Nie każdy LED TV jest sobie równy czyli jakie są rodzaje podświetlenia LED w telewizorach?

W sklepach słowo LED odmienia się przez wszystkie przypadki. Prawdziwy zalew tych telewizorów można było zobaczyć na targach IFA 2010 w Berlinie. Nie wszyscy jednak wiedzą, że telewizory LED nie są żadną nową technologią, lecz dobrze nam już znanymi wyświetlaczami LCD. Telewizor LCD składa się z matrycy LCD (ekranu), obudowy, elektroniki sterującej oraz... z podświetlenia. Jedyną różnicą, jaka została wprowadzona w telewizorach z literkami LED jest inny sposób podświetlenia. Tylko tyle i aż tyle.

Podświetlenie diodami LED jest bezdyskusyjnie lepsze niż to używane w starych LCD (lampy CCFL). Ale rodzajów podświetleń diodami LED jest aż cztery. Czym się różnią? Warto to wiedzieć zanim dokonamy zakupu, bo LED LED-owi jest nierówny.

Oto 4 typy podświetlenia LED obecne w telewizorach LCD LED.

1. Pełne podświetlenie LED bez strefowego wygaszania (Full LED)

To rzadziej wykorzystywany przez producentów typ podświetlenia diodami LED. Polega na pełnym podświetlenia diodami - wzdłuż i wszerz całego ekranu - umieszczonymi za ekranem. W takim wariancie diod jest zazwyczaj dużo mniej niż w systemach wygaszanych strefowo, m.in. ze względu na to, że diody są gęściej rozmieszczone. Największą wadą tego rozwiązania jest trochę większy pobór prądu niż w modelach ze strefowym wygaszaniem i krawędziowych. Również obudowy są dość mało atrakcyjne, bo grubością przypominają bardziej klasyczne LCD.

2. Pełne podświetlenie LED ze strefowym wygaszaniem (Full LED with local dimming)

To najlepszy sposób podświetlenia LED - za ekranem umieszczona jest cała ściana diod (czyli taka jak w pierwszym typie). Jednak różnica polega na tym, że diody mogą być strefowo wygaszane w pewnych miejscach ekranu. Diody budowane są w segmenty, które mogą być wygaszane. Dzięki temu zwiększa się znacząco poziom czerni (efekt zbliżony do bezkonkurencyjnych pod tym względem plazm), który jest o wiele lepszy niż we wszystkich innych typach podświetlenia LED. Pełne podświetlenie LED ze strefowym wygaszaniem to częste rozwiązanie w droższych modelach. Jego zaletą jest większa równomierność podświetlenia niż w modelach z podświetleniem krawędziowym. Wadą - tak jak przypadku pierwszego typu podświetlenia - są większe gabaryty.

3. Podświetlenie krawędziowe LED (Edge LED)

Podświetlenie krawędziowe LED jest obecnie najczęściej wykorzystywane w telewizorach . Telewizor z takim podświetleniem jest znacznie tańszy w produkcji niż model z pełnym podświetleniem diodami LED. Największą zaletą tego rozwiązania jest fakt, że takie telewizory są bardzo cienkie (mają grubość nawet poniżej 2,5 cm). Telewizory mogą więc mieć atrajcyjny dla oka design. Jeżeli któryś telewizor LED przyciąga znacząco uwagę klientów smukłymi kształtami, to prawie na pewno zastosowane tam zostało podświetlenie krawędziowe (cieńsze są tylko prototypowe telewizory OLED ). W krawędziowo podświetlanych telewizorach, diody LED są umieszczane tylko wzdłuż krawędzi ekranu , a dzięki zastsosowaniu specjalnych elementów rozpraszających, światło jest rozprowadzane na cały ekran. Takie telewizory LED LCD pobierają najmniej energii, gdyż korzystają z najmniejszej ilości diod. Niższe są też ceny takich modeli. Ale żeby nie było tak pięknie, takie telewizory mają poważne wady. Największą jest nierównomierność podświetlenia . Obraz jest zawsze jaśniejszy w miejscu, gdzie umiejscowione są diody (czyli wzdłuż krawędzi). Świetnie można to zobaczyć na czarnym tle - widać wtedy jak na dłoni że jedne miejsca ekranu są dużo jaśniejsze od innych. A to wpływa niestety na wrażenia z jakości oglądania. W przypadku tych telewizorów możemy zapomnieć o dobrej głębi czerni w porównaniu z modelami Full LED (typ 1 i 2) czy plazmami, które są "mistrzem" w tym temacie.

4. Podświetlenie krawędziowe LED ze strefowym wygaszaniem (Edge LED with local dimming)

To najnowsze i chyba najrzadziej używane rozwiązanie. Do standardowego podświetlenia krawędziowego LED dodano możliwość strefowego wygaszania diod (podobnie jak w typie nr 2). Na górze i dole ekranu dodano jeszcze elementy, które dokładnie kierują światło. Nie sprawdza się to jednak za dobrze w praktyce - wciąż matryca jest nierównomiernie podświetlona , a czerń i kontrast nie są wystarczająco dobre. Wciąż pozostają jednak zalety - takie jak w telewizorach ze standardowym podświetleniem krawędziowym - małe zużycie energii i smukłość obudowy.

Które podświetlenie LED jest najlepsze?

Jeżeli patrzymy na jakość obrazu, to najlepszym podświetleniem jest z pewnoscią Full LED with local dimming (nr 2) czyli podświetlanie całego ekranu diodami ze strefowo wygaszanymi segmentami . Zyskamy dzięki temu głębię czerni, wysoki kontrast oraz równomierne podświetlenie ekranu. Z kolei ekrany LCD z podświetleniem krawędziowym lepiej się sprzedają ze względu na niższe ceny i smuklejsze rozmiary. Niestety jakość obrazu jest niestety słabsza ze względu na nierównomierne podświetlenie matrycy. A więc bardzo dobra jakość (Full LED) obrazu czy atrakcyjne, smukłe kształty (Edge LED)? Wybór należy do Ciebie.

Tutaj znajdziecie jeszcze ciekawostki o diodach LED ze specjalnego wykładu prof. Mroziewicza z warszawskiego Instytutu Technologii Elektronowej.

Mariusz Koryszewski