Planeta "dławi się" od zaśmiecenia plastikiem

Za kilkadziesiąt lat w oceanach może być więcej plastiku niż ryb - i nie jest to bez wpływu na nasze życie i zdrowie. Dlatego w tym roku hasłem Światowego Dnia Środowiska jest "Beat Plastic Pollution" - czyli wygrać z zanieczyszczeniem plastikiem. Dzień Środowiska jest obchodzony już po raz 50.

Planeta "dławi się" od zanieczyszczenia plastikiem - ostrzega ONZ w jubileuszowym, 50. Światowym Dniu Środowiska. 

Tworzywa sztuczne są powszechnym materiałem o niesamowicie szerokim zastosowaniu - od jednorazowych sztućców po roboty. Jednak ich trwałość staje się problemem, gdy lądują na śmietniku. A takich problematycznych odpadów jest coraz więcej. Według danych podawanych przez ONZ, na świecie produkujemy ponad 430 mln ton plastiku rocznie. Co więcej zdecydowana większość produktów z tworzyw sztucznych - aż 2/3 - to produkty przeznaczona do jednorazowego użytku.

Choć od lat mówi się o potrzebie recyklingu, to tylko mniej niż 10 proc. jest mu poddawana. Większość wyrzucamy na wysypiska, a 1/5 trafia do środowiska. To oznacza, że co roku do jezior, rzek i mórz wrzucamy 23 mln ton plastiku.

Ochrona przed zanieczyszczeniem plastikiem to nie tylko i wyłącznie kwestia zwierząt i roślin. Małe drobiny tworzyw sztucznych, tzw. mikroplastik, jest w wodzie, którą pijemy, w jedzeniu, a nawet w powietrzu. Jego wpływ na zdrowie pozostaje w dużej mierze nieznany, ale rosną podejrzenia, że jest on negatywny i poważny - od zaburzenia gospodarki hormonalnej po wpływ na funkcjonowanie mózgu. 

Żeby przyspieszyć prace nad rozwiązaniem problemu w skali globalnej, wW marcu 2022, podczas 5. sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska, państwa członkowskie przyjęły historyczną rezolucję dot. końca zanieczyszczenia plastikiem: "End Plastic Pollution: Towards an International Legally Binding Instrument". Dokument ten wzywa rządy państw do wypracowania do roku 2024 nowego prawa międzynarodowego, które zakończy problem zanieczyszczania środowiska przez zamknięcie obiegu dla gospodarki tworzyw sztucznych.

50 lat Światowego Dnia Środowiska

W Polsce święto obchodzone jest w ramach kampanii DlaPlanety.pl organizowanej przez UNEP/GRID-Warszawa, ośrodka realizującego w Polsce misję Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP). Dzień środowiska został ustanowiony przez ONZ w 1972 roku na Konferencji Sztokholmskiej, na której powołano także Program ONZ ds. Środowiska.

Święto obchodzono po raz pierwszy rok później, 5 czerwca 1973 roku. Przez 50 lat jest okazją do poruszania i naświetlania najważniejszych wyzwań związanych ze środowiskiem, jak ochrona klimatu, zasoby wodne, zanieczyszczenie, pustynnienie i zrównoważony rozwój.