Po koronawirusie przyjdzie pandemia długów. MFW: Żaden kraj nie zostanie oszczędzony

Pandemia nie tylko pochłonie wiele ofiar, lecz będzie także kosztowna. Eksperci oceniają jej koszt na 12 bilionów dolarów. Długi wzrosną i żaden kraj nie zostanie oszczędzony.

Światowy PKB odnotuje w tym roku spadki – co do tego wszyscy obserwatorzy są zgodni. Różnią się tylko czasem w ocenie rozmiarów strat i scenariuszy na okres po pandemii.

Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) opublikowały w ostatnich tygodniach ponure prognozy, podczas gdy rządy na całym świecie przepowiadają wzrost, który ma nastąpić już w 2021 roku. 

Najgorzej od wojny

Z wyliczeń MFW wynika, że w tym i w kolejnym roku globalny PKB spadnie o 11 bln euro. To „najgorsza recesja” od kryzysu światowego sprzed 90 lat, uważa główna ekonomistka funduszu Cita Gopinath. I dodaje: „Żaden kraj nie zostanie oszczędzony”. Dla porównania: wartość niemieckiego PKB w ubiegłym roku to ponad 3 bln euro. W następstwie kryzysu wartość długu publicznego w stosunku do PKB będzie rekordowa od końca II wojny światowej. Koniunktura musi być wspomagana, a biedniejsze kraje będą coraz bardziej zdane na pomoc bogatszych. Po pandemii zadłużenie musi być zmniejszane poprzez surowe instrumenty oszczędnościowe. 

MFW ocenia, że w tym roku wartość globalnej gospodarki spadnie o 4,4 procent, w czerwcu była mowa o 4,9 proc. W roku 2021 ma przyjść ożywienie. Globalna gospodarka znów ma wzrosnąć, tym razem o 5,4 procent. Ale pod warunkiem – ostrzega Gopinath – że nie będzie kolejnej fali pandemii i kolejnego lockdownu.

Kraje rozwinięte będą "krwawić"

Jeszcze ciemniejszy scenariusz rysuje Bank Światowy: spadek światowego PKB wyniesie w tym roku 5,2 procent. W styczniu waszyngtońscy eksperci zakładali 2,5 procent. Ale i tu zastrzeżenie: pod warunkiem, że nie będzie zamknięcia gospodarki. Dla krajów wysoko rozwiniętych Bank Światowy prognozuje nawet 7-procentowy spadek, zaś w biedniejszych krajach ma to być 2,5 procent. PKB Stanów Zjednoczonych ma się zmniejszyć o 6,1 procent, a strefy euro nawet o 9,1 procent. Natomiast w Chinach, gdzie koronawirus pojawił się na samym początku, ma nastąpić wzrost o 1 procent.

Spekulacje nie pomagają w kryzysie

Prognozy Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego dotyczą gospodarki realnej. Na rynkach finansowych wygląda to jeszcze inaczej, choć tu trudno o dokładne szacunki, bo rozmiar transakcji finansowych banków często nie jest znany.

Pomimo obietnic zmniejszenia inwestycji w bankowe instrumenty spekulacyjne, ogólna wartość transakcji spekulacyjnych stale rośnie. Z perspektywy wielu klientów bardziej zyskowne jest obracanie samymi pieniędzmi niż inwestowanie w realną gospodarkę. Korzystają na tym też banki, zapewniając sobie odpowiedni udział w zyskach. 

Gdy lekarstwo staje się trucizną

Tymi, którzy wciąż dorzucają pieniędzy na rynek, są rządy i banki centralne. Dodruk pieniędzy ma zapobiec deflacji i tym samym zmniejszyć skutki recesji. W ten sposób jednak świeży pieniądz nie trafia do realnej gospodarki, a na rynki finansowe. Rezultat: Bank Rozrachunków Międzynarodowych w Bazylei wyliczył, że wartość całego światowego PKB to 63 bln dolarów, a światowy obrót derywatami to dziesięć razy tyle. Świeży pieniądz może zatem gospodarce bardziej zaszkodzić niż pomóc, jeśli bańka finansowa pęknie tak jak w kryzysie 2008 roku.