- Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że rok 2022 był trzecim z rzędu, w którym zastosowano różnorodne rozwiązania, które łamały podstawowe zasady budżetowe, a może nawet Konstytucję - mówił w środę w Sejmie prezes NIK Marian Banaś, który omawiał szczegóły raportu. Analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2022 roku można przeczytać na stronie internetowej NIK.
Prezes NIK Marian Banaś: Ustawa budżetowa przestała pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa
- Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia kierunki zmian zachodzące w systemie finansów publicznych, w wyniku których gospodarka finansowa państwa prowadzona jest w znacznej części poza budżetem państwa i z pominięciem rygorów właściwych dla tego budżetu. Co więcej, także poza sektorem finansów publicznych - powiedział szef NIK. Wskazał, że parlament i społeczeństwo "pozbawieni są kontroli nad istotną częścią gromadzonych i wydatkowanych środków publicznych". - W minionych trzech latach doprowadzono do sytuacji, w której ustawa budżetowa, w tym przede wszystkim budżet państwa, przestała pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa - podkreślił Banaś.
Jak czytamy w analizie NIK, budżet państwa, budżet środków europejskich oraz plany finansowe pozabudżetowych jednostek sektora finansów publicznych zostały wykonane zgodnie z ustawą budżetową na rok 2022, ale "ustawa ta nie obejmowała wielu istotnych operacji finansowych związanych z realizacją zadań państwa, mających wpływ na wzrost długu Skarbu Państwa". - Doszło do sytuacji bez precedensu, w której istotne zadania państwa finansowane są poza budżetem państwa, jak również poza kontrolą parlamentu - tłumaczył Marian Banaś.
Najwyższa Izba Kontroli: Rekordowa różnica w obliczeniach długu publicznego Polski
Prezes Najwyższej Izby Kontroli zwrócił uwagę w Sejmie, że deficyt budżetu państwa i budżetu środków europejskich w 2022 r. wyniósł 14 mld zł. - Wysokość deficytu jest zniekształcona i nie odzwierciedla w pełni stanu nierównowagi finansowej państwa - mówił szef NIK. W raporcie czytamy z kolei, że z informacji opublikowanej na stronie internetowej Komisji Europejskiej w kwietniu 2023 r., zawierającej tabele notyfikacji procedury nadmiernego deficytu dla Polski, wynika, iż z kwoty 101,7 mld zł deficytu w 2022 r. aż 87,9 mld zł, czyli ponad 86 proc. zostało ujęte poza tzw. working balance, czyli wynikiem odnoszącym się do budżetu państwa wraz z budżetem środków europejskich. "Oznacza to, że poza budżetem państwa znalazły się operacje podsektora instytucji rządowych skutkujące powstaniem deficytu w wysokości ponad sześciokrotnie większej od deficytu budżetu państwa" - podkreślono.
Najwyższa Izba Kontroli wskazała, że na koniec 2022 r. wystąpiła rekordowa, wynosząca 302,6 mld zł, różnica pomiędzy długiem publicznym obliczanym według metodologii unijnej a ustalanym według zasad krajowych. "Różnica ta była głównie wynikiem ujmowania w długu sektora instytucji rządowych i samorządowych zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania zadań państwa ze środków funduszy pozabudżetowych obsługiwanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (w szczególności: Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, Funduszu Pomocy i Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych) oraz zadłużenia Polskiego Funduszu Rozwoju S.A" - czytamy w analizie.
