"Mam za mało pieniędzy" - to najczęstsza odpowiedź na pytanie o przyczyny niekorzystania z usług finansowych. Tak odpowiada jedna czwarta Brytyjczyków, Francuzów, Włochów, Hiszpanów, Polaków i Rosjan, którzy wzięli udział w badaniu na temat zjawiska tzw. wykluczenia finansowego.
Wyniki międzynarodowej ankiety pokazały, że przyczyny wykluczenia finansowego we wszystkich krajach są podobne.
Ankietowani odpowiadali też, że "nie chcą lub nie potrzebują" rachunku bankowego, nie mają prawa do posiadania konta, nie lubią banków albo im nie ufają. Rachunki czy czynsz opłacają głównie gotówką, pieniądze przechowują w doniczkach, skrzynkach i tajnych skrytkach w domu.
Kim są osoby bez konta bankowego? Średnia wieku to 40 lat, 55 proc. to kobiety. Aż 40 proc. osób z tej grupy w ciągu ostatnich trzech miesięcy nie dostało pensji ani żadnych innych świadczeń (np. zasiłków).
Dwie trzecie wykluczonych posiada standardowy telefon komórkowy (nie smartfon). Mniej więcej tyle samo wykluczonych nie słyszało o bankowości mobilnej. Jedna czwarta wykluczonych nie ma też (albo ma ograniczony dostęp) do komputerów osobistych bądź laptopów.
MasterCard zlecił badanie nieprzypadkowo. Firma chciała sprawdzić, czy osoby wykluczone znają i jak oceniają karty przedpłacone (prepaid). By korzystać z takiej karty, nie trzeba mieć konta w banku. Jak inne karty debetowe i kredytowe, przedpłacona ma swój numer. Wystarczy więc przelać pieniądze na numer rachunku karty (przelewem internetowym, w oddziale banku lub na poczcie). Zasiloną kartą można następnie płacić w sklepach albo wypłacać gotówkę z bankomatu.
- W samej Europie Zachodniej populacja osób nieubankowionych i nieposiadających odpowiedniego dostępu do usług bankowych wynosi 93 mln. Karty prepaid mogą pełnić funkcję pomostu umożliwiającego wielu osobom integrację finansową, zapewniającego bezpieczeństwo ich środków i dającego okazję, aby dowiedzieć się więcej na temat gospodarowania pieniędzmi - mówi Jennifer Rademaker z MasterCarda.
Skąd takie wnioski? Badanie pokazało, że 43 proc. osób wykluczonych finansowo słyszało o kartach prepaid, ale z nich nie korzystało. Blisko 40 proc. ankietowanych przyznało, że choć niewiele wiedzą na temat tych kart, skorzystałoby z nich. Dlaczego? Nie musieliby nosić przy sobie gotówki. Co czwarty, mając kartę, lepiej kontrolowałby wydatki.
Badanie przeprowadziła firma Ipsos MORI w czerwcu i lipcu 2013 r. Było to badanie mieszane z wykorzystaniem metody ilościowej oraz podejścia etnograficznego. Badanie przeprowadzono w Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Polsce, Rosji oraz we Włoszech z udziałem osób wykluczonych finansowo (które nie mają dostępu do usług bankowych) oraz osób z ograniczonym dostępem (które nie mają dostępu do usług bankowości elektronicznej). Przebadano 631 osób.