Wielkie burze powszechnie występują w atmosferach gazowych olbrzymów Układu Słonecznego. W przeciwieństwie jednak do tych ziemskich charakteryzują się dużą stabilnością. Dość powiedzieć, że Wielka Czerwona Plama Jowisza to antycyklon, który wieje już od ponad 350 lat.
Ciemna burza na Neptunie nagle zmieniła kierunek
W 2018 roku naukowcy korzystający z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a odkryli nową wielką, ciemną burzę w atmosferze Neptuna. Jak podaje NASA, zjawisko ma średnicę ok. 7400 km i zajmuje obszar nieco większy od Oceanu Atlantyckiego. Obserwacje pokazały jednak, że burza powoli przesuwała się w stronę równika, gdzie - jak podejrzewano - miała osłabnąć i ostatecznie zupełnie zniknąć.
Nowe obserwacje z sierpnia 2020 roku pokazały jednak, że burza nie tylko nie znika, ale nagle zmieniła kierunek. Teraz przesuwa się z powrotem na północ. Na dodatek dane pochodzące ze stycznia 2020 roku pokazały, że w stosunkowo niedużej odległości od głównego antycyklonu pojawił się jeszcze jeden, nieco mniejszy.
Dwie Ciemne Burze na Neptunie widziane z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a fot. NASA, ESA, STScI, MH Wong (University of California, Berkeley) oraz LA Sromovsky i PM Fry (University of Wisconsin-Madison)
Naukowcy są zaskoczeni. Choć przy pomocy Teleskopu Hubble'a już od 30 lat prowadzą obserwacje podobnych zjawisk na gazowych olbrzymach, tak "niespokojnego" zachowania wielkich burz do tej pory nie widzieli. Jak tłumaczą, w przypadku Neptuna, burze na półkuli północnej wirują zgodnie z kierunkiem zegara i po ok. dwóch latach istnienia kierują się w stronę równika, gdzie powoli zanikają.
Badacze uważają, że nagła zmiana kierunku przemieszczania się nowej burzy może mieć związek z powstaniem w podobnym czasie drugiej (mniejszej), którą badacze nazwali roboczo "ciemną plamą junior". Plama ta ma niespełna 6300 km średnicy i - zdaniem naukowców - istnieje szansa, że oderwała się ona od większego antycyklonu. Badacze nie są w stanie jednak tego potwierdzić, a zachowanie obu plam pozostaje na razie tajemnicą.
Wielka burza, która tak zdziwiła naukowców, jest już czwartą odkrytą na Neptunie przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a od 1993 roku. Wcześniej dwie inne burze zaobserwowała sonda Voyager 2, przelatując obok najodleglejszej planety Układu Słonecznego w 1989 roku.
