Wierzytelność: co to jest? Na czym polega? Jakie są jej rodzaje?

Wierzytelność jest jednym z podstawowych pojęć, które powinno być znane przedsiębiorcom, jak również konsumentom w sektorze usług. Czym jest wierzytelność? Co wierzytelność oznacza dla poszczególnych stron zobowiązania? Z jakim pojęciem często jest ona mylona? Poniżej wyjaśniamy szczegóły.

Szczegółowe informacje na temat wierzytelności znajdują się Trzeciej Księdze Kodeksu Cywilnego, zatytułowanej "Zobowiązania" - artykuł 353. Jest to prawo majątkowe, które pozwala wierzycielowi na uzyskanie świadczenia od dłużnika. Może ono przyjmować formę zarówno pieniężną, jak i rzeczową. Istnieją różne rodzaje wierzytelności, które różnią się od siebie głównymi cechami charakterystycznymi.

Zobacz wideo Studio Biznes odc. 99

ZUS - zdjęcie ilustracyjne ZUS - przeliczenie emerytury po 65. roku życia. Kto może złożyć wniosek?

Na czym polega wierzytelność?

Wierzytelność nierzadko mylona jest z pojęciem długu, ale jest to błąd. Jeśli osoba A ma dług wobec osoby B, to w takiej sytuacji B ma wierzytelność w stosunku do A. Oznacza to, że wierzytelność łączy indywidualnie oznaczone podmioty i zawsze występuje pomiędzy stronami. Z tego powodu wierzycielowi przysługuje zestaw uprawnień z tego wynikających, które łączą się w pewną całość gospodarczą.

Istnieją również zobowiązania, w przypadku których wierzytelność ulega rozszerzeniu, przez co wychodzi poza względny stosunek, o czym mowa jest w artykule 690 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią, do ochrony praw najemcy stosowane są przepisy o ochronie własności. Dzięki nim najemca może skorzystać z rozszerzonej ochrony, a jego wierzytelność jest również ważna wobec osób trzecich.

Rodzaje wierzytelności

Jeden z podstawowych podziałów wierzytelności wyróżnia wymagalne lub niewymagalne, a także takie, w których występuje wierzytelność pieniężna i niepieniężna. W przypadku drugiego z tych podziałów kluczową rolę odgrywa przedmiot zobowiązania. Jeśli wierzycielowi przysługują prawa majątkowe w formie pieniędzy, wówczas mówimy o wierzytelności pieniężnej. We wszystkich pozostałych przypadkach jest to wierzytelność niepieniężna.

Wierzytelności dzielą się również na dwie inne grupy:

  • wierzytelności zabezpieczone - w ich przypadku brak spłaty przez dłużnika może skutkować możliwością pokrycia całości lub części roszczeń wierzyciela. Najczęściej mają charakter zabezpieczenia w formie przelewu, zastawu, weksla, poręczenia, hipoteki, zastawu rejestrowemu lub poddaniu się egzekucji,
  • wierzytelności niezabezpieczone - w treści zawieranej umowy nie znajdują się możliwości ich zabezpieczenia, do czego mogłoby dojść w przypadku braku spłaty przez dłużnika.

Różnice między wierzytelnością a należnością

W przypadku podpisania umowy pożyczkowej lub kredytowej z bankiem lub inna firmą poza bankową, wówczas zaciągający pożyczkę podpisuje umowę prawną. Oznacza to, że od chwili złożenia podpisu na dokumencie osoba ta jest zobowiązania do zapłacenia ujętej w umowie kwoty (należności) w określonym terminie.

Jeśli dłużnik nie zapłaci odpowiedniej kwoty, wierzyciel wówczas ma pełne prawo do wystawienia wezwania do zapłaty. Wierzycielem w takiej sytuacji jest bank, który w dokumencie tym zawiera informacje na temat warunków zapłaty, wartości zaległości czy terminu spłaty. Jeśli dłużnik nie zastosuje się do tych przepisów i nie spłaci należności, wierzyciel może podjąć decyzję o skorzystaniu z usług windykacyjnych lub skierować sprawę do sądu.

DLOLU Pięć cyfr już nie odda skali dramatu. Sto tysięcy ofiar COVID-19 w Polsce

Zastanawiając się, czy można sprzedać wierzytelność należy pamiętać, że kwestia ta nie różni się niczym od innych praw majątkowych, dlatego też istnieje taka możliwość na rzecz podmiotów trzecich. Sprzedaż ta nazywa się wówczas cesją. Po jej dokonaniu cesjonariusz nabywa od cedenta wszystkie prawa związane z wierzytelnością.

Zobacz też: Nadpłata kredytu hipotecznego. Obniży raty, ale to nie koniec korzyści. Jak to zrobić?

Więcej o: