Opłaty za wywóz śmieci zostały w 2020 roku wywindowane do absurdalnych poziomów. Z komunikatu RPO wynika, że wiele osób skarży się na gwałtownie rosnące koszty wywozu śmieci, a także to, że gminy ustalają opłaty śmieciowe w różny sposób. W związku z tym RPO wystosował zapytanie do ministra środowiska i klimatu Michała Kurtki, co robi, aby przeciwdziałać podwyżkom za wywóz śmieci, a także wystąpił o zmianę przepisów.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami gminy same decydują o sposobie naliczania opłat za wywóz śmieci. Według ustawy wysokość stawek można uzależnić od:
Warto dodać, że powyższe kryteria można łączyć.
Według Rzecznika uchwały rad gmin są niezgodne z konstytucyjną zasadą równości podatkowej, a także prawem unijnym. "Sprawiedliwość daninowa oznacza, że nie można różnicować zasad opodatkowania obywateli znajdujących się w tej samej sytuacji faktycznej. Daniny mogą być różne, jeśli różna jest sytuacja obciążonych nimi obywateli" - czytamy w komunikacie. Według RPO zasada ta nabiera szczególnego wymiaru w odniesieniu do podatków stanowiących swoistą "zapłatę" za świadczoną "usługę publiczną", a takową jest opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Jako przykład złamania tej zasady RPO podaje sytuację, w której opłata za wywóz śmieci jest zależna od powierzchni lokalu mieszkaniowego, przez co osoby samotne są dyskryminowane.
RPO apeluje do ministra klimatu i środowiska o zmianę przepisów w celu ich uproszczenia. Dodatkowo "prosi też o informacje o podejmowanych przez resort działaniach dotyczących powstrzymania znaczącego wzrostu kosztów zagospodarowania odpadów, które są zasadniczym źródłem podwyżek dotykających mieszkańców".