Chińczycy zbudowali największy radioteleskop świata. Będą podsłuchiwać obcych

Nowy chiński instrument astronomiczny - o nieco przydługiej nazwie - "Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope" (w skrócie FAST) znajduje się w prowincji Kuejczou, w południowych Chinach. Właśnie umieszczono ostatnią płytę budującą talerz o średnicy 500 metrów. Ma być trzy razy wydajniejszy niż poprzedni rekordzista o średnicy 305 metrów znajdujący się w obserwatorium Arecibo w Portoryko. FAST kosztował 185 milionów dolarów, a jego budowa trwała 5 lat.

Umieszczony jest w naturalnej dolinie krasowej. Do budowy teleskopu użyto 4450 paneli odbijających o łącznej wadze ok. 11 tys. ton. Każdy z nich ma kształt trójkąta równobocznego o długości boku 11 metrów. Razem tworzą ogromny talerz, który pozwoli m. in. na odnajdywanie pulsarów (rodzaj gwiazdy neutronowej) wiele lat świetlnych od Ziemi. Każdy z paneli może poruszać się dzięki specjalnym silnikom po to, aby zmieniać kąt obserwacji o 40 stopni w wybranym kierunku nieba.

Tradycyjne teleskopy optyczne są mocno uzależnione od warunków atmosferycznych. Przeszkadzają im także ruchy atmosfery ziemskiej nawet w bezchmurne dni. Radioteleskopy są odporne na niesprzyjające warunki, a dodatkowo, dzięki ogromnym czaszom odbijającym potrafią odebrać sygnały radiowe z dalszych części wszechświata. Poza obserwowaniem kosmosu chińscy naukowcy chcą odbierać sygnały od potencjalnych obcych cywilizacji.

Największy do tej pory radioteleskop na świecie powstał w obserwatorium Arecibo w 1963 roku. Ma 305 metrów średnicy i znajduje się w północnej części Portoryko. Podobnie jak w przypadku chińskiego FAST, Arecibo wybudowany został w leju krasowym. Składa się z 38 778 prostokątnych paneli o wymiarach 1 m na 2 m. Ten - od teraz drugi największy - radioteleskop na świecie pozwolił dokonać bardzo wielu odkryć. Za jego pomocą policzono na przykład prawidłową długość roku na Merkurym. Co ciekawe ten słynny przyrząd z obserwatorium Arecibo wystąpił w kilku filmach. Niewątpliwie najbardziej znany to GoldenEye z Jamesem Bondem (1995 r.).

Znajdujący się w Wirginii Zachodniej w USA radioteleskop jest największym ruchomym przyrządem tego typu na świecie. Jego konstrukcja jest sterowana tak, aby ustawić go na dowolny punkt na niebie. Ma on talerz o wymiarach 100 na 110 m. Budowę rozpoczęto w 1991 roku po 3 latach od zawalenia się poprzedniej konstrukcji (o średnicy 90 m). Teleskop ukończono dopiero po 11 latach.

Znajduje się niedaleko Effelsberg w zachodnich Niemczech. Otwarto go oficjalnie 1971 roku po trzech latach budowy. Jego czaszę zbudowano z ponad 2300 paneli, które razem tworzą okrąg o średnicy 100 metrów, co daje mu pierwsze miejsce w Europie. Teleskop jest w pełni obracalny i waży 3200 ton.

Największy radioteleskop w Polsce i Europie Środkowej. Jest jednym z dwóch teleskopów radiowych w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika znajdującym się w Piwnicach pod Toruniem. Mniejszy z nich ma talerz o średnicy 15 metrów, a większy jest konstrukcją 32-metrową. Obserwatorium powstało w 1947 roku. Początkowo znajdowały się tam jedynie niewielkie teleskopy optyczne. 1979 roku wybudowano mniejszy z dwóch radioteleskopów, większy ukończono 15 lat później w 1994 roku.