Karta Polaka funkcjonuje w Polsce od marca 2008 roku. Jest to dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego, który może otrzymać osoba niemająca obywatelstwa polskiego bądź zezwolenia na pobyt w naszym kraju. Jak wynika z danych za 2019 rok, od czasu wprowadzenia jej, MSZ wystawiło ponad 200 tys. Kart Polaka, z czego ponad 50 proc. dotyczyło obywateli Ukrainy.
Aby otrzymać Kartę Polaka, trzeba spełnić szereg warunków. Na wstępie należy pamiętać, że ubiegać się o nią mogą jedynie osoby, które są obywatelami 15 państw byłego ZSRR, m.in. Ukrainy, Gruzji, Armenii, Litwa, Białorusi czy Kazachstanu. Przede wszystkim osoba ubiegająca się o dokument musi wykazać swój związek z polskością oraz podstawową znajomość języka polskiego oraz tradycji narodowych.
Dodatkowo niezbędne jest przedstawienie, że co najmniej jeden z rodziców lub dziadków bądź dwójka pradziadków osoby ubiegającej się o Kartę Polaka posiadało obywatelstwo polskie. Najlepszym potwierdzeniem będzie akt urodzenia krewnego. O dokument może się także ubiegać osoba, która aktywnie działa na rzecz kultury polskiej i języka przez co najmniej trzy lata. Potwierdzeniem tego będzie przedstawienie odpowiedniego zaświadczenia. W takim przypadku nie jest konieczne posiadanie przodków polskiego pochodzenia.
Przede wszystkim o dokument mogą ubiegać się jedynie osoby, które nie posiadają polskiego obywatelstwa bądź zezwolenia na pobyt stałym w naszym kraju. Decyzję o przyznaniu Karty Polaka podejmuje konsul właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy po odbyciu z nim rozmowy, dzięki czemu sprawdzona zostanie znajomość języka polskiego. Osoba ubiegająca się o dokument będzie musiała również zdać test, co będzie potwierdzeniem jego znajomości narodowych tradycji.
Niezbędne jest także przedstawienie wniosku, że osoba bądź jej wstępni nie repatriowali się lub nie zostali repatriowani z terytorium RP bądź PRL na podstawie umów repatriacyjnych z lat 1944–1957 do bądź z krajów postradzieckich.
>>> Thun: Kaczyński wyrzuciłby obcokrajowców z Polski
Karta Polaka przysługuje na 10 lat, osoby powyżej 65. roku życia otrzymują ją jednak na czas nieokreślony. Kartę Polaka można przedłużyć na trzy miesiąca przed jej wygaśnięciem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby, którym jest przyznawana otrzymują szereg przywilejów. Poza możliwością przebywania na stale w Polsce oraz podjęcia pracy czy uczenia się takie osoby mogą liczyć na 37 proc. ulgę na przejazdy transportem kolejowym, bezpłatne wejścia do muzeów. Ponadto, mogą ubiegać się o pomoc finansową.