W tym roku przygotowanie świątecznych potraw może być droższe nawet o ponad 1/5, a to tylko jeden z dodatkowych wydatków, obok wysokich rachunków, drogiego paliwa czy czynszu. Badania potwierdzają, że w związku z tym planujemy oszczędzać w czasie Bożego Narodzenia. Jednocześnie problemem wciąż jest marnowanie żywności - szkodliwe i dla środowiska, i dla portfeli.
W sondażu Kantar Public dla Too Good To Go praktycznie wszyscy (93 proc.) zgodzili się, że te święta będą inne od poprzednich. Tradycja przygotowania 12 potraw może pójść w odstawkę - aż połowa badanych rozważa rezygnację z przygotowania jednej lub więcej świątecznych potraw. Co druga osoba deklaruje, że rozgląda się za promocjami, a co trzecia - poszuka tańszych zamienników. Oszczędzać będziemy też na prezentach, a 17 proc. myśli o przygotowaniu mniejszych porcji potraw.
Jeśli ze świątecznego jadłospisu wypadną potrawy, najczęściej będą to ryba po grecku, pieczeń, galareta oraz karp. Tym, co niemal na pewno zostanie, jest barszcz, pierogi i sałatka jarzynowa.
Największa część badanych wyda na jedzenie na święta 300-500 zł. Trochę więcej niż 1/5 przeznaczy większą kwotę (600-1000 zł), a 17 proc. ludzi wyda 200-300 zł.
Im mniej zmarnowane, tym więcej zaoszczędzone
Średnio 1/3 jedzenia na świecie jest marnowana i święta są czasem, kiedy wyrzucamy najwięcej jedzenia. Powodów jest wiele: przygotowanie zbyt dużej ilości potraw i jedzenia; chęć dopełnienia tradycji; zmiana planów czy gustów domowników; za małe planowanie czy czasem zbyt mała lodówka.
39 proc. Polaków przyznaje, że zdarza im się wyrzucać świąteczne jedzenie. Najczęstszym powodem jest jego zepsucie. Paradoksalnie najczęściej wyrzucamy niektóre z tych potraw, z których najmniej chętnie chcemy zrezygnować: sałatkę jarzynową, pieczywo, warzywa i owoce.
Ze względu na rosnące ceny - jak i rosnącą świadomość - większość deklaruje, że chce ograniczyć marnowanie jedzenia w święta. To jednak deklaracje, zaś konkretne pytania pokazują, że niekoniecznie wiemy, jak to zrobić. Co czwarty ankietowany nigdy nie przerabiał świątecznego jedzenia, by wydłużyć jego przydatność do spożycia.
Średnio marnujemy 1/3 jedzenia, a w święta nawet więcej. Jeśli wydamy na przygotowanie bożonarodzeniowych potraw 600 zł, to znaczy, że 200 zł lub więcej wyrzucimy do kosza. Jak można ograniczyć marnotrawstwo? Oto kilka praktycznych porad:
- Postaraj się zaplanować, co dokładnie i w jakiej ilości będą jedli goście na święta. Na przykład kiedy wiadomo, że jedna z osób nigdy nie rusza karpia, lub ktoś z domowników nie je mięsa - bierz to pod uwagę!
- Sprawdzaj przed zakupami, co mamy już w lodówce i co ma krótki termin albo może się wkrótce zepsuć. Tylko 40 proc. ludzi w Polsce deklaruje, że tak robi. Tymczasem w ten sposób unikniemy kupowania nadmiaru i wyrzucania przeterminowanych produktów.
- Przygotuj listę zakupów i staraj się nie kupować produktów spoza tej listy. Po sprawdzeniu lodówki - a najlepiej także przygotowaniu planu posiłków - przygotuj listę, z którą pójdziemy na zakupy. Także dzięki temu unikniemy kupowania w nadmiarze. Sporządzanie takich list deklaruje co druga osoba.
- Wprowadź odrobinę logistyki do kuchni - warto np. ustawiać z brzegu produkty, których termin przydatności jest najkrótszy lub zostały otwarte i muszą być zjedzone w kilka dni, a te z dłuższym terminem - ustawiać głębiej (i z czasem przesuwać). Tylko co trzecia osoba deklaruje, że tak robi.
- Sprawdź, ile miejsca masz w lodówce i zamrażacie na to, co zostanie po świętach. Wiele potraw można zamrozić na później, ale najpierw upewnij się, że jest na to miejsce.
- Sprawdź, co możesz zrobić z pozostałości potraw - wielu z nich można przedłużyć życie przerabiając na coś innego. Np. wędliny można dodać do pizzy, tarty lub zapiekanki; z czerstwego chleba zrobimy bułkę tartą; suche ciasta mogą być podstawą bajaderki itd.
- Tym, czego nie jesteś w stanie zjeść, możesz podzielić się np. w jadłodzielni.
Badanie przeprowadzono przez Kantar Public dla Too Good To Go w listopadzie 2022 roku na ogólnopolskiej, reprezentatywnej grupie 1000 Polaków w wieku powyżej 18 roku życia. Too Good To Go to aplikacja, która pozwala kupować ze sklepów i restauracji jedzenie, które w innym przypadku zostałoby wyrzucone.
