Polska Zielona Sieć i Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych w partnerstwie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego oraz Fundacją "Rzecz Społeczna" zapraszają wszystkich mieszkańców woj. śląskiego do udziału w wysłuchaniu publicznym online 23 czerwca, podczas którego opowiedzą o swojej wizji przyszłości regionu.
Województwo śląskie zamieszkuje 4,5 mln osób, co stanowi 11,8 proc. ludności Polski. Prawie 80 tys. osób pracuje w sektorze węgla kamiennego, a drugie tyle - w branży okołogórniczej. Węgiel na skalę przemysłową wydobywa się tu od XVIII wieku.
Siedem podregionów górniczych województwa śląskiego składa się na największy obszar górniczy w Europie, który stoi przed ogromnym wyzwaniem: realizacją unijnych wyzwań klimatycznych. Cele są ambitne – redukcja emisji o 55 proc. do 2030 roku w stosunku do roku 1990 i neutralność klimatyczna już w 2050 r. Droga do tego jest długa i wyboista, ale – z odpowiednią mapą i przy uwzględnieniu potrzeb społecznych – do przebrnięcia. Na jej końcu czeka lepsza przyszłość, którą trudno zbudować na odchodzącym do historii węglu.
Sprawiedliwa transformacja
Udana transformacja to sprawiedliwa transformacja na poziomie społecznym, gospodarczym i technologicznym. To nie tylko przejście z wysokoemisyjnych gałęzi przemysłu i źródeł energii na zeroemisyjne technologie energetyczne. To również ważna zmiana społeczna w regionie kulturowo i tożsamościowo związanym z wydobyciem węgla. Dlatego kluczowym jest żeby z "czarny złotem" pożegnać się z godnością i szacunkiem, a mieszkankom i mieszkańcom województwa śląskiego zaproponować sensowne alternatywy zawodowe. Nikt nie powinien być pozostawiony samemu sobie z problemami, które stwarzają historia i katastrofa klimatyczna, a nie on sam.
Przejście do gospodarki neutralnej dla klimatu jest dla społeczności regionu zarówno pilnym, jak i trudnym wyzwaniem. Jednak jest to unikalna szansa na zbudowanie lepszej przyszłości, opartej o nową, zieloną gospodarkę, szansa na życie w czystym i przyjaznym środowisku.
Stopniowe zamykanie kopalń w województwie śląskim teraz, jest lepsze od gwałtownego ich zamykania lub plajty za jakiś czas. Globalnie, mimo krótkookresowych wzrostów koniunktury, zapotrzebowanie na węgiel we wszystkich sektorach gospodarki spada. Jest wypierany przez mniej szkodliwe dla klimatu źródła energii. Przestarzałe, powstałe w latach 70-tych i 80-tych XX wieku, bloki energetyczne muszą zostać wygaszone i zastąpione nowoczesną infrastrukturą, przyjazną dla środowiska i mieszkańców.
Nasz największy górniczy region zmaga się również ze zjawiskiem depopulacji, czyli spadku liczby ludności. Z roku na rok liczba mieszkańców województwa maleje. W okresie od 2000 roku do 2018 roku spadek wyniósł 4,74 proc. Wraz z depopulacją postępuje starzenie się społeczeństwa, co spowodowane jest odpływaniem z regionu ludzi młodych i niski przyrost naturalny. Starzenie się społeczeństwa będzie skutkowało koniecznością zapewnienia odpowiednich usług zdrowotnych i aktywizujących dla ludności w wieku poprodukcyjnym. Rodzi to pytania o zachęty dla młodych, żeby zostawali. Pomóc w tym mogą fundusze unijne. Odpowiednio wydatkowane, mogą tworzyć zachęty dla przedsiębiorstw, poprawiać usługi publiczne, zmieniać miasta zniszczone przez szkody górnicze w nowe centra gospodarcze i kulturalne.
O transformacji z tymi, których ona dotknie
Niezwykle istotne jest, aby w tym przełomowym dla regionu czasie porozmawiać z jego mieszkańcami i mieszkankami, na temat tego, jak widzą swoją przyszłość. Bo to ich zdanie na temat rozwoju regionu jest najważniejsze! Nie zdanie odległych centrów decyzyjnych w Warszawie, czy w Brukseli. Bo w końcu kto tworzy przyszłość regionu jeśli nie jego mieszkańcy i mieszkanki, ludzie, którzy tutaj żyją, pracują i spędzają swój wolny czas? Odpowiednią formą tego rodzaju konsultacji jest wysłuchanie publiczne, podczas którego przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej wysłuchają mieszkańców województwa śląskiego, a następnie odniosą się do ich słów w tzw. wysłuchaniu odwróconym.
Chcemy stworzyć przestrzeń dla takiego dialogu. Dlatego Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć i Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, w partnerstwie z Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego oraz Fundacją "Rzecz Społeczna", zapraszają wszystkie mieszkanki i mieszkańców województwa śląskiego oraz wszystkich zainteresowanych losem regionu do udziału w Obywatelskim Wysłuchaniu Publicznym na temat przyszłości, oraz transformacji energetycznej, społecznej i gospodarczej. Wysłuchanie online odbędzie się 23 czerwca 2022 r. w godz. 10.00-15.00. Podczas Wysłuchania będzie można wyrazić swoje opinie, obawy i pomysły na temat przyszłości województwa śląskiego. Motywem przewodnim wysłuchania będzie wizja rozwoju województwa śląskiego do 2030 roku w trakcie "odchodzenia od węgla".
Autorka: Alina Pogoda, inżynier górnictwa i geologii, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci
Więcej informacji oraz formularz rejestracyjny znajduje się TUTAJ.
