"Wystarczy nie kraść"?
Prof. Marian Noga, Wyższa Szkoła Bankowa: To hasło brzmi teraz jak niesmaczny żart. Chichot historii. Wszystkie te tezy głoszone przez ten rząd dotyczące wymiaru sprawiedliwości, funkcjonowania państwa, funkcjonowania gospodarki legły w gruzach. Ujawnienie tego, co działo się w ministerstwie finansów ma dużo większe znaczenie, niż wcześniejsze ujawnienie historii o tzw. "farmie troli" w ministerstwie sprawiedliwości.
Z publikacji "Rzeczpospolitej" wynika, że już dwóch byłych urzędników ministerstwa finansów siedzi w areszcie. Ciekawe ile dni już siedzą, bo przecież teraz jest cała ta sprawa spotkania Mariana Banasia z wicemarszałkiem sejmu Ryszardem Terleckim. Według mnie jedno z drugim można powiązać.
Czytaj też: "Rz": Jeden z najbliższych współpracowników Banasia miał kierować mafią VAT-owską
Ale Marian Banaś w swoim oświadczeniu twierdzi, że nic nie wiedział i jest zaskoczony całą sytuacją.
A co jeśli jednak wiedział? Teraz zastanawiam się, czy to spotkanie Banaś - Terlecki nie miało związku z faktem, że ci urzędnicy zostali aresztowani. Może oni nie rozmawiali o odpowiedzi do CBA ws. oświadczeń majątkowych Banasia, ale może o tym, że nowa sprawa się szykuje. To jest tylko moje przypuszczenie, ale według mnie dosyć prawdopodobne.
Jak to możliwe, że w czasie, kiedy rząd deklarował walkę z oszustwami VAT i wiele z nich ukrócił, urzędnicy państwowi w Ministerstwie Finansów jednocześnie dopuszczali się nadużyć?
Premier Morawiecki chwali się wszystkim, budową dróg, wykorzystaniem funduszy unijnych, jego rolą w wejściu Polski do UE, mało brakuje jeszcze, żeby powiedział, że trzymał do chrztu Mieszka I. Według mnie identycznie wygląda sprawa walki obecnego rządu z mafią wyłudzającą podatek VAT. Liczyłem to wiele razy i nie mogę się doliczyć nie więcej niż 15 miliardów złotych z uszczelnienia.
15 miliardów? Przecież Mateusz Morawiecki już w 2017 roku mówił w Sejmie, że wpływy z tytułu uszczelniania podatków wyniosły 40 mld zł.
No nie mogę się doliczyć więcej, a te 15 miliardów złotych to jest i tak optymistyczne założenie, bo realnie według mnie jest to tylko 10 miliardów złotych. Zacznijmy od tego, że przecież Jednolity Plik Kontrolny (JPK) wprowadziła PO, a PiS głosował przeciw.
Skoro rząd jest taki skuteczny, a odzyskane pieniądze idą w dziesiątki miliardów złotych, to niech poda chociaż jedną mafię, która wyłudziła VAT na 500 milionów złotych. Jak mówią o miliardach, to niech pokażą adres więzienia, imię i nazwisko, gdzie siedzi człowiek i jego współpracownicy, którzy wyłudzili z systemu VAT pół miliarda złotych. Nie ma czegoś takiego.
Po trzecie, przecież w tym czasie popyt w gospodarce wzrósł gwałtownie. Podatek VAT, my ekonomiści nazywamy podatkiem konsumpcyjnym. Oni pokazują, że rosną dochody z VAT-u, a przecież one rosną, bo jest zwiększona sprzedaż i dzięki temu dochody z VAT w budżecie pęcznieją.
Ale PiS mówi, że skutecznie zmniejszył lukę VAT, czyli różnicę pomiędzy oszacowanym potencjalnym dochodem z VAT, a wpłaconym.
No dobrze, bada to Eurostat, Komisja Europejska i Ministerstwo Finansów. Przecież sam rząd mówi, że ta luka wynosi około 80 miliardów złotych. Nie można postawić znaku równości pomiędzy luką VAT, a przestępstwem, bo droga do tego jeszcze daleka, na przykład ktoś miał zapłacić VAT, ale zbankrutował i tego nie zrobił. Bankructwo jest elementem gospodarki rynkowej, taki przedsiębiorca będzie ścigany, ale nie popełnił on przestępstwa. Według moich wyliczeń efekt uszczelnienia za czasów PiS to jest maksymalnie 15 miliardów złotych. Cała ta głośna walka z mafiami VAT to jest czysta propaganda rządu. A tu jeszcze mamy sytuację, że przy boku ministra finansów dochodziło do takich patologii.
Wszyscy zadają pytanie o rolę Mariana Banasia, ten mówi, że nic nie wiedział, ale przecież ministrem finansów i później premierem w tym czasie był Mateusz Morawiecki.
Sam Marian Banaś bez wątpienia powinien podać się do dymisji. Mateusz Morawiecki natomiast był w tym czasie ministrem finansów, wicepremierem i szefem innego ministerstwa. On powinien w tej sprawie zdecydowanie zabrać głos. Ja nie chcę powiedzieć, że on to musiał wiedzieć, takiego "musika", jak to mówią w kartach nie ma.
Podobnie mówi Ministerstwo Finansów, które w swoim oświadczeniu napisało, że takie rzeczy zdarzają się w każdej organizacji.
"Musik" jest gdzie indziej, przecież służby powinny to sprawdzić już w momencie, kiedy premier Mateusz Morawiecki mianował Mariana Banasia na ministra finansów. Tutaj ten "musik" i odpowiedzialność jest do kwadratu.
Chce pan powiedzieć, że w tej sprawie jest też odpowiedzialność premiera?
Bardzo duża odpowiedzialność polityczna i moralna. Wszyscy funkcjonariusze rządu są poddani odpowiedzialności karnej. Wygląda mi to na niedopełnienie obowiązków służbowych, bo wystarczy uświadomić sobie, że służby specjalne podlegają przecież premierowi.
A może służby go nie informowały?
Nie wierzę. Ja za służbami nie chodzę i dowodów nie mam, ale w takie tłumaczenie nie wierzę. Powtórzę jeszcze raz, że to co zostało ujawnione to jest chichot historii. Przecież cała ta propaganda o tym, że wystarczy nie kraść legła w gruzach. Szeryf jest nagi. Za progiem na świecie mamy czwartą rewolucję przemysłową, a my mówimy wystarczy nie kraść. Jak pan zderzy te dwa fakty, to jesteśmy w średniowieczu.
Prof. Marian Noga MIECZYSŁAW MICHALAK
* Prof. dr hab. Marian Noga, dyrektor Instytutu Współpracy z Biznesem, Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, były senator IV i V kadencji, były rektor Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, były członek Rady Polityki Pieniężnej.
