Jak zaoszczędzić 400 złotych na karcie graficznej? Podkręcanie w domowym zaciszu

Nie spotkaliśmy jeszcze osoby, która nie chciałaby zupełnie za darmo zwiększyć wydajności swojego komputera. W sieci znajduje się dużo poradników, które pokazują, jak można "podkręcić" procesor czy kartę graficzną, jednak niezaawansowany użytkownik na słowa "należy zwiększyć napięcie rdzenia" reaguje w sposób bardzo przewidywalny. Ucieka.
AMD Radeon HD6900 AMD Radeon HD6900 fot. Asus

Co będziemy robić?

W niniejszym poradniku postaramy się udowodnić, że overclocking (czyli potoczne "podkręcanie") oraz modding (modyfikacja sprzętu bądź oprogramowania) są niegroźne, o ile wykażemy się zdrowym rozsądkiem, odrobiną cierpliwości i umiejętnością czytania ze zrozumieniem. Zaczynajmy!

Nasz początek nie będzie skokiem na głęboką wodę. Tym bardziej nie na główkę. Mamy zamiar zmodyfikować kartę graficzną Radeon HD6950 w taki sposób, aby uzyskała parametry wyższego i droższego o 300 złotych modelu HD6970.

Jak się okazało już kilka dni po premierze, oba produkty - sprzętowo - różnią się wyłącznie sekcją zasilania. Dzięki modyfikacji odblokowujemy więc "ukryte" elementy karty HD6950 i w kilka minut stajemy się posiadaczami wyższego modelu.

Należy dodać, że niniejsza publikacja została poprzedzona rzetelnymi testami na kilku modelach odpowiednich kart graficznych, jednak nie bierzemy odpowiedzialności za ewentualne szkody powstałe w wyniku przeprowadzenia opisywanych poniżej czynności.

Przygotowanie do modyfikacji

Podatne na zmianę oprogramowania są niemal wszystkie karty dostępne (w dniu dzisiejszym) w sklepach. Firma AMD, konstruktor kart, zapowiedziała jednak wprowadzenie wersji "poprawionej" - zmieniona zostanie sekcja zasilania oraz ogólna konstrukcja karty, domyślamy się więc, że możliwość przeróbki zostanie zablokowana.

W naszych testach sprawdziliśmy działanie modyfikacji na kilku kartach graficznych, a tylko jedna z nich była odporna na zmianę oprogramowania. Jest to jednostkowy przypadek wynikający ze specyfiki naszego urządzenia - po krótkim rozeznaniu dowiedzieliśmy się, że jest to wina testowanego egzemplarza, a wiele innych modeli HD6950 tej samej firmy udało się zmodyfikować - oznacza to, że powodzenie operacji zależy także od zwykłego szczęścia. Przejdźmy więc do sedna sprawy.

Oto elementy, które należy pobrać przed przystąpieniem do modyfikacji:
- program ATI Winflash;
- BIOS karty graficznej Radeon HD6970.
- program GPU-Z w wersji minimum 0.5.0

Rekomendujemy wykorzystanie BIOSu autorstwa producenta naszej karty HD6950. Nie jest to jednak warunek konieczny do spełnienia - do sprawdzanych przez nas kart "pasowało" także oprogramowanie innych firm. Biblioteka oprogramowania układów graficznych HD6970 znajduje się tu.

Krok pierwszy - kopiowanie BIOSu

Po zaopatrzeniu się w niezbędne oprogramowanie możemy przystąpić do modyfikacji. Po uruchomieniu programu Winflash naszym oczom ukazuje się przedstawione powyżej okno.

Pierwszy krok będzie działaniem prewencyjnym: zapiszemy BIOS naszej karty na dysku, aby przy ewentualnym niepowodzeniu ponownie zainstalować go w pamięci urządzenia. Klikamy więc na przycisk "Save" oraz podajemy miejsce zapisu i nazwę pliku (jest ona bez znaczenia). O zakończeniu procesu poinformuje nas komunikat:

Krok drugi i decydujący - zamiana BIOSu

Czas na krok decydujący. To właśnie teraz obecny BIOS zostanie zastąpiony nowym, pochodzącym z modelu wyższego. Klikamy na przycisk "Load Image" i wybieramy plik z oprogramowaniem karty HD6970.

