Zamrożenie gospodarki spowodowane pandemią koronawirusa sprawia, że wiele firm musi wymyślać swoje strategie biznesowe na nowo. Jedne stają przed widmem upadłości, inne znalazły niszę na rynku. W cyklu #BiznesWalczy pokazujemy, jak polski i światowy biznes odnajduje się w nowej rzeczywistości. Jeśli chcesz się z nami skontaktować i opowiedzieć swoją historię, napisz na adres next.redakcja@agora.pl.
Tarcza antykryzysowa, której szybkie wprowadzenie zapowiedział premier Mateusz Morawiecki, ma ochronić zarówno małych i średnich przedsiębiorców, jak i samozatrudnionych, rolników, oraz pracowników. Jest już w Sejmie. I chociaż w trakcie prac parlamentu mogą pojawić się zmiany w projekcie dotyczące wsparcia, którego rząd chce udzielić pracownikom i zatrudnionym, to wiemy już tarczy całkiem sporo.
Kogo osłonią rozwiązania, które wkrótce mają być głosowane w Sejmie? Na jakich zasadach ma być udzielona pomoc. Zebraliśmy wszystko, co wiemy na ten temat.
Tarcza antykryzysowa, czyli pięć filarów, które mają ochronić Polskę
Ustawa przygotowana w związku z pandemią koronawirusa przewiduje wsparcie gospodarki na kilku płaszczyznach. Dlatego też tarcza antykryzysowa składa się z pięciu filarów. Pierwszy to Bezpieczeństwo Pracowników. Jego wartość wyceniana jest na 30 mld zł. Finansowanie Przedsiębiorstw, drugi filar, ma pochłonąć 74,2 mld zł. Na filar trzeci, Ochronę Zdrowia, rząd chce przeznaczyć 7,5 mld zł. Wzmocnienie Systemu Finansowego ma pochłonąć 70,3 mld zł, a Program Inwestycji Publicznych, piąty filar, 30 mld zł. Łączna wartość tarczy wynosi, wedle premiera Mateusza Morawieckiego, 212 mld zł.
Zatrudnieni na etacie mogą liczyć na wsparcie
Najważniejsza wiadomość dla tych, którzy obawiają się utraty pracy płynie od Jadwigi Emilewicz, minister rozwoju. W rozmowie z Łukaszem Kijkiem, redaktorem naczelnym serwisów informacyjnych Gazeta.pl, zapewniła, że rząd zamierza dostarczyć pracodawcom wszelkich możliwych narzędzi, by zatrudnionych nie zwalniano.
Przeciwdziałanie bezrobociu jest jednym z najważniejszych aspektów tarczy antykryzysowej. Jakie konkretne działania planuje podjąć rząd? Wyjaśniamy.
Dofinansowanie wynagrodzeń. Jeśli twojemu pracodawcy grozi bankructwo, państwo wesprze go, przejmując część twojego wynagrodzenia. Może one zostać obniżone (wraz z wymiarem pracy) do wymiaru 0,5-0,8.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Przysługuje on rodzicom dzieci do lat ośmiu. Będzie wypłacany na takich samych zasadach, jak pierwsze tego typu świadczenie przyznane po podjęciu decyzji o zamknięciu szkół. Środków nie otrzymają rodzice dzieci starszych.
Wakacje kredytowe. Kredyty hipoteczne, pożyczki gotówkowe - np. na zakup samochodu, remont, wakacje, zakup sprzętu - będzie można zawiesić na czas od trzech do sześciu miesięcy. Warunki wakacji kredytowych oraz sposób rozpoznawania wniosków każdy bank określa indywidualnie. Część banków - np. mBank - każdy wniosek akceptuje automatycznie, bez pytań. Inne banki - np. Credit Agricole - w każdej sprawie podejmują indywidualną decyzję.
Pracujący muszą liczyć się z tym, że pracodawca będzie od nich wymagał większej elastyczności w pracy. Tarcza umożliwi pracodawcom skrócenie dobowego czasu nieprzerwanego odpoczynku. W normalnych warunkach wynosi on 11 godzin, po zmianach ma wynosić osiem godzin. Czas pracy będzie też mógł być wydłużony do 12 godzin - to może jednak nastąpić za zgodą przedstawiciela pracowników.
