Podatek od wzbogacenia się za dom czy samochód. Czym jest i kiedy musimy go zapłacić?

Czym w Polsce jest tzw. podatek od wzbogacenia się? Kiedy koniecznie musimy go zapłacić, a w jakich przypadkach możemy być zwolnieni z tego obowiązku? Wyjaśniamy także, co warto wiedzieć na temat "podatku od wzbogacenia się" za dom oraz samochód.

Podatek od wzbogacenia się to nic innego, jak potoczna nazwa tzw. podatku od spadku i darowizn bądź też podatku od czynności cywilnoprawnych. Czym się różnią? Kiedy jesteśmy zobligowani do ich zapłaty, a kiedy możemy tego uniknąć? Wyjaśniamy.

Podatek od spadku i darowizn, a podatek od czynności cywilnoprawnych 

Podatek od spadku i darowizn, czyli tzw. PCC od darowizn - jak sama nazwa wskazuje - jest podatkiem, który dotyczy nabycia majątku czy rzeczy otrzymanych drogą np. dziedziczenia, darowizny, przez zasiedzenie, nieodpłatnego użytkowania lub renty, a także zachowku. 

Przeczytaj więcej podobnych informacji na stronie głównej Gazeta.pl.

Z kolei podatek od czynności cywilnoprawnych, czyli tzw. PCC to opłata, którą należy uiścić w związku z zawartą przez nas umową - najczęściej dotyczy to sprzedaży samochodu, domu czy mieszkania (potocznie nazywany jest najczęściej "podatkiem od wzbogacenia się" za samochód lub dom).Ten rodzaj podatku płacimy wówczas, gdy dokonujemy zakupu, ale nie płacimy w związku z tym podatku VAT. 

Kiedy nie trzeba płacić podatku od wzbogacenia się?

O tzw. podatku od wzbogacenia się możemy przeczytać np. w Ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Sytuacje, w których nie płaci się tego rodzaju podatku, wymienione są w Art. 3. Znajdziemy tam m.in. następujące przypadki:

• jeśli przedmiot znajduje się na terytorium Polski, a w dniu nabycia darczyńca oraz nabywca nie byli obywatelami polskimi, a także nie mieli siedziby bądź miejsca stałego pobytu na terenie Polski;
• w przypadku dziedziczenia środków pochodzących z pracowniczego programu emerytalnego;
• w przypadku dziedziczenia środków pochodzących z pracowniczego planu kapitałowego;
• w przypadku zyskania w spadku bądź darowiźnie: praw autorskich, praw do projektów wynalazczych, praw pokrewnych lub znaków towarowych. 

Podatek od spadku i darowizn - kwota wolna od podatku

W przypadku PCC od darowizn, jesteśmy zwolnieni z jego opłaty np. gdy wartość danej rzeczy czy majątku nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Jak podaje serwis Poradnik Przedsiębiorcy, w 2022 roku z opłaty podatku od spadku i darowizn zwolniony jest majątek, którego wartość nie przekracza: 

• 9 tys. 637 zł - w przypadku, gdy osoba nabywająca należy do I grupy podatkowej, czyli: obecny małżonek bądź w separacji, ojciec, matka, dziadkowie, córka, syn, wnuki, prawnuki, siostra, brat, macocha, ojczym, pasierb, pasierbica, synowa, zięć lub teściowie. 
• 7 tys. 276 zł - w przypadku, gdy osoba nabywająca należy do II grupy podatkowej, czyli: rodzeństwo rodziców, rodzeństwo małżonków, zstępni, zstępni rodzeństwa, małżonkowie rodzeństwa, małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie zstępnych.
• 4 tys. 902 - w przypadku, gdy osoba nabywająca należy do III grupy podatkowej, czyli: osoby niespokrewnione z osobą obdarowywaną oraz osoby, które nie należą do I lub II grupy podatkowej. 

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) - kiedy musimy go zapłacić?

Do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych jesteśmy zobowiązani w każdym z poniższych przypadków: 

• ustanowienie hipoteki (np. na nieruchomości), 
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, 
• zawarcie umowy pożyczki, 
• zawarcie umowy o zniesienie współwłasności, 
• zawarcie umowy sprzedaży, 
• zawarcie umowy zamiany rzeczy lub praw majątkowych, 
• zawarcie umowy darowizny, 
• zawarcie umowy dożywocia, 
• zawarcie umowy o dział spadku, 
• zawarcie umowy spółki, 
• zawarcie umowy depozytu nieprawidłowego. 

Podatek od wzbogacenia się za dom lub samochód - co warto wiedzieć?

Podatek od wzbogacenia się w przypadku sprzedaży nieruchomości wynosi 19 proc. Przy jego wyliczeniu, pod uwagę brany jest wyłącznie dochód. Zapłacenie podatku jest konieczne, gdy właściciel danego mieszkania lub domu sprzedaje go przed upływem pięciu lat podatkowych od czasu nabycia tej nieruchomości. 

W przypadku kupna samochodu jesteśmy zwolnieni z konieczności zapłacenia podatku od wzbogacenia się, gdy pojazd ten został kupiony przez nas poza terytorium Polski, a także jeśli kosztował mniej niż tysiąc złotych.