Programowanie staje się jedną z najważniejszych umiejętności we współczesnym społeczeństwie. Pomaga nam nie tylko w używaniu nowoczesnej technologii, lecz też w rozwiązywaniu codziennych problemów. Dlatego warto inwestować w rozwijanie u najmłodszych pasji i umiejętności komputerowych, które wykraczają poza prostą obsługę pakietu Office.
Program Mistrzowie Kodowania to projekt edukacyjny mający na celu upowszechnienie nauki programowania w Polsce. Jego celem jest edukacja dzieci w wieku od 9 do 11 lat, choć te ramy są elastyczne i żaden chętny nie usłyszy "nie". Uczniowie poznają od podstaw intuicyjny język programowania Scratch , który ma graficzny interfejs nie odbiegający bardzo od wizualnych edytorów logiki w programach do tworzenia gier mobilnych, na przykład, Stencyl.
Scratch dla dzieci i Stencyl dla każdego fot. LJ fot. LJ
Agnieszka Szymańska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej w Jedlance mówi:
W dzisiejszych czasach często mówi się, że programowanie to trzeci język. Projekt "Mistrzowie Kodowania" uczy programowania nie tylko dzieci, ale też nas dorosłych, nauczycieli. Świat tak szybko się zmienia, że nie jesteśmy w stanie powiedzieć, co stanie się za miesiąc. Niejednokrotnie nasi wychowankowie będą w przyszłości wykonywali zawody, które będą opierały się właśnie na programowaniu. Dlaczego nie mielibyśmy ułatwić im startu? Chcąc nauczyć dzieci czytania, uczę ich najpierw alfabetu, a ten projekt to takie swego rodzaju abecadło programowania.
W edycji pilotażowej programu wzięły udział 34 szkoły z całej Polski, w których programowania uczyło się ponad 1200 dzieci. Warto zaznaczyć, że zajęcia były fakultatywne i nauczyciele, którzy je prowadzili nie otrzymywali za nie dodatkowej kompensacji. Zaangażowanie ze strony dzieci też było ogromne i chętnie przychodziły do szkoły nawet w soboty. W nadchodzącej, pierwszej edycji Mistrzów Kodowania, Scratch trafi do ponad 100 nowych szkół!
Co to jest Scratch i dlaczego jest on taki ważny?
Scratch został stworzony w 2006 roku w Massachusetts Institute of Technology i jest prostym językiem obiektowym z graficznym interfejsem. Pozwala on dzieciom łatwo przyswajać podstawy programowania i rozwijać umiejętność algorytmicznego myślenia. Bez żadnej rejestracji można używać go w przeglądarce, choć są też wersje do ściągnięcia na dysk, jeśli planujemy być offline. W Scratchu można tworzyć proste gry i interaktywne animacje. Elementy kodu mają wygląd kolorowych puzzli, dzięki czemu dzieci łatwo mogą zrozumieć strukturę tworzonego skryptu. Ten z kolei jest przypisywany wybranemu obiektowi ("sprite'owi" po polsku zwanego "duszkiem"), który może być wybrany z gotowych materiałów, lub całkowicie wymyślony i narysowany przez dziecko.
Mimo uproszczonej funkcjonalności interfejs Scratch jest znakomitą podstawą do obsługi bardziej skomplikowanych wizualnych edytorów logiki. Chętnym mogę polecić Snap! (wcześniej znany jako BYOB - Build Your Own Blocks), który jest stworzoną przez pracowników uniwersytetu w Berkeley rozszerzoną wersją Scratch. Główną różnicą jest możliwość tworzenia wielu nowych, własnych bloczków i dodano pewne cechy języków funkcyjnych, jak na przykład pierwszoklasowe funkcje i listy.
Snap w akcji fot. BYOB fot. Snap
Profesjonalne skryptowanie i wstęp do kodowania tekstowego
Tego typu przygotowanie jest dla młodych ludzi o tyle ważne, że obecnie powstaje coraz więcej sposobów na osłonięcie skryptera lub designera w firmie technologicznej od ściany kodu. Jeszcze do niedawna trzeba było wszystko wpisywać z ręki, teraz jednak niemal całe profesjonalne skryptowanie odbywa się za pomocą wizualnych edytorów, z których wiele możemy testować lub używać bez ograniczeń w domu. Do tego grona możemy zaliczyć Kismet w Unreal Engine, Flow Graph Editor w CryEngine, czy PlayMaker w Unity3D.
Wizualny edytor w Unity fot. Unity fot. Unity
Młodym entuzjastom warto także polecić grę Code Spells , stworzoną przez pracowników University of California, która uczy dzieci pisać w Javie. W grze sterujemy postacią małego czarownika, który rzuca zaklęcia za pomocą kodu. Naukowcy sprawdzili efektywność gry na czterdziestoosobowej grupie dziewcząt w wieku od 10 do 12 lat, które nie miały wcześniej do czynienia z programowaniem. Uczennicom wytłumaczono krótko sterowanie i pozwolono im samodzielnie poznawać świat gry. Po godzinie spędzonej przed komputerem dzieci opanowały podstawowe zasady funkcjonowania Javy i były gotowe na bardziej zaawansowane szkolenie.
We wrześniu 2013 roku dziennikarz BBC World, Mark Ward, napisał artykuł o tym jak granie w Minecraft'a pozytywnie wpływa na umiejętności poznawcze jego dwóch 9-letnich synów. Wspomina tam, że dzięki grze rozmawia ze swoimi dziećmi na temat boolowskich typów danych, które są dosyć zaawansowanym tematem dla tak młodej osoby.
Rozwijanie algorytmicznego myślenia w przyszłości pozwoli dzieciom sprawniej rozwiązywać problemy i zwiększa ich kompetencje społeczne i technologiczne. W nowoczesnym społeczeństwie brak podstawowego zrozumienia zasad działania komputerów jest niczym analfabetyzm - nie pozwala brać pełnego udziału w życiu społecznym. Mam nadzieję, że Mistrzowie Kodowania nie są ostatnią taką akcją w Polsce.
Inicjatorami programu Mistrzowie Kodowania są Samsung Electronics Polska wraz z Szerokim porozumieniem na Rzecz Umiejętności Cyfrowych .