Pracujący na umowie o dzieło, umowie zlecenie - na co mogą liczyć?
Na zapomogę wynosząca ok. 2 tys. zł. Chodzi o tych, którzy nie są zatrudnieni, a świadczą pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, a innego dochodu nie mają. Będzie im przysługiwać miesięczne świadczenie w wysokości 2 tys. zł. Zawarcie umowy musiało jednak nastąpić przed 1 lutego br.
Mikroprzedsiębiorstwa - jak pomoże im państwo
Właściciele najmniejszych firm mogą liczyć na szczególne wsparcie ze strony rządu. Na co mogą liczyć?
Przejęcie składek na ZUS. Zatrudnieni w małych firmach - do 9 osób - będą chronieni w jeszcze jeden sposób - ich składki na ZUS przez trzy miesiące będą odprowadzane z budżetu państwa. Świadczeniem ma zostać objętych 692 tys. małych przedsiębiorców.
Dopłaty do pensji pracowników. Pracodawca będzie miał prawo obniżyć pracownikowi wymiar czasu pracy. Poziom tego obniżenia może być różny - w zależności od strat, jakie ponosi firma. Czas pracy pracownika może zostać obniżony o od 20 do 50 proc. Wynagrodzenie nie może być jednak mniejsze niż minimalne. Państwo dofinansuje tak obniżoną pensję do 40 proc., ale kwotą nie większą niż 2,45 tys., zł. Tarcza ma działać w tym zakresie przez co najmniej trzy miesiące. Możliwe będzie przedłużenie czasu obniżenia pensji.
Środki z tarczy antykryzysowej wystarczą na zapewnienie 40 proc. wynagrodzenia dla pracowników wszystkich firm - zarówno mikro, małych, średnich jak największych, które zobowiążą się do utrzymania jak najwięcej miejsc pracy
- precyzował premier Mateusz Morawiecki.
Pożyczki do 5 tys. zł. Firmy zatrudniające do dziewięciu pracowników będą mogły skorzystać z pożyczki. Jej wysokość wynosi 5 tys. zł.
Samozatrudnieni też otrzymają pomoc
Przejęcie składek na ZUS - przy spełnieniu kryteriów. Przysługuje też samozatrudnionym, jednak w ich wypadku występuje próg. Pomoc zostanie udzielona, jeśli firma prowadziła działalność przed 1 lutego 2020 roku, a przychód z jej działalności nie był wyższy niż 300 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej. Wynosi ono 5,22 tys. zł, mówimy więc o progu 15,6 tys. zł.
Łukasz Schreiber, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów, wyjaśnił jak powinno wyglądać kwalifikowanie samozatrudnionych do przejęcia składek.
Najważniejsza sprawa z tego pakietu to jest kwestia związana z tym, żeby dla samozatrudnionych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą liczymy ten przychód w lutym w pierwszej kolejności. Żeby się można było załapać na to zwolnienie z ZUS-u, ale jeżeli - to jest doprecyzowanie - ten przychód dopiero spadnie poniżej trzech średnich krajowych (np. w marcu albo kwietniu), to wtedy te trzy miesiące będzie się można ubiegać o to zwolnienie z ZUS-u
- wyjaśniał.
Samozatrudnionym i pracującym na podstawie umowy cywilnoprawnej również przysługują wakacje kredytowe.
Rolnicy - na co mogą liczyć
Dla rolników przewidziano ten sam zakres pomocy, który otrzymują mikrofirmy. Składki na KRUS mogą zostać przejęte przez państwo na trzy miesiące. Ponadto rodzicom dzieci do lat ośmiu, którzy są rolnikami, przysługuje specjalny zasiłek wychowawczy.
Właściciele małych i średnich firm - odroczenia, pożyczki i nie tylko
Małym firmom dopłaty do pensji pracowników przysługują tak jak mikroprzedsiębiorstwom. To jednak niejedyne "koła ratunkowe" rzucone przez rząd.
Fundusze płynnościowe umożliwią zdobycie finansowania z Banku Gospodarstwa Krajowego, Polskiego Funduszu Rozwoju i Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.
Kredyty z gwarancją de minimis. Będą udzielane do wysokości 3,5 mln zł - objętych nimi ma być do 100 tys. podmiotów.
