Pracownicze Plany Kapitałowe - PPK zasady. Co z pieniędzmi po rezygnacji?

Pracownicze Plany Kapitałowe z założenia mają być sposobem na wyższą emeryturę. Czy warto przystąpić do PPK, jakie są zasady programu oraz co dzieje się z pieniędzmi po rezygnacji? W naszym artykule znajdziecie odpowiedź na te i wiele innych pytań.

Pracownicze Plany Kapitałowe to wprowadzony przez rząd program, mający na celu skłonienie Polaków do oszczędzania na własne emerytury. Plan zakłada, że pracownicy nie będą musieli zbierać oszczędności sami, tylko będą one budowane wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.

PPK - co to jest?

Ustawa o PPK weszła w życie 1 stycznia 2019 roku, jednak pracodawcy mają czas na przygotowanie się do wdrożenia systemu w swoich firmach. Ostatnie podmioty dołączą do programu na początku 2021 roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przystąpienie firm do sytemu odbywa się według następującego harmonogramu:

• od 1 lipca 2019 roku - podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób zatrudnionych (według stanu na 31 grudnia 2018 r.);
• od 1 stycznia 2020 roku - podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób zatrudnionych (według stanu na 30 czerwca 2019 r.);
• od 1 lipca 2020 roku - podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób zatrudnionych (według stanu na 31 grudnia 2019 r.);
• od 1 stycznia 2021 roku - pozostałe podmioty zatrudniające oraz jednostki sektora finansów publicznych (bez względu na stan zatrudnienia).

PPK - jakie są zasady i ile procent zostanie odciągnięte z pensji?

Zastanawiasz się jakie są zasady działania PPK i ile procent zostanie przekazane z pensji na plan? Według twórców tego projektu środki będą zbierane wspólnie przez:

1. pracownika - wpłata minimalna to 2 proc. wynagrodzenia brutto + 2 proc. dobrowolnej wpłaty dodatkowej.
2. pracodawcę - wpłata minimalna to 1,5 proc. + 2,5 proc. dobrowolnej wpłaty dodatkowej.
3. państwo - 250 zł wpłaty powitalnej + 240 zł rocznie z budżetu państwa.

Istotnym jest również fakt, iż w przypadku przystąpienia do programu, pracownik nie ma wpływu na wybór, która instytucja finansowa będzie zajmowała się obsługą "portfela PPK". Decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy, który powinien skonsultować ją ze związkami zawodowymi lub reprezentacją osób zatrudnionych (w przypadku braku struktur związkowych).

PPK i wiek pracownika

Wiek pracownika odgrywa bardzo istotną rolę w przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych. Osoby między 19. a 55. rokiem życia będą automatycznie dopisane do programu. Inaczej ma się rzecz ze starszymi pracownikami - ci, którzy mają co najmniej 55 lat, ale nie skończyli 70. roku życia, sami podejmą decyzję o tym, czy chcą być uczestnikami tego systemu oszczędzania. 

Czy można wystąpić z PPK i co wówczas stanie się z pieniędzmi?

Ustawa zakłada, że PPK to dobrowolny system, jednak pracownik zostanie do niego dopisany automatycznie i może z uczestnictwa w nim zrezygnować w dowolnym momencie. Pracownik musi jednak pamiętać, aby w tym celu złożyć stosowne oświadczenie. Pracodawca powinien w ciągu siedmiu dni przekazać je odpowiedniej instytucji finansowej, zajmującej się obsługą rachunku. Wpłaty pobrane w danym miesiącu zostaną wówczas zwrócone. Warto pamiętać o tym, że co cztery lata członkostwo będzie automatycznie odnawiane, wobec czego konieczne stanie się ponowne złożenie deklaracji o rezygnacji z PPK.

Tutaj znajduje się wzór deklaracji o rezygnacji z PPK: https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/deklaracja_o_rezygnacji_z_dokonywania_wplat_do_ppk.pdf

Co stanie się ze zgromadzonymi pieniędzmi w przypadku rezygnacji?

