Przyznaję, że ta niepozorna melodyjka przynajmniej kilka razy zdołała we mnie obudzić instynkt zabijania. Charakterystyczny dzwonek Nokii przez pewien czas stanowił nieodłączną część codzienności, odzywając się w pracy, środkach komunikacji miejskiej, sklepach, salach kinowych (o zgrozo!) i tuż obok łóżka z bladego świtu (o zgrozo! #2).
Tyry-tum-tum tyru-tum-tum tyry-tum-tum-tuuuum!
Historia powstania Nokia Tune, a raczej Grande Valse (bo tak wcześniej nazwano charakterystyczny dzwonek na telefonach Nokii) sięga czasów dużo bardziej zamierzchłych, niż pierwsze komórki. Bynajmniej nie stanowi autorskiego pomysłu fińskiego producenta. Kompozycja pod tytułem Gran Vals powstała bowiem na początku XX wieku, kiedy Nokia była kojarzona jeszcze z produkcją papieru, kaloszy oraz opon.
Autorem pochodzącego z 1902 roku utworu jest nieznany szerszej publiczności hiszpański gitarzysta klasyczny, Francisco Tarrega. Co ciekawe, niektórzy upatrują w samym Gran Vals inspiracji słynnym walcem Es-dur op. 18, znanym jako Grande Valse Brillante, skomponowanym w 1833 roku przez samego Fryderyka Chopina. Zbieżność obu kompozycji może być jednak zupełnie przypadkowa.
Po raz pierwszy Grande Valse pojawia się w podkładzie dźwiękowym reklamy telefonu komórkowego Nokia 1011 w 1992 roku. W tamtych czasach większość reklam telefonów komórkowych miała krzykliwe nowoczesne melodie, kojarzące się z nowymi technologiami. Przedstawicielom fińskiego producenta jednoznacznie zależało na pójściu w drugą stronę - powrót do korzeni i przywołanie skojarzeń z naturą. Klasyczne kojące brzmienie akustycznej gitary osiągnęło swój cel i jednoznacznie skojarzyło utwór z marką.
Zróbmy z tego dzwonek
Pomysł przeniesienia Grande Valse na telefon zrodził się w 1993 r. w głowie Ansi Vanjokiego, ówczesnego wiceprezesa Nokii. Wtedy to wspólnie z Lauri Kivinenem, szefem komunikacji korporacyjnej, dokonali wyboru odpowiednich taktów melodii (od 13 do 16). Przy okazji poddano ją lekkiej modyfikacji, zmieniając tylko wysokość ostatniej nuty. Dzięki temu wycięta z utworu całość nabrała spójnego charakteru.
Istotne znaczenie w całej historii odgrywa fakt, że autorskie prawa majątkowe do utworu przechodzą do domeny publicznej 75 lat po śmierci kompozytora. Nokia nie musiała się liczyć z kosztami licencji za jego wykorzystanie, jak miałoby to miejsce w przypadku współczesnych piosenek i kompozytorów. Jednocześnie Finowie zastrzegli w urzędzie patentowym wspomniany fragment.
Od Type 7 do Nokia Tune
Pierwszym urządzeniem z dzwonkiem o nazwie Type 7 (pod taką generyczną nazwą początkowo umieszczono kompozycję Francisco Tarregi) stała się zaprezentowana w 1994 r. Nokia 2110. Dopiero w 1997 r. wraz z premierą Nokii 6110 zdecydowano się zmienić nazwę na Grande Valse, a w 1999 r. uczynić z niej Nokia Tune - oficjalny znak rozpoznawczy telefonów Nokii.
Początkowo dzwonki w telefonach komórkowych były monofoniczne (mogły odtwarzać wyłącznie jeden dźwięk w danym momencie). Większość z nas zapamiętała właśnie taką najbardziej klasyczną wersję. Polifoniczną odsłonę wprowadziła dopiero Nokia 3510 zaprezentowana w 2002 r. Za to dwa lata później przy okazji Nokia 9500 Communicator doczekaliśmy się dzwonka Nokia Tune w wersji zagranej na pianinie.
Wiatr zmian czy profanacja?
Przez lata melodia nieznacznie ewoluowała, wzbogacając swoje brzmienie przez użyte instrumenty (przykładowo gitarę czy smyczki). Na tegorocznej konferencji Nokii podczas targów MWC 2017 mogliśmy usłyszeć słynny motyw w wersji a capella, czyli w wykonaniu kilkuosobowego chóru bez instrumentów. Powstał on w 2014 r. z okazji 20. rocznicy powołania do życia kultowego dzwonka.
Prawdziwy przełom, który wstrząsnął rynkiem nadszedł jednak w 2011 r., za sprawą przejęcia działu mobilnego Nokii przez Microsoft i zwycięzcy konkursu na odświeżenie klasycznej wersji Grande Valse. W wydarzeniu wzięło udział 2800 twórców z 70 krajów. Słuchacie na własną odpowiedzialność.
Za dubstepową wersją stoi włoski DJ Valerio Alessandro Sizzi, który zdobył serca internautów w głosowaniu na Facebooku i zainkasował okrągłe 10 tys. dolarów nagrody. Nokia Tune Dubstep Edition wylądowała w pamięci smartfonów Microsoft Lumia. Remiks spodobał się głównie młodszej części użytkowników, na czym chyba zależało również producentowi. Społeczność miłośników klasycznej wersji dzwonka Grande Valse do dziś nie może wybaczyć Nokii tej przeróbki.
Na początku 2010 r. Nokia podała, że kultowy dzwonek słychać codziennie na całym świecie średnio 1,8 mld razy (nawet 20 tys. razy w ciągu sekundy). Od tamtej pory statystyki na pewno mocno poleciały w dół, jednak w pamięci miłośników retro licząca sobie już 23 lata Grande Valse pozostanie na zawsze.
