"Prognozy ankietowanych przedsiębiorstw na I kw. 2019 r. wskazują jednak na możliwość ponownego przyspieszenia wzrostu cen, zarówno produkowanych wyrobów, jak i zaopatrzenia. Zgodnie z wynikami Szybkiego Monitoringu NBP, zwiększył się, w stosunku do poprzedniego badania, odsetek firm planujących podnoszenie cen wyrobów własnych i obecnie przewyższa odsetek firm planujących redukcję cen. Jednocześnie wzrosła przeciętna skala planowanych podwyżek cen oferowanych produktów" - czytamy w raporcie NBP.
Do wyższych prognoz cen wyrobów własnych w większym stopniu - niż w poprzednim badaniu - przyczyniły się oczekiwania szybszego wzrostu cen wykorzystywanych w procesie produkcyjnym materiałów i surowców.
"Odnotowano także istotny wzrost współczynnika przeniesienia cen surowców na ceny wyrobów własnych - odsetek przedsiębiorstw planujących podniesienie cen oferowanych produktów wśród firm oczekujących wzrostu cen materiałów i surowców wykorzystywanych do produkcji zwiększył się do 78 proc. (z 64 proc. w poprzednim badaniu). Jednocześnie istotnie zwiększył się odsetek przedsiębiorstw sygnalizujących w pytaniu otwartym, że wzrost kosztów może być barierą funkcjonowania przedsiębiorstwa - do 12,8 proc. (z 8,2 proc. w poprzednim badaniu). Obecnie problem wzrostu kosztów zaopatrzenia stał się najczęściej wymieniana barierą" - czytamy także.
Producenci oczekują wyższych cen
Jak podaje NBP, także w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy większość ankietowanych w SM NBP przedsiębiorstw (61 proc.) oczekuje wzrostu cen produkcji (jedynie 3 proc. spadku).
"Najczęściej podwyżki były planowane w przemyśle (68 proc. firm), w tym w szczególności w energetyce, a także w budownictwie (67 proc.) i handlu (64 proc.). Relatywnie rzadziej przedsiębiorstwa spodziewają się wzrostu cen w transporcie (55 proc.) i pozostałych usługach (48 proc.). Do wyższych prognoz cen producentów przyczyniły się obawy o istotny wzrost cen energii dla przedsiębiorstw (głównie w związku z drożejącymi uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla). Około 40 proc. badanych w SM NBP przedsiębiorstw uznało właśnie ceny surowców - w tym 18 proc. firm ceny energii - za podstawowy czynnik podnoszący ceny produkcji" - czytamy także.
Jak wskazuje badanie, firmy mają ograniczone możliwości przerzucania wyższych kosztów wytwarzania dóbr i usług na ceny płacone przez odbiorców.
"W próbie około 59 proc. podmiotów uważa, że podniesienie cen będzie skutkowało odpływem klientów do konkurencji lub zmniejszeniem popytu - ze względu na ograniczoną siłę nabywczą kluczowych odbiorców. Wyraźnie mniejszą grupę (tj. 19 proc.), ograniczają zapisy w kontraktach, polityka cenowa firmy-matki lub regulacje o charakterze administracyjnym. Jednocześnie około 15 proc. respondentów nie dostrzega istotniejszych ograniczeń w uwzględnieniu zmian kosztów wytwarzania w cenie finalnego produktu" - napisali eksperci NBP.
Inflacja w górę
Przedsiębiorstwa oczekują także wzrostu - w ciągu najbliższych 12 miesięcy - wskaźnika inflacji konsumenckiej (CPI).
"W ostatnim badaniu wzrósł bowiem odsetek przedsiębiorstw prognozujących szybszy wzrost cen konsumenta. Powstaje jednak pytanie o trafność tych przewidywań, gdyż wzrost udziału przedsiębiorstw spodziewających się przyspieszenia inflacji CPI jest obserwowany od około dwóch lat" - podano także.
W grudniu 2018 r. w Szybkim Monitoringu NBP wzięło udział 2730 podmiotów wybranych z terenu całego kraju. Były to przedsiębiorstwa z sektora niefinansowego reprezentujące wszystkie sekcje PKD poza rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, oba sektory własności, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki.
