Polak wśród kandydatów do Nagrody Nobla. Artur Ekert ma szansę na wyróżnienie z fizyki

Profesor Artur Ekert jest wymieniany przez szwedzką agencję prasową TT, jako jeden z kandydatów, którzy w tym roku mają szansę na Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Polak na co dzień pracuje na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz współpracuje z Narodowym Uniwersytetem Singapuru.

Artur Ekert pracuję nad kryptografią kwantową i to właśnie za osiągnięcia w tej dziedzinie może otrzymać Nagrodę Nobla w kategorii fizyki. Metoda ta polega na wykonywaniu zadań kryptograficznych przy użyciu komputerów kwantowych. Dzięki temu możliwe jest przekazywanie danych na niewielkie odległości za pomocą światła kodowanego na pojedynczych fotonach. Cząstka ta przechodzi przez filtr polaryzacyjny, który odczytuje wartość 0 lub 1. W ten sposób powstaje kod gotowy do odczytania. Przesłanie informacji w tej metodzie jest trudne, ponieważ mogą pojawiać się problemy praktyczne oraz implementacyjne, przez które odczytanie zaszyfrowanej wiadomości może być niemożliwe. Przykładem jest niewłaściwe ustawienie polaryzatora, które może sprawić, że fotony przekażą tylko 50 procent z przekazanej wiadomości. Metoda Ekerta ma na celu ustawienie takich procedur, by zminimalizować ryzyko błędów w przesyle informacji.

Polak Artur Ekert kandydatem do Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki

Polski fizyk od końca lat 80. pracuje na Uniwersytecie Oksfordzkim. Komitet Noblowski zauważył Artura Ekerta za sprawą licznych naukowych cytowań. - W nauce cytowanie pokazuje, że twoja praca jest cenna dla twoich współpracowników i twojej dziedziny. To sprawia, że jestem dumny z tego, że jestem cytowanym autorem - przyznał Artur Ekert w rozmowie z portalem quantumlah.org. Fizyk ma na swoim koncie ponad 200 artykułów, a jego najczęściej cytowanym artykułem jest praca opublikowana w "Physical Review Letters" z 1991 roku, która opisuje protokół tworzenia i udostępniania kluczy szyfrowania w ramach kryptografii kwantowej.

Według Google Scholar praca ta zebrała ponad 9800 cytowań. Jest to rewelacyjny wynik ponieważ według Web of Science Group, spośród 47 milionów artykułów tylko 0,04 procent było cytowanych więcej niż tysiąc razy. Według Google Scholar łączna liczba cytowań Artura Ekerta przekracza obecnie 35 000 - i liczba ta wciąż rośnie. Z tego powodu polski fizyk został Laureatem Cytowań przyznawanym przez grupę The Web of Science Group. Zgodnie z informacjami udostępnionymi na stronie, do tej pory 50 laureatów tego wyróżnienia otrzymało Nagrodę Nobla, a 29 z nich otrzymało ją w ciągu kolejnych dwóch lat. 

 

Artur Ekert urodził się w 1961 roku we Wrocławiu. Ukończył studia z zakresie fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie Oksfordzkim. Do 1991 roku był doktorantem na Wolfson College w Oksfordzie. W rozprawie doktorskiej zaprezentował metody na zapewnienie pełnego bezpieczeństwa w przesyłaniu informacji za pomocą kwantowej dystrybucji klucza. Później pracował na Merton College, gdzie założył grupę badawczą przekształconą później w Centre for Quantum Computation. Pracował jako profesor fizyki na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz Uniwersytecie w Cambridge. Od 2007 roku zajmuje stanowisko profesora fizyki kwantowej na uczelni w Oksfordzie. W 1995 roku nagrodzony został Medalem Maxwella, a w 2007 roku Medalem Hughesa. 

Dodatkowo, wśród kandydatów do Nagrody Nobla w fizyce wymienia się Amerykanina Tony'ego Heinza, który pracuje nad nanomateriałami takimi jak grafen czy nanorurki węglowe.

Zwycięzca Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki zostanie ogłoszony we wtorek 8 października. Gala wręczenia odbędzie się tradycyjnie w Sztokholmie.