Jawne informacje o zarobkach współpracowników? Rzecznik Praw Obywatelskich popiera pomysł

Paweł Borecki
Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Proponuje – zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej - wprowadzenie do prawa pracy obowiązku transparentności wynagrodzeń.

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wystosował pismo do minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej, w którym zwraca uwagę na problem dyskryminacji kobiet na rynku pracy, w szczególności na zjawisko tzw. luki płacowej. Podkreślił, że różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn jest konsekwencją istniejących nierówności, z którymi kobiety spotykają się w trakcie całego swojego życia zawodowego.

Bodnar zwrócił uwagę, że problem luki płacowej jest istotny z uwagi na różnicą w wysokości emerytur kobiet i mężczyzn. Według danych Komisji Europejskiej, w Polsce jest ona tym wyższa, im krótszy jest staż pracy kobiety i waha się od 18 proc. aż do 33 proc. na niekorzyść kobiet.

Transparentność wynagrodzeń?

Zdaniem Bodnara zwalczanie luki płacowej może być zrealizowane np. przez wprowadzenie do prawa pracy obowiązku transparentności wynagrodzeń, o którym mowa w zaleceniach Komisji Europejskiej. Rekomenduje ona m.in. udostępnianie pracownikom informacji o zarobkach i składanie przez firmy odpowiednich sprawozdań.

KE podkreślała też, że większa przejrzystość płac jest ważnym elementem zaradzenia problemowi zróżnicowania wynagrodzeń. Państwa członkowskie do końca 2015 r. powinny były zawiadomić KE o działaniach podjętych w celu wdrożenia tych zaleceń.

Rzecznik poprosił minister Rafalską o informacje m.in. o działaniach podejmowanych na rzecz przeciwdziałania zjawisku luki płacowej. Poprosił także o przesłanie kopii odpowiedzi rządu w sprawie działań podjętych w celu wdrożenia zaleceń KE. Resort powinien odpowiedzieć na pismo w ciągu 30 dni.

Według GUS aktualnie przeciętne wynagrodzenie mężczyzn jest o 20,6 proc. wyższe niż kobiet. Według RPO, wynika to przede wszystkim z niższego wynagrodzenia za godzinę, mniejszej liczby godzin przepracowanych na płatnych stanowiskach oraz niższej stopy zatrudnienia. Luka płacowa związana jest także ze stereotypowymi opiniami o predyspozycjach kobiet do wykonywania gorzej płatnych zawodów w sektorze usług opiekuńczych i braku predyspozycji do zawodów technicznych lub sprawowania funkcji kierowniczych.

Zdaniem Bodnara dysproporcje w wynagrodzeniach są widoczne zwłaszcza na początku kariery zawodowej, gdy kobieta często podejmuje się opieki nad małym dzieckiem, również dlatego, że mniej korzystna jest rezygnacja z wyższego wynagrodzenia partnera i przejęcie przez niego obowiązków opiekuńczych.