Wyrok TK zapadł 22 lipca. Sędziowie orzekli, że zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii z 7 czerwca 2018 r. wprowadzające moc wsteczną niektórych przepisów są niezgodne z Konstytucją RP. Odroczenie skuteczności wyroku ma zagwarantować rekompensatę strat poniesiony przez gminy z tytułu podatku od elektrowni wiatrowych.
Podatek od wiatraków. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjność przepisów
Zakwestionowane przez trybunał przepisy wprowadzały nowe definicje legalne terminów "budowla" oraz "elektrownia wiatrowa". Treść definicji jest kluczowa w procesie ustalania należnego gminom podatku od nieruchomości.
Zmiany okazały się korzystne dla właścicieli elektrowni wiatrowych. Opodatkowaniu podlegała tylko część wiatraka w postaci fundamentu i masztu. Pozostała część budowli była nieopodatkowana.
Jak zauważył TK, gminy, które zaskarżyły przepisy, przygotowują swoje budżety z wyprzedzeniem. Wprowadzenie przepisów, kluczowych dla poboru podatków z mocą wsteczną oznacza, że powstaje niezgodność pomiędzy oczekiwanymi wpływami budżetowymi, a i ich faktyczną wysokością.
- Zmiana definicji "budowli" i definicji "elektrowni wiatrowej" z mocą wsteczną spowodowała, że gminy zostały pozbawione części swoich dochodów, a ponadto zobowiązane do zwrotu nadpłaconego podatku od nieruchomości, pobranego za posadowione na ich terenie elektrownie wiatrowe za okres od stycznia do czerwca 2018 r. - zauważył TK.
Naruszono zasadę lex retro non agit. Gminy mogły stracić nawet 300 milionów zł
Wnioskodawcy skargi konstytucyjnej stwierdzili, że wprowadzone przepisy doprowadziły do zmniejszenia dochodów gmin z podatku od nieruchomości. Problem dotyczy w szczególności małych gmin, na których terenie bardzo często lokowane są farmy wiatrowe.
Skargę na przepisy wniosły dwie gminy: Kobylnica i Świecie nad Osą. Skarżące gminy oceniają, że zmiany w prawie mogły na terenie całej Polski kosztować gminy nawet 300 milionów zł.
Tym, co wzbudziło wątpliwości TK, było nadanie przepisom mocy wstecznej od 1 stycznia 2018 r. W ocenie sędziów przepisy naruszyły zawartą w art. 2 Konstytucji zasadę nieretroaktywności prawa (lex retro non agit).
Trybunał zauważył, że ustawa nie przewidywała żadnego mechanizmy rekompensat dla gmin za utracone dochody. Dodatkowo "ustawodawca mógł ustanowić kwestionowane przepisy wcześniej, bez potrzeby wprowadzania ich z mocą wsteczną".
W czasie trwania odroczenia terminu utraty mocy obowiązujących przepisów obowiązkiem ustawodawcy będzie wprowadzenie przepisów zgodnych z Konstytucją RP oraz zrekompensowanie strat poniesionych przez gminy z tytułu podatku od elektrowni wiatrowych.