Pracownik może w dowolnym momencie skorzystać ze zgromadzonych w PPK oszczędności, dokonując zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK lub dokonując wypłaty środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych. Wówczas należy złożyć wniosek o wypłatę zgromadzonych, przez siebie, oszczędności i uczestnik otrzyma zgromadzoną sumę. Będzie ona pomniejszona jednak o:

• podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki);
• 30 proc. środków pochodzących z wpłat pracodawcy - pobrane 30 proc. przekazane zostanie na rzecz uczestnika PPK do ZUS i zaewidencjonowane na jego koncie ubezpieczonego jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana;
• środki pochodzące z dopłat z budżetu państwa.

Wypłata środków natomiast, w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych dotyczy dwóch przypadków:

1. poważnej choroby uczestnika programu, jego małżonka lub dziecka - wówczas można pobrać 25 proc. środków bez obowiązku zwrotu.
2. pokrycia wkładu własnego w przypadku zaciągnięcia kredytu hipotecznego na zakup mieszkania lub budowę domu - wówczas można pobrać 100 proc. środków, które w ciągu 15 następnych lat należy spłacić. Ten przypadek dotyczy jednak wyłącznie pracowników, którzy nie ukończyli 45. roku życia.

PPK - jak sprawdzić stan konta?

Sprawdzenie stanu konta przez uczestnika oszczędzającego w PPK jest możliwe, dzięki prywatnemu imiennemu rachunkowi otwartemu przez instytucję finansową obsługującą Twój "emerytalny portfel". Jak wynika z informacji, jakie można przeczytać na oficjalnej stronie poświęconej temu programowi www.mojeppk.pl:

Każda z 20 instytucji finansowych wpisanych do ewidencji PPK, spośród których pracodawca wybrał dostawcę PPK, udostępnia uczestnikom PPK bieżący dostęp online do systemu prezentującego stan ich oszczędności. Nadanie dostępu do takiego systemu (logowanie) jest inne w każdej z tych instytucji. Informacji dotyczących logowania należy szukać na stronie internetowej właściwej instytucji finansowej, a także np. w informacji o zawarciu umowy o prowadzenie PPK przekazanej pracownikowi. Taka informacja jest wysyłana do każdego pracownika rozpoczynającego oszczędzanie w PPK.

Warto jednak dodać, że w sytuacji, kiedy dany pracownik będzie miał otwarte kilka rachunków PPK w różnych instytucjach, aby sprawdzić stan swojego rachunku, będzie musiał zalogować się na każdej z platform osobno.

PPK - czy warto przystąpić?

Warto przeanalizować wszelkie argumenty przemawiające za przystąpieniem do programu, jak i wziąć pod uwagę wady, które mogą temu działaniu towarzyszyć. Na początek pod lupę weźmy zalety:

• nie musisz nic robić - nawet składać deklaracji uczestnictwa w PPK, a oszczędności odkładają się same;
• otrzymasz dopłatę od pracodawcy i z budżetu państwa, czego nie zyskasz wybierając np. prywatną polisę emerytalną;
• zgromadzone środki możesz wykorzystać w razie choroby swojej lub członków swojej najbliższej rodziny lub w sytuacji, kiedy bierzesz kredyt hipoteczny;
• w dowolnym momencie możesz zrezygnować z udziału w programie - pamiętając jednak o złożeniu stosownej deklaracji.

Każdy system ma także wady. Oto one:

• PPK to program rządowy, zatem istnieje niebezpieczeństwo, że w przyszłości rządzący zmienią zdanie, co do własności tych oszczędności lub ewentualnej kontynuacji tego rodzaju działań;
• obowiązkowe wpłaty będą obniżały wysokość pensji;
• trudno ostatecznie oszacować, ile zyskasz na emeryturze, bowiem kalkulator PPK przeliczający zyski, zakłada stopę zwrotu z inwestycji - bierze zatem pod uwagę stałą sytuację zarówno na rynku, jak i tą związaną z zatrudnieniem.