Masz mieszkanie na działce oddanym ci w użytkowanie wieczyste przez miasto, gminę czy Skarb Państwa. 1 stycznia 2019 r. z automatu, bez żadnych wniosków, dokumentów itd. zostaniesz właścicielem swojego gruntu. W zamian przez 20 lat będzie musiał uiszczać tzw. opłatę przekształceniową. Jednak przy jednorazowej zapłacie prawdopodobnie będziesz mógł liczyć na sporą bonifikatę.
Wielki poradnik dotyczący użytkowania wieczystego - a w nim informacje o wszystkich terminach, kosztach, dokumentach, formalnościach itd. - jest dostępny w tym miejscu.
Czytaj też: Koniec użytkowania wieczystego. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć. Kompendium wiedzy
W tym artykule skupimy się na jednej, kluczowej sprawie, a mianowicie - opłacie przekształceniowej i ewentualnych bonifikatach.
Opłata przekształceniowa w 2019 r. będzie wynosić tyle, ile wynosiłaby roczna opłata za użytkowanie wieczyste. Wszystko zależy od lokalizacji czy powierzchni gruntu (lub jego ułamka przysługującego danej osobie - w przypadku np. mieszkań w blokach), niemniej "standardowo" to kilkaset złotych. W jednych miastach i konkretnych miejscach to np. 300 zł, w innych 700 zł (a jeszcze kto inny płaci np. 1500 zł).
Wysokość opłaty przekształceniowej każdy zainteresowany pozna, gdy w 2019 r. otrzyma z urzędu miasta, gminy, dzielnicy itd. (zależnie od lokalizacji) tzw. zaświadczenie o przekształceniu. Na potrzeby wyliczeń przyjmijmy, że będzie ona wynosić 500 zł.
Pierwsza możliwość - płacimy co roku
Jeśli ktoś zdecyduje się płacić te przykładowe 500 zł opłaty przekształceniowej co roku, to łącznie przez 20 lat (przez tyle lat trzeba będzie wnosić opłatę) zapłaciłby 10 tys. zł. Po dwudziestu latach spłaty roszczenie jest wykreślane z księgi wieczystej, grunt spłacony.
Ważne! Te łączne 10 tys. zł to pewne uproszczenie. Opłata przekształceniowa będzie mogła być waloryzowana co trzy lata wskaźnikiem GUS dotyczącym zmian cen nieruchomości w danym województwie. Skala zmian nie powinna być jednak drastyczna.
Opłaty przekształceniowe trzeba będzie płacić do 31 marca danego roku. Wyjątkiem będzie rok 2019, za który opłatę będzie można wnieść maksymalnie do 29 lutego 2020 r.
Jeśli dochód miesięczny w danym gospodarstwie nie przekracza określonego odpowiedniego poziomu (w 2019 r. będzie to prawdopodobnie ok. 2,3 tys. zł na członka rodziny), można się ubiegać o obniżenie opłaty rocznej nawet o połowę.
Można będzie również zawnioskować o rozbicie rocznej opłaty przekształceniowej na raty.
Druga możliwość - płacimy wszystko na raz
Drugą możliwością będzie jednorazowa zapłata opłat przekształceniowych za wszystkie lata w przód. W takiej sytuacji zwykle będzie można liczyć na bonifikatę.
W przypadku dotychczasowych użytkowników wieczystych gruntów Skarbu Państwa (takich jest około 0,5 mln), bonifikata wyniesie 60 proc. w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej w 2019 r., 50 proc. w 2020 r. i tak dalej - co roku bonifikata będzie niższa o 10 punktów procentowych, aż do 10 proc. w 2024 r.
. .
Przy założeniu, że roczna opłata przekształceniowa wynosi 500 zł, koszt spłacenia całego roszczenia z tytułu przekształcenia w 2019 r. - czyli przy 60-procentowej bonifikacie - wyniesie łącznie 4 tys. zł.
