1. Bezrobocie trochę w górę, ale to sezonowe
Bezrobocie w Polsce w grudniu 2022 r. wyniosło 5,2 proc., wobec 5,1 proc. w listopadzie - poinformował GUS. Łącznie w urzędach pracy zarejestrowanych było w grudniu 812 tys. osób. To o 16,3 tys. więcej niż w rekordowo dobrym październiku, ale też jednak też o blisko 83 tys. mniej niż na koniec 2021 r.
Zdaniem ekonomistów, wzrost bezrobocia w grudniu to typowy, sezonowy trend. Nie przewidują na najbliższe miesiące istotnego skoku stopy bezrobocia. Obserwują za to spadek liczby nowych ofert pracy, trudniej powinno być też o podwyżki.
2. Wakacje kredytowe także w 2024 r.?
Portal money.pl doniósł, że rząd rozważa wydłużenie wakacji kredytowych na 2024. Ma to być element kampanii wyborczej. Rząd przekonuje, że żadne prace w tej kwestii obecnie nie trwają (co jednak nie oznacza przecież, że nie będą trwały bliżej końca roku). Decyzję rząd ma podjąć w połowie roku.
3. W 2022 r. powstało najwięcej mieszkań od czasów Gierka
W 2022 r. oddano w Polsce do użytkowania dokładnie 238 584 mieszkania - podał GUS. W danych o rozpoczętych budowach czy wydanych pozwoleniach widać jednak skalę nadciągającego załamania.
Dane GUS wskazują, że w 2022 r. rozpoczęto budowę tylko 200 288 mieszkań. To niemal o 28 proc. mniej niż w 2021 r. W grudniu 2022 r. liczba rozpoczętych budów była już o ok. 43 proc. niższa niż przed rokiem.
4. W listopadzie urodziło się w Polsce najmniej dzieci po drugiej wojnie światowej
Kryzys demograficzny w Polsce nie jest nowością, ale pojawiły się dane, które znów o nim przypominają. Według statystyk GUS w listopadzie 2022 r. w Polsce urodziło się tylko 23 tys. dzieci. To najgorszy miesięczny wynik przynajmniej od zakończenia drugiej wojny światowej.
W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, za które GUS podał już dane (tj. od grudnia 2021 r. do listopada 2022 r. włącznie), na świat przyszło tylko 309,3 tys. dzieci, najmniej w powojennej historii Polski.
5. Gospodarka Polski hamuje
GUS podał w ostatnich dniach szereg danych z polskiej gospodarki za grudzień 2022 r. Zarówno odczyty produkcji przemysłowej (wzrost o 1 proc. rok do roku), jak i sprzedaży detalicznej (0,2 proc. wzrostu) i produkcji budowlanej (spadek o 0,8 proc.) nieco rozczarowały - biorąc pod uwagę konsensus prognoz ekonomistów. Choć oczywiście nie jest tak, że pokazały jakąś totalną klapę.
Generalnie dane są dowodem na to, co wszyscy wiemy - polska gospodarka hamuje. Ekonomiści szacują, że w czwartym kwartale 2022 r. urosła o ok. 1 proc. rok do roku, w całym 2022 r. zapewne o ok. 4,5 proc. Na 2023 r. najbardziej optymistyczne prognozy wskazują na wzrost PKB Polski o ok. 1 proc.
- Więcej o gospodarce przeczytaj na stronie głównej Gazeta.pl
6. Kara 22 mln zł dla Vectry od UOKiK
Bardzo wysoką karę - ponad 22 mln zł - nałożył prezes UOKiK Tomasz Chróstny na Vectrę. Spółka, zdaniem urzędników, "jednostronnie, bez podstawy prawnej, zmieniała zapisy umowy na czas nieoznaczony i bezprawnie podwyższała opłaty za internet lub telewizję".
Kara nie jest prawomocna. Vectra już zapowiedziała, że nie zgadza się z UOKiK i będzie się odwoływać.
)
7. Rząd i ZUS potwierdzają: to będzie rekordowa waloryzacja emerytur
Ministerka rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg potwierdziła, że procentowa waloryzacja emerytur od marca br. wyniesie przynajmniej 14,8 proc. Wiadomo było o tym już wcześniej, bo wskaźnik waloryzacji zależy m.in. od poziomu inflacji. Jednocześnie dla najniższych świadczeń planowana jest podwyżka kwotowa - o 250 zł.
Ostateczny wskaźnik waloryzacji rząd ogłosi w dniach 10-13 lutego. Wówczas znane będą ostatnie dane (o wynagrodzeniach w 2022 r.) koniecznie do ustalenia wysokości wskaźnika.
Szefowa ZUS Gertruda Uścińska przekazała, że koszt tegorocznej waloryzacji przekroczy 40 mld zł.
