Jeśli zmarła osoba postanowiła np. przekazać cały majątek na cele charytatywne i nie uwzględniła w testamencie rodziny, wówczas w sądzie można wystąpić o zachowek. Pozew umożliwia odziedziczenie części majątku.
O zachowek mogą się ubiegać rodzice oraz małżonek, a także potomkowie zmarłego: dzieci, wnuki, prawnuki, praprawnuki i tak dalej, czyli tzw. zstępni. Takiej możliwości nie mają jednak osoby, które odrzuciły spadek, zostały wydziedziczone przez spadkodawcę, zrzekły się dziedziczenia, zostały uznane za niegodne dziedziczenia. Ponadto zachowek nie jest należny w sytuacji, gdy orzeczono separację, a także wtedy, gdy nie doszło jeszcze do jej formalnego orzeczenia, ale sprawa jest w toku.
Zachowek po rodzicach. Ile można otrzymać?
O zachowek można się ubiegać dopiero po śmierci spadkodawcy. Do pozwu o zachowek należy załączyć uzasadnienie oraz wartość spadku wraz z obliczeniem przysługującego zachowku. Jeśli elementem spadku jest np. nieruchomość, zstępni mogą się ubiegać o zapłatę kwoty pieniężnej w zamian za spadek, który należałby im się ustawowo (czyli bez sporządzonego testamentu).
Kwota zachowku co do zasady to połowa spadku lub jego substratu. W przypadku osób trwale niezdolnych do pracy oraz małoletnich kwota ta rośnie do 2/3 spadku.
Do wysokości spadku, potrzebnej, by obliczyć zachowek, wlicza się również darowizny z poprzednich 10 lat, jeśli były przekazane osobie nieuprawnionej do dziedziczenia na podstawie ustawy, czyli np. przyjacielowi, konkubentowi, rodzeństwu czy chrześniakom.
