Kosmiczny Teleskop Hubble’a to jedno z najbardziej cenionych narzędzi astronomicznych w historii. Pozwolił na wiele odkryć, ale dzięki niemu powstało też sporo zdjęć, które pomagają ludziom wyobrazić sobie otaczający nas kosmos.
Już 5 lat po wystrzeleniu, w 1995 roku teleskop pozwolił na wykonanie słynnego zdjęcia Głębokiego Pola Hubble’a, a więc bardzo niewielkiej części nieba obejmującego wówczas najodleglejsze obszary wszechświata. W 2004 roku Teleskop Hubble’a pobił swój własny rekord pozwalając stworzyć fotografię jeszcze mniejszego wycinka nieba - Ultragłębokiego Pola Hubble’a.
Ekstremalnie Głębokie Pole Hubble'a (zdjęcie ilustracyjne) fot. NASA
8 lat później NASA pobiła kolejny rekord, publikując zdjęcie Ekstremalnie Głębokiego Pola Hubble’a (widoczne powyżej). Jedno z najsłynniejszych zdjęć kosmosu i jednocześnie najdalej sięgające zdjęcie astronomiczne, jakie do tej pory wykonano w świetle widzialnym. Pozwoliło udowodnić, że bardzo odległe i pozornie puste obszary nieba są tak naprawdę miejscem dla dziesiątek tysięcy galaktyk.
Teraz naukowcy z NASA i ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej) postanowili zebrać fotografie zrobione podczas obserwacji ostatnich 16 lat. Stworzyli gigantyczną panoramę nocnego nieba składającą się z 7,5 tys. połączonych ze sobą zdjęć wykonanych Kosmicznym Teleskopem Hubble’a. Do naświetlenia wszystkich kadrów potrzeba było ekspozycji o rekordowej długości łącznie 250 dni.
Dzięki temu powstało najbardziej szczegółowe zdjęcie tak dużej części wszechświata, jakie do tej pory udało się wykonać. Fotografię w niskiej rozdzielczości możecie podziwiać poniżej:
Hubble Legacy Field - największe tak szczegółowe zdjęcie wszechświata fot. NASA, ESA, G. Illingworth and D. Magee (University of California, Santa Cruz), K. Whitaker (University of Connecticut), R. Bouwens (Leiden University), P. Oesch (University of Geneva) and the Hubble Legacy Field team
NASA pozwala też ściągnąć pełne zdjęcie z TEJ strony. Fotografia ma wymiary 20791 x 19201 pix i waży 529 MB (w formacie PNG). Kadry składowe mozaiki wykonane zostały w świetle widzialnym, w niemal wszystkich długościach fal - ultrafioletu do bliskiej podczerwieni.
Naukowcy nazwali powstałą fotografię "Hubble Legacy Field", co można przetłumaczyć jako "Pole Dziedzictwa Hubble'a". Nazwa dobrze oddaje zatem charakter wykonywanego na przestrzeni 16 lat zdjęcia.
Zdjęcie Pola Dziedzictwa Hubble'a nie wydaje się imponujące póki nie przybliżymy fotografii. Dopiero wtedy można zobaczyć, jak wiele galaktyk kryje się na stosunkowo niewielkim wycinku nieba.
Porównanie wielkości Hubble Legacy Field i Księżyca fot. Hubble Legacy Field Image: NASA, ESA, and G. Illingworth and D. Magee (University of California, Santa Cruz); Moon Image: NASA, Goddard Space Flight Center and Arizona State University
Całe Pole Dziedzictwa Hubble'a ma rozmiary kątowe (czyli widoczne przez nas na niebie) 30 minut kątowych. Niemal identyczne, jak widoczna z Ziemi średnica Księżyca. Wspomniane wcześniej Ekstremalnie Głębokie Pole Hubble’a pokrywa mniej niż jedną dziesiątą średnicy naszego naturalnego satelity.
Może wydawać się, że część nieba rozmiarów kątowych Księżyca to dość mało i niewiele obiektów kosmicznych "zmieściło się" na powyższej fotografii. Jest jednak zupełnie inaczej. W Polu Dziedzictwa Hubble'a widocznych jest rekordowo dużo, bo aż 265 tys. galaktyk. To 30-krotnie więcej, niż na pokazanym na początku tekstu zdjęciu Ekstremalnie Głębokiego Pola Hubble’a.
Aby zobrazować, z jak szczegółową fotografią mamy do czynienia NASA udostępniła poniższy film:
NASA tłumaczy, że zdjęcie może przydać się szczególnie astronomom. Nigdy wcześniej agencja nie udostępniała tych ekspozycji "w tak spójnej formie", która jest wygodna w użyciu. Dzięki temu naukowcy mogą pobrać zdjęcie i poddać analizie wybrany fragment nieba bez konieczności przetwarzania ogromnych ilości danych.
Tym bardziej, że na zdjęciu możemy zobaczyć galaktyki z niemal wszystkich okresów rozwoju wszechświata - od tych najmłodszych po najstarsze. Najmniejsze z widocznych na zdjęciu galaktyk, a więc te najbardziej odległe dostarczają naukowcom porcję ciekawych danych.
Ze względu na gigantyczne odległości w kosmosie, galaktyki te są widoczne w taki sposób, w jaki wyglądały 13,3 mld lat temu (właśnie tyle zajęło światłu dotarcie do Ziemi). Pozwalają zatem niemal dosłownie na spojrzenie w przeszłość, w okres zaledwie 500 mln lat po Wielkim Wybuchu, gdy wszechświat był jeszcze bardzo młody (dla porównania Układ Słoneczny powstał "dopiero" 4,6 miliarda lat temu).
Naukowcy są pewni, że Kosmicznym Teleskopem Hubble’a bardziej szczegółowych zdjęć nie da się już wykonać. Dopiero nadchodzący następca - ogromny Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ma pozwolić na wykonanie jeszcze lepszych fotografii. Zgodnie z planami ma on zostać wystrzelony w kosmos na początku 2021 roku.
Czytaj też: Na Marsie występują "trzęsienia ziemi". NASA po raz pierwszy to zarejestrowała i usłyszała
Działajmy z Greenpeace na rzecz ochrony dzikiej przyrody. Jeśli chcesz pomóc - wpłać datek >>