Królewska Szwedzka Akademia Nauk postanowiła przyznać Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 2021 r. "za przełomowy wkład w nasze zrozumienie złożonych systemów fizycznych". Decyzję ogłoszono podczas wtorkowej konferencji prasowej.
Połowa nagrody trafi do dwóch naukowców: Syukuro Manabego z Uniwersytet Princeton w Stanach Zjednoczonych i Klausa Hasselmanna z Instytut Meteorologii im. Maxa Plancka w Hamburgu. Laureaci zostali docenieni za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, ilościowe określanie zmienności i wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia".
Drugą połowę nagrody otrzyma Giorgio Parisi z Uniwersytetu Sapienza w Rzymie "za odkrycie wzajemnego oddziaływania nieporządku i fluktuacji w układach fizycznych od skali atomowej do planetarnej".
Nagroda Nobla 2021. Fizyka
"Trzech Laureatów dzieli tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za badania nad chaotycznymi i pozornie przypadkowymi zjawiskami. Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann położyli podwaliny pod naszą wiedzę o klimacie Ziemi i o tym, jak ludzkość na niego wpływa. Giorgio Parisi zostaje nagrodzony za swój rewolucyjny wkład w teorię nieuporządkowanych materiałów i procesów losowych" - czytamy w komunikacie prasowym Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.
Jak dodano, Syukuro Manabe "zademonstrował, jak zwiększony poziom dwutlenku węgla w atmosferze prowadzi do wzrostu temperatury na powierzchni Ziemi". Z kolei Klaus Hasselmann "stworzył model, który łączy pogodę i klimat, odpowiadając w ten sposób na pytanie, dlaczego modele klimatyczne mogą być wiarygodne, mimo że pogoda jest zmienna i chaotyczna".
Natomiast Giorgio Parisi ok. 1980 roku "odkrył ukryte wzory w nieuporządkowanych, złożonych materiałach".
"Jego odkrycia należą do najważniejszych wkładów do teorii systemów złożonych. Pozwalają zrozumieć i opisać wiele różnych i pozornie całkowicie przypadkowych materiałów i zjawisk, nie tylko w fizyce, ale także w innych, bardzo różnych dziedzinach, takich jak matematyka, biologia, neuronauka i uczenie maszynowe" - wyjaśniono.
Nagroda wynosi łącznie 10 mln koron szwedzkich (równowartość ok. 4,5 mln zł). Oznacza to, że po 2,5 mln koron otrzymają Manabe i Hasselmann, a 5 mln koron trafi do Parisiego.
