Wiele ważnych zmian w podatkach od 1 stycznia 2020 r. Przedsiębiorcom mogą grozić drakońskie kary

Biała lista podatników VAT, mikrorachunek podatkowy, ulga na złe długi czy trudniejsza zamiana paragonu na fakturę - to tylko niektóre z nowości podatkowych, które zaczną obowiązywać już od 1 stycznia 2020 r. Zmiany będą dotyczyły głównie przedsiębiorców, choć niektóre są ważne także dla osób fizycznych.

Biała lista podatników VAT

Jedną z najważniejszych zmian wchodzących w życie od 1 stycznia 2020 r. jest tzw. biała lista podatników VAT. Rachunek firmowy (w banku lub SKOK-u) przedsiębiorcy będącego czynnym podatnikiem VAT musi znajdować się w tym wykazie, aby kontrahent mógł na niego bez problemu opłacić fakturę o wartości wyższej niż 15 tys. zł.

Złamanie tej reguły będzie miało poważne skutki. Jak tłumaczy Ministerstwo Finansów, konsekwencjami zapłaty na rachunek spoza białej listy będą m.in. brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów (lub zmniejszenie wysokości kosztów) w PIT i CIT i odpowiedzialność solidarną w VAT za zaległości kontrahenta wobec fiskusa (chodzi o kwotę podatku VAT, związanego z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług).  

Główny cel białej listy podatników VAT to oczywiście walka z wyłudzeniami VAT. To przedsiębiorca będzie musiał upewnić się, że przelew, który zamierza wykonać, trafi na konto "zatwierdzone" przez fiskusa.

Obowiązek sprawdzania kontrahenta białej liście nie będzie dotyczył sytuacji, gdy jest on zwolniony z VAT. 

Mikrorachunek podatkowy

Od 1 stycznia 2020 r. wszystkie przelewy z tytułu podatków PIT, CIT i VAT trzeba będzie wykonywać na indywidualny mikrorachunek podatkowy, utworzony na podstawie numeru NIP lub PESEL. Dotychczasowe numery rachunków urzędów skarbowych do wpłat tych podatków 31 grudnia 2019 r. przestały działać. Przelewów wszystkich innych podatków należy dokonywać na te same rachunki co wcześniej.

Czytaj więcej: Mikrorachunek podatkowy od stycznia. Dotyczy też "Kowalskiego". Tłumaczymy zawiłości

>>> Jak naprawić służbę zdrowia? Zandberg: "Dziura w podatku CIT wciąż zieje"

Zobacz wideo

Ulga na złe długi

Od początku 2020 r. podatnicy PIT i CIT będą mogli skorzystać z tzw. ulgi na złe długi. Polega ona na tym, że wierzyciel ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności, jeśli nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności z faktury czy umowy.

Z drugiej strony, dłużnik będzie miał obowiązek podniesienia podstawy opodatkowania o kwotę, której nie zapłacił.

Ulga na złe długi jest tylko jednym z elementem pakietu, które mają służyć walce z zatorami płatniczymi. Inne zmiany, które także wchodzą w życie od 1 stycznia 2020 r., to m.in. skrócenie terminów zapłaty w transakcjach handlowych - do maksymalnie 30 dni od dnia doręczenia faktury gdy dłużnikiem jest podmiot publiczny oraz do maksymalnie 60 dni gdy wierzycielem jest mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo, a dłużnikiem duża firma. Ponadto będzie można odstąpić od umowy, gdy termin zapłaty przekracza 120 dni, a odsetki za opóźnienia w transakcjach handlowych wzrosną z 9,5 do 11,5 proc.

Trudniejsza zamiana paragonu na fakturę

Od 1 stycznia 2020 r. trudniej będzie wymienić paragon na fakturę. Taka możliwość będzie przysługiwała wyłącznie wtedy, gdy na paragonie znajdował się NIP nabywcy. Jeśli go nie było - zamiana na fakturę nie będzie możliwa.

Zamiana wystawionego paragonu bez NIP na fakturę będzie groziła sankcją w wysokości 100 proc. podatku VAT z dokumentu.

Jeszcze ostrzejszy split payment

Od początku 2020 r. wchodzą w życie kolejne zmiany dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (tzw. split payment), czyli obowiązku rozdzielenia płatności na dwie - wartość towaru czy usługi należy przelać na rachunek kontrahenta, zaś wartość podatku VAT na osobny rachunek VAT.

Ministerstwo Finansów przypomina, że od 1 stycznia konsekwencje w PIT i CIT – tj. brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów (lub zmniejszenie wysokości kosztów) przy transakcjach powyżej 15 tys. zł - będą dotyczyć również sytuacji, kiedy płatność odbędzie się z pominięciem split payment, pomimo prawidłowego oznaczenia faktury, czyli napisania na niej wyrazów "mechanizm podzielonej płatności".  

Warto pamiętać, że już od listopada 2019 r. obowiązuje inne sankcje za pominięcie split payment. Przedsiębiorcy, który nie oznaczyć faktury jako podlegającej mechanizmowi podzielonej płatności - mimo, że miał taki obowiązek - grozi sankcja w wysokości 30 proc. kwoty VAT z faktury. Taka sama kara grozi kontrahentowi, który dokonał płatności z pominięciem split payment.

Obowiązkowe kasy online dla części firm

Od nowego roku pierwszą grupę podatników obejmie obowiązek posiadania tzw. kas rejestrujących online. Ten ruch to oczywiście element walki z szarą strefą w sprzedaży detalicznej. Kasy online będą musiały posiadać m.in. warsztaty samochodowe, zakłady wulkanizacyjne czy stacje paliw. 

Nowości w Twój e-PIT

W usłudze Twój e-PIT - czyli wstępnie wypełnionych zeznaniach PIT za 2019 r. - także szykują się ważne zmiany. W zeznaniach podatkowych za 2019 r. automatycznie zostanie naliczona ulga na dzieci urodzone w 2019 r. Z usługi po raz pierwszy będą mogli także skorzystać przedsiębiorcy.

Czytaj więcej: Twój e-PIT z nowościami. Zeznanie za 2019 r. łatwiejsze dla rodziców i przedsiębiorców