Wciśnięcie przycisku z napisem "Program" rozpocznie proces nadpisywania pamięci. Po jego zakończeniu powinniśmy ujrzeć okno informujące o powodzeniu. Jeśli jednak komunikat brzmi "Could not erase ROM" lub "ID mismatch", konieczne będzie wykonanie nieco innej procedury. Nie trzeba jej jednak wykonywać, jesli kartę graficzną udało nam się już zmodyfikowac za pomocą programu Winflash.

Alternatywna procedura wymaga wprowadzenia kilku komend w wierszu poleceń. Tak zwaną "konsolę" uruchamiamy poprzez Menu Start -> Wszystkie programy -> Akcesoria -> Wiersz Polecenia (bądź Menu Start -> Uruchom -> cmd). Po przejściu do folderu z programem ATi Winflash, w konsoli wpisujemy frazę "atiwinflash -unlockrom 0", którą potwierdzamy przyciskiem "Enter" (zobrazowane powyżej)

Druga komenda, którą musimy wpisac i zatwierdzić to "atiwinflash -f -p 0 nazwa_pliku.bin". W miejscu frazy "nazwa_pliku" podajemy oczywiście nazwę biosu, który chcemy zainstalować. Powinien on znajdować się w folderze z programem ATi Winflash. W przeciwnym wypadku niezbędne jest podanie całej ścieżki do pliku.

Dla przykładu: jeśli nasz BIOS nazywa się "Sapphire.HD6970.2048.101124", to komenda powinna wyglądać następująco:

Po modyfikacji - sprawdzamy

W tym momencie proces modyfikacji karty graficznej HD6950 na HD6970 możemy uznać za zakończony. Sprawdźmy efekty naszej pracy w programie GPU-Z. Powyżej widok okna dla fabrycznej karty HD6950.

Tak natomiast wygląda okno po przerobieniu:

Parametry, które najbardziej nas interesują, to Shaders, Deafult Clock oraz Memory. Zmiana ich wartości oznacza, że odblokowane zostały procesory przetwarzania informacji o obrazie, taktowanie rdzenia karty graficznej oraz jej pamięci. Jeśli po restarcie komputera program GPU-Z pokazuje takie same wartości, jak przed przeróbką, to mamy złą wiadomość: okazałeś się pechowcem, który należy do niewielkiego odsetka posiadaczy kart nieulegających modyfikacji.

A da się to odwrócić?

Zanim sprawdzimy, jakie korzyści w praktyce przynosi zmiana BIOSu, zaprezentujemy procedurę powrotu do starego oprogramowania po modyfikacji, która uszkodziła plik znajdujący się obecnie w pamięci.

Może ona zostać wykorzystana także przy powrocie do fabrycznego BIOSu, jeśli nowy niekoniecznie nam się podoba. Przydatny będzie do tego przełącznik DualBIOS, który zainstalowano na górze karty graficznej. Warto zaznaczyć, że nie należy go używać jeśli karta po przeróbce działa poprawnie, a tylko kiedy komputer nie uruchamia się z obecnymi ustawieniami.

Po wyłączeniu komputera należy zmienić pozycję przełącznika na drugą. Komputer uruchomi się, korzystając z zapasowego oprogramowania, które zostało umieszczone w drugiej kości pamięci urządzenia.

Po załadowaniu systemu wracamy do pierwotnego położenia przełącznika (nie wyłączając komputera!), a następnie wykonujemy czynności opisane w kroku drugim, jednak używając oryginalnego BIOsu, którego kopię zapasową wykonaliśmy w trakcie pierwszego.

Słupki mówią wszystko

Przyrost wydajności najłatwiej zobrazować na wykresach, więc to właśnie nimi się posłużymy. Testy wykonaliśmy w kilku programach służacych temu celowi (w tzw. benchmarkach), oraz w popularnych grach.

Zestawienia obrazują wyniki dla fabrycznego modelu HD6950, HD6950 przerobionego na HD6970 oraz fabrycznego HD6970.

Porównanie

Jak widać, wzrost wydajności jest bardzo duży, a wyniki osiągnięte przez zmodyfikowaną kartę HD6950 są bardzo zbliżone do modelu wyższego. Chyba warto więc poświęcić kilka minut i zaoszczędzić kilka złotych, jednocześnie przyśpieszając swój komputer.

Mamy nadzieję, że niniejszy tekst pomógł Wam w podjęciu decyzji o pierwszej modyfikacji oraz zachęcił do kolejnych eksperymentów z overclockingiem i moddingiem.

OC Lab

Więcej o: