30 lat temu ruszyła Telewizja Polsat. Solorz-Żak wybrał "karkołomny sposób startu telewizji"

Daniel Maikowski
Dokładnie 30 lat temu, 5 grudnia 1992 roku, nadawanie rozpoczęła Telewizja Polsat. To właśnie ten kanał dał początek medialnemu imperium Zygmunta Solorza-Żaka.

Emisja testowa Polsatu, a w zasadzie PolSatu 1 (bo własnie tak początkowo nazywał się kanał) ruszyła 1 grudnia 1992, a cztery dni później, punktualnie o godzinie 16:30 kanał rozpoczął oficjalne nadawanie. Pierwszych widzów przywiatała prezenterka i aktora Karina Szafrańska, a pierwszym wyemitowanym programem był serial animowany "Wędrówki Pyzy".

Zobacz wideo Oto najpopularniejsze konsole w historii. Nintendo rządzi, ale zwyciężył ktoś inny [TOPtech]

Polsat nie nadawał jednak z Polski. A przynajmniej nie od początku. Stacja emitowała sygnał z Holandii, a dokładniej ze studia w Hilversum. Wynikało to z faktu, że Zygmunt Solorz-Żak, właściciel i główny założyciel stacji, nie uzyskał jeszcze wymaganej polskim prawem koncesji.

Mało kto oglądał wówczas program nagrywany w Polsce na kasetę przesyłaną następnie samolotem do Holandii, skąd sygnał trafiał na satelitę Eutelsat II. Zygmunt Solorz-Żak wybrał tak karkołomny sposób startu telewizji, uznając, że to dobry początek drogi do pierwszej prawdziwej, czyli naziemnej koncesji 

- wspominał po latach na łamach magazynu "Press" Juliusz Braun, były przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz były prezes TVP.

 

Taktyka Solorza-Żaka okazała się skuteczna. 5 października 1993 r. stacja otrzymała od KRRiT koncesję na nadawanie naziemne, a na początku 1994 r. Polsat stał się pierwszym kanałem komercyjnym, który otrzymał koncesję na nadawanie ogólnopolskie.

Zygmunt Solorz-ŻakZygmunt Solorz-Żak fot. Kamil Gozdan / Agencja Wyborcza.pl

Inni mają deklaracje, my mamy pieniądze. Reprezentujemy wyłącznie polski kapitał. Inne spółki mają udziałowców zagranicznych (…), którzy na pewno będą chcieli sprzedawać polskiej telewizji komercyjnej, mając w niej udziały, swoje filmy po bardzo wysokiej cenie

– argumentował Zygmunt Solorz-Żak jeszcze przed przyznaniem jego stacji koncesji.

Co ciekawe, ta decyzja kosztowała ówczesnego szefa KRRiT Marka Markiewicza stanowisko. Po podpisaniu koncesji dla Polsatu Markiewicza został odwołany przez prezydenta Lecha Wałęsy z - jak później stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny - naruszeniem prawa.

Logo Polsat NewsLogo Polsat News Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Wyborcza.pl

Zygmunt Solorz-Żak - od szmuglowania lizaków z Niemiec do medialnego barona

Zygmunt Solorz-Żak, który zamarzył sobie złamanie monopolu telewizji publicznej, był już wówczas stałym bywalcem warszawskich salonów. Pochodzący z Radomia przedsiębiorca - jak wielu innych biznesmenów - swoją karierę rozpoczynał, szmuglując towary z NRD.

Solorz podpatrzył, co przywożą: damskie bluzki i lizaki. Do torby potrafił upchnąć tysiąc lizaków. Tak dorobił się auta - polskiego fiata 125p w modnym wtedy kolorze yellow bahama. Słabość do samochodów pozostała mu do dziś.

pisał w Gazeta.pl o początkach biznesemena Michał Matys.

Po 1989 r. posiadający już niemały kapitał Solorz-Żak zaczął inwestować w różnych branżach, głównie handlowej. Jeszcze przed uruchomieniem Polsatu stanął na czele spółki Solpol, większościowego udziałowca "Kuriera Polskiego". W 1992 roku biznesmen po raz pierwszy trafił na listę najbogatszych Polaków tygodnika "Wprost".

13 posterunek13 posterunek kadr z filmu

Od disco polo do medialnego hegemona

Dlaczego Polsat? W tym miejscu najlepiej oddać głos osobie, która wymyśliła nazwę, a był nią satyryk Tadeusz Drozda.

Musimy do tej Astry pojechać i coś na papierze napisać, co to ma być za telewizja. Ty umiesz pisać na maszynie, to siadaj i pisz. No i napisałem na cztery strony, że to będzie dla dzieci, a to piłka nożna, a to takie pie…nie w bambus, cokolwiek. Coś, co musi w każdej telewizji być, to żeby było.

- wspominał Drozda swoją rozmowę z Solorzem-Żakiem w jednym z odcinków podcastu Podcastex.

I napisałem, że skoro telewizja ma być przesyłana do Polski przez satelitę, to bym proponował nazwę Polsat

- dodał satyryk.

POLSAT BOXING NIGHTPOLSAT BOXING NIGHT Fot. Małgorzata Kujawka / Agencja Wyborcza.pl

W uruchomieniu pierwszej komercyjnej stacji III RP Solorzowi - poza Drozdą, który ponoć wciąż czeka na honorarium za nazwę - pomógł również Wiesław Walendziak. To on został pierwszym dyrektorem programowym, a następnie dyrektorem generalnym stacji. Zbyt długo miejsca w Polsacie jednak nie zagrzał, bo już w marcu 1993 roku został prezesem TVP.

Początkowo Polsat nadawał swój program jedynie przez 4 godziny dziennie - w bloku popołudniowym i nocnym. Później emisję wydłużono 8, a od 1 października 1994 r. - do 16 godzin dziennie. Od 2003 do końca 2009 r., kanał nadawał 23 godziny na dobę, a od początku 2010 roku program jest emitowany całodobowo.

 

Od 1993 r. na antenie Polsatu mogliśmy oglądać pierwszy polski talk-show "Na każdy temat". W tym samym roku zadebiutowały też "Informacje" (później zastąpione przez "Wydarzenia"), czyli pierwszy komercyjny program informacyjny. Tym, z czym Polsat był w latach 90. najbardziej kojarzony, była jednak muzyka disco-polo. Ten kulturowy fenomen szybko został podłapany przez włodarzy stacji, czego efektem były takie programy, jak "Disco Polo Live" czy "Disco Relax".

Końcówka lat 90. to również teleturniej "Idź na całość" z Zygmuntem Chajzerem oraz popularne sitcomy - "13 posterunek", "Miodowe lata", "Rodzina Zastępcza", a także "Świat według Kiepskich". Ta ostatnia produkcja utrzymała się na antenie przez ponad 20 lat.

Świat według KiepskichŚwiat według Kiepskich kadr z serialu 'Świat według Kiepskich' / screen youtube.com/PolsatBoxGoPL

Polska Mistrzem Świata

Pod koniec lat 90. Polsat zaczął coraz mocniej inwestować w ofertę sportową. Zaczęło się od boksu. W 1998 roku stacja wyemitowała walkę Andrzeja Gołoty z Timem Witherspoonem, którą obejrzało 13 mln widzów. Później Solorzowi-Żakowi zamarzyła się też piłka nożna.

Koniunktura na uruchomienie kanału sportowego pojawiła się w Polsacie w 1998 roku, gdy prezes Solorz zobaczył, jak TVP zrujnowała konkurencję, transmitując piłkarski mundial we Francji

mówił w rozmowie z magazynem "Press" szef sportu w Polsacie, Marian Kmita.

Prezes dopiął swego przez piłkarskim Mundialem w 2002, czyli pierwszymi Mistrzostwami Świata od 1986 roku, na które zakwalifikowała się reprezentacja Polski. Polsat kupił prawa do transmisji z tego wydarzenia na wyłączność. Dopiero ogromna presja społeczna i polityczna sprawiły, że ostatecznie stacja podzieliła się sublicencją z TVP, choć na antenie publicznego nadawcy mogliśmy obejrzeć jedynie wybrane mecze.

Maciej Silski w programie 'Idol'Maciej Silski w programie 'Idol' Kadr z programu 'Idol' / FremantleMedia Polska

Po 2000 roku, podgryzana już m.in. przez TVN stacja, szukała również sposobu na odklejenie od siebie łatki "telewizji disco-polo". W tym Polsatowi pomógł m.in. "Idol" - czyli muzyczny talent show, który "wyprodukował" takie gwiazdy jak Ania Dąbrowska czy Monika Brodka. To również dzięki temu formatowi rozbłysła gwiazda Kuby Wojewódzkiego.

Cyfrowy Polsat i cała reszta

Za rozwojem oferty programowej szedł także rozwój biznesu. Jeszcze w 1997 r. ruszył kanał Polsat 2, a w 1999 r. pojawiły się pierwsze stacje tematyczne. W tym samym roku Polsat uruchomiał drugą platformę satelitarną w Polsce - Polsat 2 Cyfrowy (później Cyfrowy Polsat, a obecnie - Polsat Box).

Obecnie w skład Grupy Polsat Plus wchodzą:

  • Polsat Box (Cyfrowy Polsat) - największa w Polsce platforma satelitarna;
  • Netia - operator telekomunikacyjny;
  • Plus (Polokmtel) - operator sieci komórkowej;
  • Polsat (Telewizja Polsat);
  • Polsat Box Go - platforma VOD);
  • Interia - portal internetowy;

Sam Zygmunt Solorz-Żak, który dziś pełni funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej Telewizji Polsat, w 2020 i 2021 roku znalazł się na pierwszym miejscu w rankingu najbogatszych tygodnika "Wprost". W tym roku spadł jednak na najniższy stopień podium. Wyprzedzili go Tomasz Biernacki (właściciel sieci Dino) oraz przemysłowiec Michał Sołowow.

Więcej o: