Według Ministerstwa Finansów, szara strefa w branży tytoniowej w Polsce sięga 14,6 proc. krajowej konsumpcji. - Oznacza to, że na polskim rynku w obrocie znajduje się ponad 7,2 mld nielegalnych sztuk papierosów - szacuje resort finansów.
Ocenia przy tym, ze szara strefa maleje, bo w 2015 r. wynosiła 18,2 proc. konsumpcji. Mimo to jest jednak na tyle wysoka, że powoduje znaczne uszczuplenia w dochodach budżetowych. Resort ocenia, że traci on ok. 6 mld zł z tytułu niezapłaconego podatku akcyzowego i VAT.
Nadchodzi pakiet tytoniowy
Od kilku lat rząd próbuje ograniczać te straty. Co chwila domyka luki, przez które budżetowi uciekają podatki od wyrobów tytoniowych. Teraz Ministerstwo Finansów przygotowało pakiet tytoniowy, a w nim nowelizację czterech ustaw, m.in. o podatku akcyzowym oraz o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. Cel: monitorowanie obrotu suszem tytoniowym od momentu uprawy liścia tytoniu do faktycznego zużycia tego suszu do produkcji wyrobów tytoniowych.
Chodzi o to, aby odciąć od surowca, czyli suszu tytoniowego, nielegalne wytwórnie, które produkują papierosy, których sprzedaż nie jest obłożona VAT i akcyzą. W tym celu resort finansów chce utworzenia rejestru producentów surowca tytoniowego (dziś wiadomo, że jest ich około 9 tys.). Mają go prowadzić dyrektorzy oddziałów terenowych ARR.
Do tego dojdą kontrole związane z monitorowaniem upraw. Uprawy prowadzone bez wpisu do rejestru producentów oraz na powierzchni większej niż zgłoszona do tego rejestru, mają być niszczone na koszt ich właściciela. Raz do roku producenci tytoniu będą musieli składać informacje o powierzchni upraw, wielkości produkcji i sprzedaży oraz o umowach zbycia surowca tytoniowego. Doprecyzowane mają być także przepisy o ewidencji suszu przez firmy pośredniczące w obrocie tym surowcem. Jasno wskazane mają być miejsca jego magazynowania oraz sposoby przerabiania. Konieczne będzie też sporządzanie wykazu producentów, którzy kupili susz.
Nowe przepisy mają wejść w życie w drugiej połowie 2017 r. Na razie projekty nowelizacji ustaw objętych pakietem tytoniowym trafiły do konsultacji międzyresortowych i społecznych. Uwagi mają być zgłaszane do 22 czerwca. Potem pakietem zajmie się rząd, a następnie parlament.
Blisko miliard złotych z uszczelnienia rynku tytoniowego. W 10 lat
Ministerstwo Finansów przekonuje, że ocena skutków zmian dla budżetu państwa jest bardzo trudna. - Zakładając jednak, iż rynek obrotu suszem tytoniowym zostanie uszczelniony, bo ograniczone zostanie powstawanie nielegalnych wytwórni wyrobów tytoniowych, w związku z czym nastąpi eliminacja z rynku wyrobów tytoniowych niewiadomego pochodzenia, zwiększeniu powinny ulec wpływy do budżetu z tytułu zwiększonej, legalnej sprzedaży wyrobów tytoniowych - czytamy w dołączonej do projektu ocenie skutków regulacji. - Zakłada się, iż sprzedaż ta wypełni niszę jaka powstanie po ograniczeniu szarej strefy - dodaje resort finansów.
I bardzo ostrożnie szacuje, że w tym roku dzięki pakietowi do budżetu wpłynie dodatkowe 39,5 mln zł. W każdym kolejnym roku ma to być 79 mln zł. W sumie w ciągu dziesięciu lat od wprowadzenia pakietu budżet ma zyskać co najmniej 829,5 mln zł.
Zlikwidowana rekordowa liczba nielegalnych fabryk papierosów
Tymczasem, jak poinformowało Ministerstwo Finansów, w 2016 r. funkcjonariusze wykryli rekordową liczbę 72 nielegalnych fabryk wyrobów tytoniowych. Zajęli 44,5 mln sztuk papierosów oraz ponad 200 ton tytoniu pochodzącego z nielegalnych źródeł.