8. PKB USA rośnie szybciej od oczekiwań, ale wysyła negatywne sygnały
Niby lepsze od oczekiwań, ale jednak rozczarowujące dane, nadeszły z amerykańskiej gospodarki. Wzrost PKB w czwartym kwartale spowolnił nawet mniej niż się spodziewano - do 2,9 proc. kwartał do kwartału wobec 3,2 proc. w trzecim kwartale. To tzw. ujęcie SAAR, które - to wyjaśnienie ekonomistów mBanku - "po europejsku" oznacza wzrost o 0,7 proc. w porównaniu z trzecim kwartałem.
Problem w tym, że struktura wzrostu gospodarki nie była szczególnie korzystna - negatywnie zaskoczyły m.in. nakłady inwestycyjne czy spożycie prywatne. Tym samym Fed ma zagwozdkę przed posiedzeniem 1 lutego br. (i kolejnymi). Rynek grał ostatnio pod spowolnienie zacieśniania polityki pieniężnej, ale zdaniem części ekonomistów - może się rozczarować.
9. Budżet Polski na 2023 r. na ostatniej prostej
Sejm odrzucił w czwartek 26 stycznia wszystkie poprawki Senatu do ustawy budżetowej na 2023 r. Tym samym dokument trafi teraz do podpisu prezydenta Dudy.
Budżet zakłada deficyt w wysokości maksymalnie 68 mld zł, choć część ekonomistów wypomina rządowi, że wliczając wydatki pozabudżetowe - choćby na obronność - dziura może sięgnąć nawet ponad 200 mld zł.
10. Sejm psuje ustawę wiatrakową
Sejm pracuje nad tzw. ustawą wiatrakową. Ma ona odblokować budowy elektrowni wiatrowych w Polsce. To jeden z kamieni milowych KPO.
Niestety, skala zmian może okazać się znacznie mniejsza od planowanych. W czasie prac sejmowej komisji wprowadzono bowiem poprawkę zakładającą, że minimalna odległość budowy turbin wiatrowych od zabudowań ma wynosić nie 500 metrów, a 700. Z analizy Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej wynika, że spowoduje to redukcję możliwej mocy zainstalowanej o ok. 60-70 proc. - To niezrozumiałe w obliczu kryzysu energetycznego i dramatycznie wysokich cen energii – mówi Janusz Gajowiecki, prezes PSEW.
11. Fatalne dane z hipotek za 2022 r., za 2023 r. będą jeszcze gorsze
Jak wynika z danych Biuro Informacji Kredytowej, banki udzieliły w 2022 r. kredyty mieszkaniowe na łączną kwotę 45,4 mld zł. To aż o 49 proc. mniej niż w 2021 r. Co więcej, BIK szacuje, że w 2023 r. będzie jeszcze gorzej. Wartość akcji kredytowej w segmencie kredytów hipotecznych ma sięgnąć 28 mld zł - czyli o 38 proc. niższym niż w 2022 r. i o prawie 70 proc. niższym niż w rekordowym 2021 r.
12. CPK inwestuje w firmę kolejową
Spółka Centralny Port Komunikacyjny i Towarzystwo Finansowe Silesia zawarły przedwstępną umowę kupna 38 proc. akcji giełdowej spółki Torpol. To spółka zajmująca się m.in. budową infrastruktury szynowej.
CPK wyjaśnia, że inwestycja w Torpol ułatwi ambitny program budowy tzw. szprych CPK (czyli linii kolejowych rozchodzących się z CPK w różne strony kraju). Z kolei Torpol komentuje, że CPK jako inwestor to szansa na szybszy rozwój m.in. w kolejach dużych prędkości.
13. Morawiecki chce obniżyć ceny biletów kolejowych
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział interwencję ws. cen biletów kolejowych. Obiecał, że będzie rozmawiał na ten temat z ministrem infrastruktury. - Na pewno ceny nie pozostaną na poziomie, na którym są dzisiaj - mówił szef rządu.
Ceny biletów PKP Intercity podskoczyły 11 stycznia o nawet blisko 18 proc. Narodowy przewoźnik swój krok tłumaczy m.in. wysokimi cenami energii elektrycznej. Z doniesień "Dziennika Gazety Prawnej" wynika, że rząd rozważa m.in. przekazanie spółce pomocy publicznej w wysokości nawet kilkuset milionów złotych.
14. Nowelizacja Kodeksu Pracy w Sejmie
W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie nowelizacji Kodeks Pracy. Projekt ma zaimplementować do polskiego prawa dwie unijne dyrektywy. Dokument zakłada m.in. nowe zasady zawierania umowy na czas określony, zmiany w urlopach rodzicielskich oraz nowe rodzaje urlopów - urlop opiekuńczy i urlop od siły wyższej.
