Polacy, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., mają prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę, jeśli spełniają kilka warunków. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca takie świadczenia m.in. z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej.
Kto może otrzymać z ZUS wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach?
Osoby ubiegające się o wcześniejszą emeryturę muszą złożyć odpowiedni wniosek. Można to zrobić online lub osobiście w placówce ZUS. Niezbędne jest także dołączenie dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach czy zaświadczenia o przebywaniu na urlopie wychowawczym.
Wcześniejsza emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje dwóm grupom osób urodzonych w latach 1949-1968. Do jednej z nich należą obywatele, którzy:
- osiągnęli wiek emerytalny do 31 grudnia 2008 r. i udowodnili okresy składkowe i nieskładkowe co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny;
- udowodnili wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze;
- nie przystąpili do Otwartego Funduszu Emerytalnego lub złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
Wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą także otrzymać osoby, które:
- osiągnęły obniżony wiek emerytalny przed 1 stycznia 1999 r. oraz udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny;
- udowodniły wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze bądź udowodniły co najmniej pięć lat pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu, pracy pod ziemią lub na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz kopalniach otworowych siarki;
- nie przystąpiły do OFE lub złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
Wcześniejsza emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej. ZUS wypłaca ją m.in. artystom
Emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej przysługuje urodzonej w latach 1949-1968 osobie, która warunki dotyczące wieku, okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełniła do 31 grudnia 2008 r. Świadczenie to mogą również pobierać obywatele, którzy warunki dotyczące okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełnili na 1 stycznia 1999 r., udowodnili okres zatrudnienia co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny oraz udowodnili co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej i nie przystąpili do OFE lub złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
Ponadto muszą oni osiągnąć wiek emerytalny odpowiedni dla danego rodzaju działalności. Wynosi on:
- 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn w przypadku tancerzy, akrobatów, gimnastyków, ekwilibrystów i kaskaderów;
- 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn w przypadku solistów wokalistów, muzyków grających na instrumentach dętych i treserów zwierząt drapieżnych;
- 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn w przypadku artystów chóru, żonglerów, komików cyrkowych i aktorów teatrów lalek;
- 55 lat dla aktorek i dyrygentek;
- 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w przypadku muzyków grających na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatorów obrazu filmowego i fotografików.
