Kolejne posiedzenie składu całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie o sygnaturze III CZP 11/21 odbędzie się 2 września 2021 r. o godzinie 10:00 - poinformował Sąd Najwyższy. Jeśli zapadnie na nim w końcu oczekiwana uchwała, może być to kolejna ważna data w historii sądowych sporów frankowiczów z bankami.
Sąd Najwyższy może rozwiać wątpliwości
Na posiedzeniu 2 września Izba Cywilna Sądu Najwyższego, w swoim pełnym składzie, ma odpowiedzieć na sześć pytań związanych z linią orzeczniczą sądów w kluczowych kwestiach związanych z kredytami "frankowymi". Ich pełną treść publikujemy niżej.
Najogólniej rzecz ujmując w pytaniach Manowskiej chodzi o: kwestię możliwości zastąpienia wadliwej klauzuli w umowie inną, możliwości unieważnienia umowy lub "ofrankowienia" kredytu, sposób rozliczenia stron w przypadku unieważnienia umowy, kwestię terminu przedawnienia roszczenia banku oraz zagadnienie wynagrodzenia banku za tzw. korzystanie z kapitału przez kredytobiorcę.
Wiele z tych punktów zostało już ocenionych m.in. przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej czy Sąd Najwyższy, mimo wszystko zarówno banki, jak i frankowicze, a także składy orzekające - wyczekują najnowszych wytycznych interpretacyjnych.
Uchwała IC SN - o ile zapadnie - ma mieć moc zasady prawnej. - Tak, aby rozstrzygnąć te rozbieżności, które w orzecznictwie sądów powszechnych mają miejsce - tłumaczył w maju rzecznik SN Aleksander Stępkowski.
Sąd Najwyższy w maju "umył ręce"
Pierwsze posiedzenie Izby Cywilnej w tej sprawie miało bowiem miejsce już 11 maja. Nie zakończyło się jednak podjęciem uchwały, a wnioskiem o zajęcie stanowisk ws. kredytów frankowych przez: przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, prezesa Narodowego Banku Polskiego, Rzecznika Finansowego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka.
To spotkało się z krytyką części obserwatorów, którzy pisali o "odroczozie" czy "umywaniu rąk" przez IC SN.
)
Wszystkie instytucje przesłały już do Sądu Najwyższego swoje opinie. Jak można się domyślać, są one zgoła różne. Przykładowo, zdaniem Rzecznika Praw Dziecka, umowy zawierane przez niektóre banki "były tworzone z naruszeniem prawa, zawierając m.in. klauzule abuzywne i skutkując wielokrotnie doprowadzeniem rodzin do poziomu ubóstwa".
Z drugiej strony, Komisja Nadzoru Finansowego przekonywała, że "przeciętny konsument powinien być świadomy ryzyka wynikającego z niekorzystnej zmiany kursu walutowego". Broniła tabel kursowych banków i przekonywała, że to nie o niedozwolone zapisy w umowach kredytów frankowiczom chodzi.
)
W niedawnej rozmowie z Wirtualną Polską pierwsza prezes SN Małgorzata Manowska mówiła, że "z całą pewnością" uchwała ws. kredytów frankowych rozstrzygnie kluczowe zagadnienia w sporach między bankami a frankowiczami. Dała jednak też do zrozumienia, że nie ma pewności, czy uchwała nie będzie kwestionowana przez część sądów powszechnych.
Pewność miałabym, gdybyśmy żyli w normalnym świecie. Ale świat oszalał i nie brakuje takich, którzy chcą wszystko zakwestionować dla zasady
- mówiła Manowska.
Sąd Najwyższy ws. kredytów frankowych. Pytania pierwszej prezes
Pytania pierwszej prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej do IC SN brzmią następująco:
- Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?
W razie odpowiedzi przeczącej na powyższe pytanie: - Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?
- Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?
Niezależnie od treści odpowiedzi na pytania 1-3: - Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?
- Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?
- Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
