1 lipca bieżącego roku wejdzie w życie rozporządzenie MSWiA w sprawie warunków technicznych, zasad użytkowania, kontroli i ewidencjonowania obiektów budowlanych stanowiących obiekty zbiorowej ochrony i służących bezpieczeństwu lub obronności państwa. W uzasadnieniu projektu wskazano, że obecnie nie obowiązuje żaden akt prawny, określający sposób zabezpieczenia i przygotowania obiektów mogących spełniać funkcję ochronną, przez co trudno jest ustalić jeden organ czy przepis wskazujący lub ustalający wprost odpowiedzialność za tę infrastrukturę.
"W odniesieniu do obiektów, które mogą służyć zbiorowej ochronie ludności na wypadek konfliktu zbrojnego i ataku z powietrza obowiązek ich przygotowania i utrzymania spoczywa w obecnym stanie prawnym na ich zarządcach lub właścicielach" - czytamy. Następnie MSWiA wskazuje, że zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, to właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma obowiązek zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zagrażających życiu lub zdrowiu.
"Stan techniczny istniejących budowli ochronnych (schronów i ukryć) w dalszym ciągu pozostaje niezadowalający. Znaczący wpływ na ten stan mają m.in. nadal niskie, w stosunku do istniejących potrzeb, wydatki na utrzymanie, konserwację oraz finansowanie utrzymania budowli ochronnych" - wskazano w uzasadnieniu rozporządzenia. MSWiA zaznacza, że w związku z powyższym "należy dążyć do zapewnienia adekwatnych środków finansowych na budowę oraz utrzymanie i konserwację istniejących już budowli ochronnych, oraz zaangażować w to działanie jak największą liczbę podmiotów, w tym wspólnot i spółdzielni". "Jako kierunek zmian prawnych należy przyjąć rozwiązania umożliwiające partycypację społeczeństwa w tworzeniu warunków dla ich bezpieczeństwa i możliwości schronienia, co byłoby skorelowane z nadawaniem powszechnego charakteru obronie cywilnej" - czytamy.
Prezes Zarządu Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych RP prof. Jerzy Jankowski wyraził swoje wątpliwości co do zmian, zaproponowanych przez resort spraw wewnętrznych. W jego ocenie zrzucenie odpowiedzialności za budowę i utrzymanie obiektów ochronnych dla ludności na spółdzielnie mieszkaniowe i wspólnoty to "klasyczne umycie rąk za strony państwa". - Spółdzielnie mieszkaniowe mogłyby realizować takie zadania, ale musiałyby otrzymać wcześniej środki z budżetu państwa oraz wsparcie organizacyjne. Tego obecnie nie ma i nie zanosi się, aby wsparcie się pojawiło - wskazał Jankowski w rozmowie z money.pl.
Wiceminister spraw wewnętrznych Maciej Wąsik w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Marcina Wiącka wyjaśnił, że rząd chce powołać Państwowy Fundusz Celowy Ochrony Ludności. Budową schronów ma zajmować się rząd i samorządy oraz inwestorzy, natomiast budową, bieżącym utrzymaniem obiektów użyteczności publicznej, obiektów magazynowych lub ich części z przeznaczeniem do doraźnej zbiorowej ochrony oraz przygotowaniem doraźnych ukryć, będzie odpowiadał właściciel terenu, użytkownik wieczysty lub zarządca.