Powstanie Rejestru Należności Publicznoprawnych określiła ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, opublikowana w Dzienniku Ustaw w maju br. Do Rejestru trafią wszyscy dłużnicy, ale ujawnieni zostaną dopiero, gdy ich zaległości podatkowe wraz z naliczonymi odsetkami wyniosą przynajmniej 5 tys. zł. Portal obejmie zarówno przedsiębiorcom, jak i osób fizycznych. Rejestr ma prowadzić Krajowa Administracja Skarbowa.
Dłużników do Rejestru wpisywać będą naczelnicy urzędów skarbowych czy wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Wszystko jednak po wyczerpaniu ścieżki odwołań - czyli m.in. po uprawomocnieniu się wyroku czy decyzji. Ponadto, przed wpisaniem do Rejestru konieczne będzie dostarczenie dłużnikowi „zawiadomienia o zagrożeniu ujawnieniem w rejestrze”. Od tego momentu dłużnik będzie miał 30 dni na zapłatę, aby uniknąć wpisu.
Rejestr ma dawać podpowiedź przedsiębiorcom, czy ich kontrahent np. płaci podatki, cła, mandaty skarbowe czy składki ZUS. Faktycznie, o ile w biurach informacji gospodarczej mogą być odnotowane zaległości wobec innych przedsiębiorców, o tyle dotychczas nie było możliwości dowiedzenia się o długach na linii firma-państwo.
Ale cel jest jeszcze jeden - Rejestr ma także zmotywować dłużników do dobrowolnej zapłaty, bez wszczynania egzekucji. „Dotychczasowa praktyka działania biur informacji gospodarczych potwierdza, że jednym z ważnych instrumentów motywujących do dobrowolnej spłaty zobowiązań jest ujawnianie informacji o niewywiązywaniu się dłużnika z jego obowiązków” – pisał resort finansów w uzasadnieniu projektu ustawy tworzącej RNP.
Niepokojący może być jednak fakt, że Ministerstwo Finansów nie opublikowało jeszcze rozporządzenia, które wyjaśniałoby dokładnie sposób i tryb korzystania z Rejestru Należności Publicznoprawnych czy wprowadzania do niego danych. Zdaniem mec. Anny Dużyńskiej-Puchy z Konfederacji Lewiatan, cytowanej przez "Rzeczpospolitą", żeby system informatyczny działać sprawnie, rozporządzenie już powinno być znane.
Korzystanie z Rejestru Należności Publicznoprawnych będzie możliwy z poziomu systemu teleinformatycznego Portal Podatkowy. Niezbędne będzie posiadanie profilu zaufanego ePUAP lub podpis elektroniczny. Dodatkowo, w przypadku chęci sprawdzenia osób fizycznych, konieczne będzie pisemne upoważnienie dłużnika do sprawdzenia go w bazie.
***
