Patryk Strzałkowski

Tylko jeden huragan w USA spowodował w tym roku straty na ok. 65 mld dolarów. To jedna z dziesięciu najgorszych pod względem strat finansowych katastrof tego roku, które opisano w nowym raporcie. - Raport jest tym bardziej przygnębiający, że o takich zagrożeniach wraz z ociepleniem klimatu wiedzieliśmy już wcześniej - ocenił prof. Zbigniew Karaczun.

Dla dzieci mających mniej niż 9 lat w większości Polski są to pierwsze białe święta Bożego Narodzenia w ich życiu. Ostatnio w 2012 roku w większej części kraju mieliśmy tak zimowe warunki jak teraz. Przez zmiany klimatu mroźne i śnieżne zimy będą jeszcze rzadsze. A mróz i śnieg w grudniu nie oznacza, że klimat się nie ociepla.

Nie inwestycje, nie nowe technologie, a palenie drewnem w kominkach i piecach - uznawane za odnawialne źródło energii - pozwoliło Polsce spełnić unijny cel OZE na 2020 roku. A konkretnie pomógł tu nowy sposób liczenia tego, ile drewna spalamy. Polska uniknie kar i na papierze jest to sukces. Jednak palenie drewnem oznacza zanieczyszczanie powietrza, a dane pokazują, że trudno uznać je za "odnawialne" źródło energii.

Aktywiści i Inspektorat Ochrony Środowiska krytykują decyzję władz Nowego Targu, które przeniosły w nowe miejsce stację badania jakości powietrza. Urząd miasta odcina się od zarzutów, że nowa lokalizacja będzie pokazywać lepsze wyniki. W oświadczeniu stwierdzono także, że to zbieg okoliczności, iż przeniesienie stacji zbiegło się w czasie z publikacją rankingu najbardziej zasmogowanych miast w Polsce. Nowy Targ się w nim na pierwszym miejscu.

Niemcy przyspieszają odejście od węgla. W ich ślady mogą pójść inne kraje. Jeśli Polska tego nie zrobi, zostaniemy "skansenem" węgla i na koniec tej dekady sami będziemy odpowiadać za 2/3 produkcji energii z węgla w całej UE. Tymczasem rząd planuje wydobycie węgla w takich ilościach, których nie będzie się dało sprzedać - wynika z nowego raportu.

Czy właśnie zakończony szczyt klimatyczny był wielkim sukcesem, czy zupełną porażką? Bez trudu można znaleźć i takie, i takie opinie. I w obu jest dużo racji. COP26 przyniósł progres, dla niektórych powyżej oczekiwań - ale jednocześnie wciąż nie jesteśmy na drodze do zatrzymania zmian klimatu na w miarę bezpiecznym poziomie.

- Najlepszym podsumowaniem tego, jak zareagowaliśmy, był po prostu śmiech - tak będąca na szczycie klimatycznym w Glasgow aktywistka Małgorzata Czachowska skomentowała zamieszanie wokół polskiej (nie)deklaracji odejścia od węgla. Podkreśliła, że Polska może robić więcej. Zapowiedziała też protesty, jakie odbędą się w związku ze szczytem COP26.

Do końca szczytu COP26 jeszcze tydzień, ale już teraz można spodziewać się, że progres na nim - choć może być znaczący - wciąż nie wystarczy do zatrzymania kryzysu klimatycznego. Ale nawet wtedy trzeba pamiętać, że nie wszystko stracone. Dlatego piszemy o czterech powodach do optymizmu, które można mieć podczas i po zakończeniu szczytu w Glasgow.

Globalny system handlu emisjami czy - budząca szczególnie wysokie napięcie - kwestia finansowania klimatycznego są przedmiotem negocjacji, które zaczęły się na szczycie COP26 - mówiła ekspertka Lidia Wojtal. Po tym, jak z Glasgow wyjechała duża część przywódców i przywódczyń, zespoły poszczególnych państw zaczęły twarde, szczegółowe negocjacje.

Czy plany i obietnice, które padły na szczycie COP26 w Glasgow zostaną wprowadzone w życie? - Szczyty klimatyczne generalnie są po to, żeby przyjmować porozumienia, a później pilnować ich przestrzegania - tłumaczył będący na miejscu Kamil Wyszkowski z UN Global Compact. Podkreślił, że mamy przykłady tego, jak tego typu procesy spełniają swoje zadanie - np. Protokół montrealski, który przyczynił się do zatrzymania rozrostu dziury ozonowej.

