Praca za granicą, staż pracy w Polsce

Zjawisko emigracji zarobkowej obecne jest na polskim rynku pracy od kilku lat. Jednak, po pewnym okresie przebywania za granicą, wiele osób wraca do kraju. Wówczas pojawia się problem, na jakich zasadach należy zaliczać okresy zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy do krajowego stażu pracy.

Praca w Unii i poza nią

Kodeks pracy nie reguluje kwestii zaliczania okresów zatrudnienia odbytych poza granicami kraju do stażu pracy w Polsce. Odpowiednich unormowań w tym zakresie należy szukać w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.). Zgodnie z art. 86 powyższej ustawy udokumentowane okresy zatrudnienia:

- obywateli polskich,

- obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do UE,

- obywateli państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi (chodzi tu o Szwajcarię)

wykonywane w wymienionych państwach u pracodawcy zagranicznego, są zaliczane do okresów pracy w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych. Do krajowego stażu pracy zalicza się także udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą repatriantów oraz osób uznanych za repatriantów.

Przykład

Firma zatrudniła obywatela polskiego, który przez kilka lat pracował w Hiszpanii. Na potwierdzenie zatrudnienia w tym kraju przedstawił umowę o pracę zawartą z pracodawcą zagranicznym i inne dokumenty potwierdzające fakt i okres zatrudnienia poza Polską. Z uwagi na wykonywanie przez tę osobę pracy w państwie członkowskim Unii Europejskiej okres tego zatrudnienia będzie zaliczony do krajowego stażu pracy w zakresie wszystkich uprawnień pracowniczych, tak jakby zatrudnienie to było wykonywane w Polsce.

Ważne! W przypadku zatrudnienia obywateli polskich i obywateli państw:

- Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do UE,

- niebędących stronami umowy o EOG, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi

w państwach innych niż wyżej wymienione, okresy zatrudnienia w tych państwach podlegają zaliczeniu do stażu pracy w RP, jeśli za te okresy zostały odprowadzone składki na Fundusz Pracy.

Przykład

Zakład pracy zamierza zatrudnić pracownika (Polaka), który pracował przez 5 lat w Irlandii, a przez dwa lata w Kanadzie. Okres zatrudnienia w Irlandii zostanie zaliczony do krajowego stażu pracy bez żadnych ograniczeń. Zatrudnienie w Kanadzie będzie zaliczone pod warunkiem, że za okres tego zatrudnienia była odprowadzana składka na Fundusz Pracy.

UWAGA!

Przy ustalaniu uprawnień pracowniczych, obywatelom polskim wlicza się okresy wykonywania pracy za granicą świadczonej po dniu 31 października 2005 r. Wcześniejsze okresy zatrudnienia za granicą zalicza się pod warunkiem opłacania składek na Fundusz Pracy.

Powyższe wynika z art. 18 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 164, poz. 1366). Obywatelom innych państw członkowskich zaliczany jest natomiast cały okres pracy za granicą, w tym również pracy świadczonej przed dniem 1 listopada 2005 r.

Nie tylko świadectwo pracy

Warunkiem zaliczenia okresów wykonywania pracy za granicą jest ich udokumentowanie. Jednak przepisy, zarówno krajowe jak i wspólnotowe, nie określają jakimi dokumentami należy potwierdzić okres zatrudnienia za granicą. Wobec braku odpowiednich regulacji zastosowanie znajdzie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. nr 62, poz. 286 ze zm.). Powyższy akt wykonawczy dopuszcza możliwość potwierdzenia okresów zatrudnienia różnego rodzaju dokumentami, nie tylko za pomocą świadectwa pracy.

Do udokumentowania okresów pracy poza krajem mogą więc posłużyć zaświadczenia wydane przez zagranicznego pracodawcę lub odpowiedni organ publiczny, umowa o pracę, odcinki wypłat wynagrodzenia, zaświadczenie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu zatrudnienia czy referencje.

Przepisy nie regulują kwestii tłumaczenia dostarczanych przez pracownika dokumentów. Należy jednak uznać, że o takie tłumaczenie powinien zatroszczyć się pracownik lub osoba zainteresowana zatrudnieniem. Przetłumaczenie dokumentów, od których zależy staż pracy i w konsekwencji wiele uprawnień pracowniczych, leży bowiem głównie w interesie zatrudnionego. Dokonanie tej czynności przez biegłego tłumacza dawałoby pewność pracodawcy co do autentyczności i poprawności tłumaczenia. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawca uznał za wiarygodne przedłożone mu oryginały dokumentów czy "zwykłe" tłumaczenie ich tekstu z ewentualnymi oświadczeniami pracownika, potwierdzającymi zawarte w dokumencie informacje.