Do tej pory BGK gwarantował pożyczkę do 60 proc. jej wysokości, my podniesiemy te gwarancje z 60 proc. do 80 proc i zwiększamy wolumen, z którego firma może skorzystać z 200 do 800 tys. euro
- wyjaśniała Jadwiga Emilewicz, minister rozwoju, w trakcie prac na ustawą.
Bezpłatna prolongata zobowiązań podatkowych. Zaliczki na podatek PIT należny za pracowników będą mogły być wpłacone później bez ponoszenia opłaty. Chodzi o pensje za marzec, kwiecień i maj.
Odroczenie składek na ZUS. Przedsiębiorcy będą mogli występować o wstrzymanie poboru składek, korzystając z uproszczonego formularza. W odróżnieniu od przepisów obowiązujących wcześniej nie będzie pobierana tzw. opłata prolongacyjna.
Ułatwienia w rozliczeniu straty. Przedsiębiorcy z sektora małych i średnich firm będą mieli przenieść rozliczenie straty wykazanej w tym roku na przyszły rok.
Przedłużenie pozwoleń dla pracowników zagranicznych. Wizy i zezwolenia wydane np. pracownikom z Ukrainy nie stracą ważności - zatrudnieni nie będą zmuszeni wracać do swojej ojczyzny.
Inne wsparcie, o które mogą starać się przedsiębiorcy z różnych grup
Z niektórych elementów tarczy antykryzysowej mogą korzystać wszyscy przedsiębiorcy - niezależnie od tego, do jakiej kategorii się zaliczają.
Wakacje leasingowe. Przysługują np. firmom transportowym. Zawarta przez nią umowa może zostać refinansowana.
Przesunięcie płatności za media. Przedsiębiorcy z różnych grup będą mogli w łatwiejszy sposób ubiegać się o możliwość późniejszej zapłaty za rachunki.
Łatwiejsza dostępność kredytów. Banki otrzymały od Narodowego Banku Polskiego narzędzia do udzielania szybszych i tańszych pożyczek. Powinny więc oferować kredyty o niższym oprocentowaniu. Większe firmy będą mogły też skorzystać z Funduszu Gwarancji Płynnościowych i Programu Kapitał dla Bezpieczeństwa.
Czytaj też: "Tarcza nie starcza". Przedsiębiorcy z zagrożonych branż apelują o 80 proc. dopłat do pensji
Rozwiązania specjalne
Część rozwiązań, które wprowadza tarcza, jest adresowana bezpośrednio do konkretnych grup przedsiębiorców.
Wydłużenie terminu na rozwiązanie umowy turystycznej. Przewidziane są dla firm sprzedających wycieczki. Będą one miały więcej czasu, bo 180 dni, na odstąpienie od umowy na wycieczkę. Po tym czasie klient będzie mógł otrzymać albo zwrot, albo specjalny voucher do wykorzystania w przyszłości.
Obniżka czynszu dla wynajmujących w galeriach handlowych. Przedsiębiorcy, którzy wynajmują powierzchnię w galerii handlowej, będą mogli uzyskać obniżkę czynszu. Jest ona spora, bo wynosi 90 proc. Obowiązuje jednak wyłącznie dla lokali o powierzchni powyżej 2 tys. metrów kwadratowych.
Wakacje czynszowe, obniżka, umorzenie czynszu. W chwili pisania tego tekstu pojawiły się zapewnienia Jadwigi Emilewicz, minister rozwoju, o możliwości wprowadzenia nowych udogodnień dla wynajmujących lokale. Spółki Skarbu Państwo - np. PKP, a także samorządy, mogłyby zawieszać lub częściowo, a nawet w całości umarzać czynsze dla przedsiębiorców.
Możliwość zaopatrzenia sklepu w niedziele. Zakaz handlu zostanie w niewielkim stopniu złagodzony. Pracownicy będą mogli przychodzić do pracy w niedziele, ale tylko w celu zaopatrzenia placówki - np. rozładunku czy ułożenia produktów na półkach.
Do projektów będących podstawą tarczy kryzysowej zgłoszono w piątek kilkaset poprawek. Po ich przyjęciu lub odrzuceniu swoje zmiany będzie mógł wprowadzić Senat. Dopiero po zakończeniu procesu legislacyjnego będziemy mieli pewność, jak konkretne rozwiązania wyglądają - dziś wiele z nich należy uznać za wstępne.
