Czerwony alarm. Europa ociepla się dwukrotnie szybciej. "Ekstremalne stresy cieplne będą częstsze"

Światowa Organizacja Meteorologiczna i eksperci Copernicus Climate Change Service opublikowali nowy raport na temat zmian klimatu w Europie. Jest źle. Kontynent od lat 80. ociepla się w zaostrzającym tempie. W wyniku coraz wyższych temperatur częściej umierają ludzie. - Nasza obecna wiedza na temat systemu klimatycznego pokazuje, że tego rodzaju zdarzenia są częścią wzorca. Ekstremalne stresy cieplne będą częstsze i bardziej intensywne - ostrzega dr Carlo Buontempo, szef drugiej z organizacji.

Ocieplenie klimatu dosięgło Europę z mocą, którą uznać można za czerwony klimatyczny alarm. Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) opublikowała właśnie raport o stanie klimatu w Europie w 2022 r. Dokument został opracowany ze specjalistami Copernicus Climate Change Service (Serwis Monitoringu Zmian Klimatu funkcjonujący pod auspicjami UE). Informuje o rosnących temperaturach, niskich opadach, liczbie pożarów, topnieniu lodowców i potencjale energii odnawialnej. Autorzy publikacji biją na alarm. 

Od lat 80. ubiegłego wieku Europa ociepla się dwukrotnie szybciej niż średnia globalna. Wywiera to daleko idący wpływ na strukturę społeczno-gospodarczą i ekosystemy regionu. W 2022 r. temperatura w Europie była o około 2,3 st.  C wyższa od średniej sprzed epoki przemysłowej (1850-1900), wykorzystywanej jako punkt odniesienia dla porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu

- czytamy w dokumencie. 

Naukowcy biją na alarm: Coraz więcej ludzi w Europie umiera przez upały

Na alarm bije też dr Carlo Buontempo, dyrektor Copernicus Climate Change Service. Zmiany klimatu pociągają bowiem za sobą konkretne ofiary. 

Rekordowy wzrost temperatury, którego Europejczycy doświadczyli w 2022 roku, był jednym z głównych czynników powodujących nadmierną liczbę zgonów związanych z pogodą w Europie. Niestety, nie można tego uznać za jednorazowe zdarzenie lub osobliwość klimatu

- stwierdził.

Nasza obecna wiedza na temat systemu klimatycznego i jego ewolucji pokazuje nam, że tego rodzaju zdarzenia są częścią wzorca, który sprawi, że ekstremalne stresy cieplne będą częstsze i bardziej intensywne w całym regionie

- mówi. Dane zebrane naukowców potwierdzają, że zagrożenia meteorologiczne, hydrologiczne i klimatyczne w Europie w 2022 r. spowodowały 16 365 ofiar śmiertelnych i bezpośrednio dotknęły 156 000 osób.

Szef WMO: Poprzednie lato w Europie w wielu krajach najgorętsze w historii

Sekretarz generalny WMO, profesor Petteri Taalas, cytowany przez autorów raportu, nie ukrywa, że na kontynencie jest coraz goręcej.

W 2022 r. w wielu krajach Europy Zachodniej i Południowo-Zachodniej odnotowano najcieplejszy rok w historii. Lato było najgorętsze w historii: wysokie temperatury zaostrzyły dotkliwe i powszechne susze, podsyciły gwałtowne pożary, które zaowocowały drugim co do wielkości spalonym obszarem w historii i doprowadziły do tysięcy ofiar śmiertelnych związanych z upałami

- mówi. 

Według raportu WMO w 2022 r. średnia temperatura w Europie wynosiła 0,79 st. C powyżej średniej z lat 1991-2020. Opady były poniżej średniej - z suszami na Półwyspie Iberyjskim, Alpach i Pirenejach. Francja miała najbardziej suchy okres od stycznia do września, a Wielka Brytania i Belgia od stycznia do sierpnia. Miało to konsekwencje dla rolnictwa i energetyki. Rezerwy wody w Hiszpanii spadły do 41,9 proc. pojemności.

Naukowcy: Zastraszające tempo ocieplania wód. Zagrożony Bałtyk

Średnie temperatury powierzchni morza na Północnym Atlantyku były najcieplejsze w historii, a wiele mórz regionu doświadczyło silnych, poważnych i ekstremalnych fal upałów. Prędkość ocieplania powierzchni oceanów, zwłaszcza we wschodniej części Morza Śródziemnego, Morza Bałtyckiego, Czarnego i południowej Arktyki, przekraczała trzykrotnie średnią globalną.

 Morskie fale upałów prowadzą do migracji gatunków i masowego wymierania, pojawienia się gatunków inwazyjnych oraz zakłócenia ekosystemów i różnorodności biologicznej

- ostrzegają autorzy opracowania. 

Jest jednak i dobra wiadomość. W 2021 r. energia odnawialna wygenerowała więcej energii niż gaz ziemny. Energia wiatrowa i słoneczna stanowiła 22,3 proc. energii elektrycznej w UE, przewyższając gaz ziemny (20 proc.). - Po raz pierwszy w UE więcej energii elektrycznej wytworzono z wiatru i słońca niż z gazu ziemnego. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i niskoemisyjnych źródeł energii ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia zależności od paliw kopalnych - podsumowuje sekretarz generalny WMO, profesor Petteri Taala.