Połowa państw świata, w których leży w sumie 85 proc. istniejących lasów, zadeklarowała zakończenie wylesiania i odwrócenie tego trendu. Na ochronę lasów mają być przeznaczone miliardy dolarów. Jednak deklaracja podpisana na szczycie COP26 nie jest pierwszym takim dokumentem dotyczącym ochrony lasów. Teraz kluczowe jest wprowadzenie go w życie.

- Chciałabym, żeby politycy traktowali to na serio, a nie żeby było to wzajemne spotkanie, wypicie kawy, przylecenie tutaj odrzutowcem. Oni mają w rękach losy przyszłych pokoleń. I nas - powiedziała w specjalnym programie Gazeta.pl aktywistka Małgorzata Lach, która jest obecnie na szczycie COP26. Pojechała na szczyt do Glasgow w ramach alternatywnej polskiej delegacji.

W poniedziałek na szczycie klimatycznym COP26 wystąpią światowi przywódcy, w tym premier Mateusz Morawiecki. - Miałbym nadzieję, że Polska wreszcie ogłosi datę neutralności klimatycznej - powiedział w specjalnym programie Gazeta.pl Marcin Kowalczyk, ekspert WWF. Jednak jego zdaniem bardziej prawdopodobne, że premier nie powie "nic poza standardowymi formułami".

Coraz więcej mediów i polityków mówi, że zatrzymanie kryzysu klimatycznego jest niezwykle pilne. Aktywiści i eksperci powtarzają, że nie ma ani chwili do stracenia i to ostatni moment na działanie. Co dokładnie znaczy to, że zostało nam dziewięć lat?

Nie czas żałować kotleta, kiedy płoną lasy, a raczej gdy płonie planeta - chciałoby się powiedzieć odnośnie do niedawnych wypowiedzi polityków o "obronie schabowego". Ta pozornie błaha dyskusja pokazuje poważny problem na drodze do zatrzymania zmian klimatu. Wielu z nas - w tym politycy - nie rozumie ani wagi kryzysu i jego konsekwencji, ani skali tego, co musimy zrobić w celu jego zatrzymania.

Stoimy dziś przed wyborem, którego znaczenia nie sposób przecenić. To, jakie decyzje i działania podejmiemy w najbliższych miesiącach i latach, wskaże kierunek przyszłości naszej i kolejnych pokoleń. Czy ustabilizujemy rozchwianą kryzysem klimatycznym planetę? Czy pozwolimy postępować degradacji przyrody i klimatu? Dystopii możemy jeszcze uniknąć, ale czasu jest mało. Dlatego podnosimy alarm klimatyczny, który będzie mógł dotrzeć do co najmniej 4,2 mln ludzi.

Kraje, które najbardziej przyczyniają się do zmian klimatu, wydają kilkukrotnie więcej na zbrojenie swoich granicy przed potencjalnymi uchodźcami klimatycznymi niż na zatrzymanie globalnego ocieplenia - wynika z nowego raportu "Wielki mur klimatyczny". Autorzy wskazują, że prywatne firmy zarabiają na tym krocie, zwiększając zyski dzięki postępującemu kryzysowi klimatycznemu. Jednocześnie mają one powiązania z branżą paliw kopalnych - która jest jednym ze źródeł kryzysu.

Jarosław Kaczyński w kontekście zmian klimatu i zielonej transformacji powiedział o "niesprawdzonych teoriach". Prezes PiS wprost zaprzecza nauce, którą w oficjalnych dokumentach potwierdza nawet jego rząd.

W walce ze zmianami klimatu rzadko wiele zależy od tylko jednej osoby. Jednak inaczej jest w przypadku Joe Manchina. To jeden z senatorów Demokratów i prezydent Joe Biden potrzebuje głosu każdego z nich do poparcia swojej polityki klimatycznej. Bez tego USA nie pokażą progresu na szczycie klimatycznym, co może zniechęcić innych dużych trucicieli klimatu. Zaś Manchin - który dorobił się milionów na węglu - sprzeciwia się newralgicznej części projektowanego prawa.

- W moim dzieciństwie na osiedlowej łące można było spotkać setki różnych motyli. Teraz ich nie ma - mówi Krzysztof Cibor z Greenpeace Polska. Zagrożenie wymarciem to coś, co kojarzymy często z dużymi, majestatycznymi zwierzętami. Ale dotyczy on także niepozornych roślin czy małych zwierząt. Te - nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy - leżą u podstawy "systemu podtrzymywania życia" naszej planety.