)
15. Sejm zdecydował ws. cen ciepła
Ceny ciepła będą mogły wzrosnąć maksymalnie do 40 proc. w stosunku do cen z 30 września 2022 roku. Sejm przyjął w czwartek 26 stycznia ustawę ograniczającą wzrost cen za dostawy ciepła. Przepisy dotyczą zarówno gospodarstw domowych, jak i instytucji użyteczności publicznej, takich jak np. szkoły i szpitale.
Ustawa zakłada, że jeżeli w danym systemie ciepłowniczym nastąpi wzrost cen netto za dostawy ciepła większy niż 40 procent w stosunku do cen obowiązujących 30 września 2022 r., to przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają wyrównanie.
16. Morawiecki obiecuje darmowe laptopy dla uczniów
- Od września 2023 roku uczniowie rozpoczynający naukę w IV klasie szkoły podstawowej otrzymają nieodpłatnie laptopy. Sprzęt trafi do 370 tys. uczniów - zapowiedział premier Mateusz Morawiecki. Potwierdził tym samym doniesienia Jacka Gądka z Gazeta.pl z września 2022 r.
Środki na komputery mają pochodzić z Krajowego Planu Odbudowy. Koszt programu ma wynieść 760 mln zł plus VAT.
)
17. Morawiecki zapowiada wniosek złożenie wniosku o wypłatę środków z KPO
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że wniosek w sprawie KPO zostanie prawdopodobnie złożony do Komisji Europejskiej jeszcze przed przekazaniem noweli ustawy o Sądzie Najwyższym do prezydenta Dudy.
Bardzo dużo zależy od tego, jak zakończy się proces legislacyjny. Mam nadzieję, że Senat zaakceptuje naszą ustawę - która jest bazą do kompromisu z Unią Europejską. Jeżeli tak się stanie, to prawdopodobnie jeszcze przed przekazaniem ustawy do pana prezydenta będziemy mogli złożyć wniosek
- powiedział Morawiecki. Dodawał, że wiele zależy też od losów ustawy wiatrakowej.
Wcześniej minister ds. UE, Szymon Szynkowski vel Sęk poinformował, że realnym terminem otrzymania środków z KPO jest druga połowa 2023 r.
18. Rząd ciągle nie wie, co zrobić z podatkiem od mieszkań
Rząd coś by chciał zrobić m.in. z funduszami skupującymi mieszkania w Polsce, ale za bardzo nie wie co. Wersje zmieniają się błyskawicznie. Tylko w styczniu mieliśmy informacje o ograniczeniach wobec inwestorów, którzy kupili " siedem czy osiem mieszkań" (Morawiecki). Potem - że ograniczenia miały dotyczyć tych, którzy kupili przynajmniej pięć mieszkań (podatek od czynności cywilnoprawnych 6 proc., a nie standardowe 2 proc., oraz zakaz kupowania więcej niż jednego mieszkania rocznie).
Teraz w zasadzie i to wydaje się nieaktualne. Wiceministerka rozwoju i technologii Olga Semeniuk-Patkowska zasugerowała w Polsat News, że projekt ma oszczędzić osoby fizyczne i dotyczyć wyłącznie funduszy inwestycyjnych. W podobnym tonie w Radiu Wnet wypowiadał się szef resortu Waldemar Buda. - Rozstrzygamy tę kwestie, Myślę, że tutaj nie ma żadnego zagrożenia dla osób, które mają dzisiaj dużo mieszkań - wskazał minister. Dodawał, że prace nad projektem są "priorytetowe".
19. Polepszają się nastroje w unijnej gospodarce
Nie szałowo, ale jednak dość przyzwoicie wyglądają nastroje w gospodarce strefy euro. Wskaźnik PMI dla sektora wytwórczego wzrósł w styczniu z 47,8 pkt. do 48,8 pkt. Do najlepszy wynik od pięciu miesięcy (choć nadal poniżej naturalnego poziomu 50 pkt).
Wskaźnik dla sektora usług osiągnął z kolei w styczniu wartość 50,7 pkt. To pierwszy raz od pół roku, gdy znalazł się powyżej neutralnego poziomu, a więc zasugerował poprawę nastrojów w sektorze.
- Poprawa nastrojów w gospodarce była związana ze znacznie lepszymi oczekiwaniami na najbliższy rok, które wynikały ze złagodzenia kryzysu energetycznego i spodziewanego ożywienia gospodarczego w Chinach - komentuje ekonomiści PKO BP. Jednocześnie wskazują na możliwe nasilenie inflacyjnych efektów drugiej rundy w gospodarce. - Styczniowy odczyt PMI wspiera oczekiwania na kontynuację podwyżek stóp w strefie euro - przewidują. Najbliższe posiedzenie EBC odbędzie się już 2 lutego.
20. Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli? Proponuje to minister Czarnek
- O wcześniejszych emeryturach dla nauczycieli rozmawiam już z prezeską ZUS Gertrudą Uścińską - mówił minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek w czwartek telewizji Polsat. Ministerstwo Edukacji i Nauki omówi tę możliwość także z przedstawicielami związków zawodowych.
Zdaniem Czarnka, reforma nie weszłaby w życie jeszcze w 2023 r. Pod koniec grudnia 2022 r. minister edukacji i nauki na antenie Radia ZET zapowiedział zwolnienia ok. 100 tys. nauczycieli w perspektywie 2-3 lat. Powód? Coraz mniej uczniów.
21. Prawie połowa Polaków chce niższego wieku emerytalnego
To sondaż, który rozognił i tak w ostatnich tygodniach gorącą dyskusję o wieku emerytalnym (de facto sztucznie wywołaną przez rząd, który przed wyborami chce skleić opozycję z groźbą "pracy do śmierci").
W sondażu IBRiS dla Radia ZET niemal 45 proc. pytanych odpowiedziało, że chce obniżenia wieku emerytalnego. Podniesienia wieku emerytalnego chce prawie 33 proc. badanych. Eksperci czy politycy z jednej strony przypominają, że dłuższa praca do wyższa emerytura, a dla wielu osób także szansa m.in. na większe kontakty społeczne. Inni przekonują, że np. praca fizyczna w wieku 67 lat nie jest możliwa.
22. Tusk chce niższego VAT-u na gaz
Donald Tusk zapowiedział, że Platforma Obywatelska złoży projekt obniżenia VAT na gaz do 5 proc. do końca roku. - Nie ma żadnego powodu, żeby spółki państwowe tak doiły budżety polskich rodzin - powiedział polityk. PGNiG zareagowało na słowa Tuska, zarzucając mu kłamstwo.
23. Spadł dług publiczny Polski do PKB
Dług publiczny Polski oczywiście nominalnie rośnie i będzie rósł (i nie ma w tym nic dziwnego ani zdrożnego, tak działają wszystkie państwa), natomiast rząd może chwalić się, że w trzecim kwartale 2022 r. dług w relacji do PKB spadł do poziomu 50,3 proc. Tak wynika z najnowszych danych Eurostatu.
Z drugiej strony, ekonomiści wskazują, że ważniejsze niż poziom zadłużenia do PKB (szczególnie przy wysokiej inflacji, która podbija mianownik w tym wzorze, czyli nominalny PKB - to obniża wysokość całego wskaźnika) są rosnące koszty obsługi długu. W 2023 r., według projektu budżetu, skoczą one do ok. 66 mld zł (z niespełna 30 mld zł w 2022 r.), tj. do poziomu ok. 2 proc. PKB.
Jednocześnie deficyt w sektorze finansów publicznych w Polsce w trzecim kwartale wyniósł 4,4 proc. PKB. Nie licząc drugiego kwartału 2020 r. (naznaczonego pandemią), to najwięcej od 2013 r. Ekonomiści PKO BP tłumaczą to m.in. transferami socjalnymi, w szczególności związanych z pomocą dla uchodźców.
24. Paliwa podrożeją
Ceny na stacjach paliw mogą pójść w najbliższych dniach w górę - oceniają zarówno analitycy z BM Reflex, jak i e-petrol. Co natomiast ciekawe, ci pierwsi ostrzegają, że w konsekwencji podwyżek cen hurtowych, podrożeje przede wszystkim benzyna, o ok. 10 gr na litrze. - Wzrosty cen diesla w nadchodzącym tygodniu będą nieco mniejsze - prognozują analitycy BM Reflex. Natomiast eksperci z e-petrol uważają, że zdrożeć może zwłaszcza olej napędowy.
Oba ośrodki przypominają, że 5 lutego w życie wejdzie unijne embargo na import rosyjskich produktów naftowych. Może to oznaczać problemy szczególnie na rynku diesla.
25. Pracuje 39 proc. uchodźców z Ukrainy
Z badania przeprowadzonego przez Manpower i Fundację Totalizatora Sportowego wynika, że zatrudnienie znalazło 39 proc. uchodźców z Ukrainy. 61 proc. pozostaje bez pracy. Jako główne powody braku pracy wymieniane są: brak znajomości języka polskiego, brak ofert odpowiadających kompetencjom, a także brak możliwości zatrudnienia na część etatu.
Te osoby, które pracują, w dużej mierze nie jest nią raczej usatysfakcjonowanych. Blisko 80 proc. planuje znaleźć lepszą posadę, połowa pracuje poniżej kompetencji. Zadowolonych ze stanowiska jest tylko 13 proc. osób.
Na dłużej osiąść w Polsce planuje 42 proc. uchodźców z Ukrainy.
- Pomóż Ukrainie, przyłącz się do zbiórki. Pieniądze wpłacisz na stronie pcpm.org.pl/ukraina
