wiedział z kim ma do czynienia, jaki produkt jest mu oferowany i że może się jeszcze rozmyślić po otrzymaniu towaru, przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi informacje m.in. na ten temat. Tego rodzaju formalności sprzedawcy muszą dopełnić najpóźniej w chwili złożenia konsumentowi propozycji zawarcia umowy.

Z kolei w momencie rozpoczęcia spełniania świadczenia przedsiębiorca ma obowiązek potwierdzić konsumentowi na piśmie wymagane prawem informacje. W przeciwnym razie termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi 3 miesiące i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Jeżeli jednak konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do dziesięciu dni od tej daty.

Sklep internetowy ma obowiązek poinformować konsumentów o:

- imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany,

- istotnych właściwościach i przedmiocie świadczenia,

- cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki,

- zasadach zapłaty ceny/wynagrodzenia,

- kosztach oraz terminie i sposobie dostawy,

- prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni, ze wskazaniem wyjątków,

- kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy,

- terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący,

- minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe

- miejscu i sposobie składania reklamacji,

- prawie wypowiedzenia umowy.

Powyższe informacje powinny być sformułowane jednoznacznie, czyli w sposób zrozumiały i łatwy do odczytania dla przeciętnego użytkownika.

10 zasad bezpiecznego kupowania w Internecie*:

- Poznaj sprzedawcę. Jeśli coś będzie nie tak, musisz wiedzieć, jak się z nim skontaktować, dokąd się udać. Ostrzeżeniem powinien być brak danych teleadresowych na stronie.

- Poznaj towar. Przejrzyj wszystkie dostępne na stronie internetowej informacje o produkcie, przeanalizuj dane techniczne oraz odpowiedz sobie na pytanie, czy na pewno dany towar potrzebujesz.

- Sprawdź cenę. Upewnij się, że zawiera ona wszystkie cła, podatki, koszty ubezpieczenia, opłaty za pakowanie towaru. Nie zapomnij o zapytaniu, kto płaci za przesyłkę.

- Dowiedz się, jakie są możliwości zapłaty. Jeśli podajesz przez Internet numer swojej karty płatniczej, upewnij się, że korzystasz z bezpiecznego połączenia internetowego (adres zaczyna się od https://, u dołu strony widnieje ikonka żółtej kłódki).

- Poznaj zasady, na jakich zostanie ci dostarczony towar i sposób, w jaki możesz odwołać zamówienie. Jeśli sklep nie może zapewnić, że dostarczy przesyłkę w wymaganym przez ciebie terminie, warto zastanowić się nad rezygnacją z zakupu.

- Pamiętaj, że w terminie 10 dni od otrzymania przesyłki z towarem przysługuje ci prawo do odstąpienia od umowy bez podania przyczyn (wyjątki w tym zakresie dotyczą m.in. żywności, płyt z muzyką, filmem czy programem komputerowym, jeśli usunąłeś oryginalne opakowanie).

- Masz takie same uprawnienia do reklamowania produktów kupionych w Internecie, jak w tradycyjnym sklepie, w szczególności prawo do powoływania się na niezgodność towaru z umową w ciągu 2 lat od zakupu.

- Zachowaj rachunki i inne dokumenty, które otrzymałeś podczas dokonywania zakupu. Wydrukuj lub skopiuj zamówienie, zasady i warunki zakupu, które przedstawione były na stronie internetowej. Zatrzymaj katalog sprzedawcy i całą korespondencję ze sprzedającym. Wszystko to będzie bardzo przydatne w razie dochodzenia roszczeń od sprzedawcy.

- Chroń swoje dane. Jeżeli na formularzu nie ma pytania dotyczącego zgody na przetwarzanie twoich danych osobowych, zapytaj sprzedawcę, w jaki sposób chroni informacje o swoich klientach.

- Zachowaj rozsądek. Jeżeli coś wydaje się zbyt atrakcyjne, aby było prawdziwe, najprawdopodobniej tak właśnie jest.

* źródło: UOKiK

Bez opłaty za zerwanie umowy

W razie odstąpienia od umowy jest ona uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań (np. zapłaty ceny). To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, przy czym zwrot świadczeń powinien nastąpić niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni.

W przypadku umów zawieranych na odległość przedsiębiorca nie może zastrzec odstępnego, czyli obowiązku zapłaty przez konsumenta oznaczonej sumy za odstąpienie przez niego od umowy.

Są wyjątki

Niestety, nie z każdej umowy zawartej na odległość konsument może bezkarnie zrezygnować. Dotyczy to zwłaszcza przypadków:

- świadczenia rozpoczętego, za zgodą konsumenta, przed upływem 10-dniowego terminu do odstąpienia od umowy,

- nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na nośnikach programów komputerowych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania (kasety video i audio, CD, DVD i inne),

- świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,

- świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,

- dostarczania prasy.

Ponadto odstąpienie od umowy nie jest możliwe w sytuacji, gdy nie podlega ona wszystkim lub tylko niektórym przepisom o umowach zawieranych na odległość. Dotyczy to m.in. sprzedaży z licytacji, umów dotyczących nieruchomości (z wyjątkiem najmu) czy świadczenia usług turystyczno-wypoczynkowych w postaci zakwaterowania, transportu, rozrywek i gastronomii.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 2.03.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. nr 22, poz. 271 ze zm.).