Tak dużo własnych oszczędności Polacy nie pożyczyli rządowi od lat - bo wszak do tego sprowadza się idea obligacji skarbowych. W całym 2017 r. sprzedaż obligacji detalicznych - czyli obligacji dedykowanych „zwykłym Kowalskim”, którzy chcą coś zrobić ze swoimi zaskórniakami - wyniosła aż 6,86 mld zł. Tym samym była najwyższa od 2001 r.
Obligacje Skarbowe w latach 2007-2017 źródło: Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Finansów na swoim wykresie przedstawia porównanie wyników z ostatnich 11 lat, ale dopiero sięgnięcie do danych z 2001 r. pozwala znaleźć lepsze dane - sprzedaż na poziomie ok. 7,5 mld zł. Choć w 2004 r. wynik był tylko minimalnie gorszy niż w 2017 r. - niespełna 6,85 mld zł (źródło: archiwalne raporty roczne Ministerstwa Finansów za 2001 r. i 2004 r.).
Nie tylko obligacje 2-letnie
W zeszłym roku, tradycyjnie, największym zainteresowaniem cieszyły się obligacje na 2 lata. Powód jest prosty - Polacy wolą oszczędzać na krótsze okresy, a do października to „2-latki” były papierami o najkrótszym okresie zapadalności. Ale na wysoką łączną sprzedaż złożyło się także duże zainteresowanie wprowadzonymi w październiku do oferty obligacjami na 3 miesiące oraz świetna sprzedaż obligacji 4-letnich.
Obligacje Skarbowe w 2017 r. źródło: Ministerstwo Finansów
Z obligacjami 4-letnimi sprawa jest akurat ciekawa, bo wcześniej przez kilka lat mało kto się nimi interesował - w latach 2012-2016 stanowiły 9-17 proc. całej sprzedaży - aż tu nagle w 2017 r. więcej niż co trzecia złotówka przeznaczona na obligacje poszła właśnie na zakup „4-latek”. Przyczyną wzrostu zainteresowania tym typem obligacji jest ich konstrukcja, a mianowicie uzależnienie ich oprocentowania od wskaźnika inflacji. W latach 2013-2016 r. nie mieliśmy miesiąca z inflacją rok do roku wyższą niż 2 proc., a przez większość tego czasu wręcz była deflacja. Teraz, gdy w 2017 r. inflacja powróciła na poważnie, oprocentowanie obligacji czteroletnich, rosnące wraz z inflacją, daje duże szanse na realne zyski.
Obligacje Skarbowe w 2017 r. źródło: Ministerstwo Finansów
Obligacje alternatywą dla mizernych lokat
Na sukces sprzedaży obligacji oszczędnościowych w zeszłym roku złożyło się sporo rzeczy - obok rosnącej inflacji (na którą Ministerstwo Finansów ma niezłą receptę w postaci obligacji 4-letnich) także aktywność w kreowaniu nowych produktów (obligacji 3-miesięcznie w stałej ofercie od października) czy kampanie reklamowe obligacji.
Ale swoją rolę odegrały też banki ze swoją małą aktywnością w rywalizacji o oszczędności Polaków. Oprocentowanie lokat w zasadzie stoi w miejscu, wysypu świetnych promocji nie ma. Oszczędzający poszukując więc bezpiecznych alternatyw dla lokat zaczynają się interesować obligacjami skarbowymi. A jak wynika z danych Narodowego Banku Polskiego, depozyty (terminowe, do 2 lat) Polaków w bankach i SKOK-ach od stycznia do listopada 2017 r. spadły z ok. 302 mld zł do ok. 280 mld zł.
Obligacje 500 plus wciąż słabo, ale…
W tej beczce miodu jest jednak i łyżka dziegciu. To 6- i 12-letnie Obligacje Rodzinne, zarezerwowane wyłącznie dla beneficjentów programu 500 plus. Wprowadzono je do oferty już ponad rok temu (w październiku 2016 r.), ale nadal nie zawładnęły sercami Polaków. Wydaliśmy na nie w całym 2017 r. jedynie 16,9 mln zł.
Choć i tu sprawa jest interesująca. Do października ub.r. włącznie miesięczna sprzedaż „obligacji 500 plus” wahała się w granicach 1-1,5 mln zł, natomiast w listopadzie wyniosła blisko 2 mln, a w grudniu ponad 2,6 mln. Oczywiście - to nadal poziom kiepski, niemniej widać pewne odbicie w ostatnich dwóch miesiącach.
Obligacje Rodzinne oprac. własne na podst. danych Ministerstwa Finansów
Powodem może być rosnąca inflacja podbijająca oprocentowanie Obligacji Rodzinnych w drugim roku. Konstrukcja „obligacji 500 plus” jest bowiem taka, że po pierwszym roku z oprocentowaniem kolejno 2,8 proc. i 3,2 proc. dla obligacji na 6 i 12 lat, w kolejnych latach co roku zarabia się według wzoru 1,75 proc. lub 2 proc. (odpowiednio dla 6- i „12-latek) plus inflacja rok do roku.
A że np. w listopadzie inflacja wyniosła aż 2,5 proc., to oznacza, że oprocentowanie obligacji rodzinnych zakupionych w grudniu 2016 r., w drugim roku po ich zakupie - czyli do grudnia 2017 r. do listopada 2018 r., wynosi aż 4,25 proc. w przypadku 6-latek i 4,5 proc. w przypadku 12-latek. Ten scenariusz dla pierwszych nabywców Obligacji Rodzinnych się ziszcza, co może działać na wyobraźnię także innych beneficjentów 500 plus.
Czytaj też: Ministerstwo Finansów wprowadzi nowy typ obligacji. To, ile zarobisz, zostanie wylosowane