Im później ktoś zdecyduje się na jednorazową spłatę, tym mniej oszczędzi. Po pierwsze - otrzyma niższą bonifikatę. Po drugie - we wcześniejszych latach będzie musiał płacić opłaty przekształceniowe.
Wyobraźmy sobie, że ktoś zapłacił opłatę przekształceniową za 2019 r. (500 zł), a na początku 2020 r. postanowił, że zapłaci w tymże roku za pozostałych 19 lat z góry, od razu. Mnożąc tych 19 lat przez roczną opłatę 500 zł, wychodzi, że należałoby zapłacić 9500 zł. Od tej kwoty przysługuje jednak bonifikata 50 proc. a więc łącznie do zapłaty będzie 4750 zł. Dodając do tego te 500 zł zapłacone w 2019 r., łączny koszt przekształcenia wyniesie 5250 zł.
. źródło: wyliczenia własne
Jeśli właścicielem gruntu objętego przekształceniem z użytkowania wieczystego w prawo własności nie był Skarb Państwa, ale np. gmina, miasto itd., to jej władze podejmują decyzję, czy i jakiej wysokości bonifikatę zaproponować. Nie ma tu żadnego musu (przynajmniej nie ustawowego, można mówić natomiast o pewnej presji społeczno-politycznej).
Wiele miast przyjęło zasady bonifikat takie same jak dla gruntów Skarbu Państwa, czyli 60 proc. w 2019 r., 50 proc. w 2020 r. itd. Tak zrobił np. Kraków, Łódź, Białystok czy Kielce.
Ale np. w Warszawie po grudniowym zamieszaniu stanęło na tym, że bonifikata wyniesie 98 proc. Co więcej, w uchwale Rady Miasta nie ma mowy o uzależnieniu wysokości zniżki od roku wniesienia opłaty jednorazowej. Można jednak przypuszczać, że już w 2019 r. zrobią to wszyscy zainteresowani. Wysokość opłaty jednorazowej - przy założeniu rocznej opłaty przekształceniowej na poziomie 500 zł - wyniesie bowiem w 2019 r. jedynie 200 zł. Innymi słowy - będzie można wydać 200 zł i "z miejsca" uregulować całe roszczenie za przekształcenie albo wyłożyć 500 zł tylko za jeden rok. Logiczne rozwiązanie jest tylko jedno.
W Gdańsku z kolei bonifikata wyniesie 95 proc. Oznacza to, że za równowartość jednej rocznej opłaty przekształceniowej (w naszym przykładzie 500 zł) ureguluje się całe roszczenie.
Przed świętami wprowadzenie 90-procentowej bonifikaty (w miejsce dotychczasowej maksymalnie 60-procentowej) zapowiedział też prezydent Wrocławia.
Ważne! Niektóre miasta już w uchwałach dotyczących bonifikat zaznaczyły, że przyznają je wyłącznie tym osobom, które nie zalegają z zapłatą m.in. podatku od nieruchomości czy opłat za użytkowanie wieczyste z poprzednich lat. Warto zatem pamiętać, aby uregulować wszystkie zaległości!
Uwaga! O chęci wniesienia jednorazowej opłaty należy poinformować stosowny urząd na piśmie. Złożenie takiego wniosku jest konieczne, w odpowiedzi na niego otrzymamy informację, jaką kwotę i w jakim terminie należy wpłacić.
Dodatkowe opłaty
Ustawa "przekształceniowa" mówi, że za zaświadczenie o przekształceniu zostanie pobrana opłata skarbowa w wysokości 50 zł. Niektóre miasta informują jednak, że zaświadczenia wydadzą za darmo.
Po spłacie opłat przekształceniowych konieczne będzie wykreślenie z księgi wieczystej mieszkania roszczenia wcześniejszego właściciela gruntu. Wniosek o wykreślenie wpisu będzie kosztował 250 zł w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej lub 75 zł w pozostałych sytuacjach.
