Fiskus chwali się wynikami kontroli skarbowej w 2016 r.

Wyniki kontroli podatkowych poprawiły się w stosunku do lat poprzednich. Zakwestionowane w rozliczeniach podatników kwoty są wyższe. Nie na tyle jednak, by mówić o sukcesie w walce o uszczelnienie podatków.

Luka w podatkach, czyli różnica między tym co z nich powinno wpływać do budżetu, a tym co faktycznie wpływa, liczona jest w dziesiątkach miliardów złotych rocznie. W samym tylko VAT szacowana jest na blisko 50 mld zł.

- W wyniku postępowań kontrolnych przeprowadzonych w 2016 r. wykryto nieprawidłowości skutkujące uszczupleniami podatkowymi na łączną kwotę niemal 22,2 mld zł. To wzrost o 19,7 proc. w stosunku do roku 2015. Podatnicy złożyli korektę deklaracji na łączną kwotę 479,1 mln zł. Tu wzrost sięgnął niemal 185 proc. - czytamy tymczasem w sprawozdaniu z działalności kontroli skarbowej w 2016 r.

Ustalenia postępowań Ministerstwo Finansów

Nie oznacza to jednak, że te 22 mld zł wpłynęły do budżetu. - Związane z kontrolami wpłaty ogółem do budżetu sięgnęły przeszło 1,3 mld zł. To o 15,8 proc. więcej niż rok wcześniej - czytamy w raporcie. Dodatkowo w wyniku działań podjętych przez kontrolę skarbową udaremniono wypłatę z budżetu nienależnie wnioskowanego zwrotu VAT ma kwotę 1,028 mld zł. To wzrost o 512,5 proc. w porównaniu z 2015 r.

Kontrolerzy chwalą się też wzrostem efektywności kontroli. Ta wzrosła z 1,970 mln zł do 2,253 mln zł w przeliczeniu na jedno postępowanie kontrolne.

Pod lupę kontrolerzy wzięli też deklarowane przez podatników straty. Wydali decyzje zmniejszające straty podatników o przeszło 3,2 mld zł. Rok wcześniej takie decyzje opiewały na kwotę niespełna 0,4 mld zł.

Efektywność postępowań Ministerstwo Finansów

Liczba kontroli waha się wokół 10 tys.

Samych postępowań kontrolnych było 9855. To nieco więcej niż w 2015 r., ale mniej niż w latach 2012-14. 2760 razy kontrolerzy skarbowi występowali do instytucji finansowych, czyli na przykład banków, o informacje objęte tajemnicą skarbową.

W sprawach karno-skarbowych inspektorzy kontroli skarbowej wszczęli 3767 postępowań. Na wniosek podatników sądy zgodziły się na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności w 1414 przypadkach i w ramach grzywien orzekły kary na łączną kwotę ponad 2,4 mln zł. Inspektorzy kontroli skarbowej nałożyli też 18535 mandatów karnych na kwotę ponad 5,9 mln zł.

Najwięcej oszustw w VAT

Tu nie ma zaskoczenia. Najwięcej ustaleń podatkowych, czyli przypadków zakwestionowania rozliczeń podatników, dotyczyło VAT. Stanowiły przeszło 90 proc. wszystkich ustaleń, a ich kwota sięgnęła niemal 20,1 mld zł. Dalej był podatek dochodowy od osób prawnych, czyli CIT - 6,54 proc., niespełna 1,5 mld zł. Mniejsze kwoty przypadły na podatek akcyzowy i podatek od dochodów osobistych, czyli PIT.

Struktura ustaleń Ministerstwo Finansów

Paliwa najbardziej narażone na oszustwa

Tu nie zmienia się nic od lat. Wśród branż najbardziej narażonych na oszustwa zdecydowanie dominują paliwa i elektronika. Na tę pierwszą przypada 40 proc. wszystkich ustaleń kontrolnych dotyczących VAT, na drugą niemal 31 proc. Dalej były: stal 5,9 proc., olej rzepakowy 5,7 proc., towary azjatyckie 3,7 proc., tworzywa sztuczne, 3,3 proc., metale szlachetne 3 proc. Oszustwa objęły tez obrót złomem, budownictwo, motoryzację, energię odnawialną, rolnictwo, usługi IT, sklepy wielkopowierzchniowe...

Uszczelnienia nie było?

- Rząd bardzo liczył na uszczelnienie systemu podatkowego i związane z nim dodatkowe duże pieniądze w budżecie państwa. Z tego nic nie wyszło. Okazuje się, że w zeszłym roku dochody budżetu z VAT wzrosły w porównaniu z 2015 r. o 2,8 proc. PKB też wzrosło o 2,8 proc. Wobec tego, ten VAT wzrósł tyle, ile wzrósłby bez jakiegokolwiek uszczelnienia systemu podatkowego - mówił w niedawnym wywiadzie dla serwisu next.gazeta.pl Jacek Rostowski, wicepremier i minister finansów w rządach Tuska.

-  Z danych dotyczących PKB w 2016 r. wiemy też, że inwestycje spadły o 5,5 proc., a konsumpcja wzrosła 3,6 proc. Czyli struktura PKB powinna była wpłynąć bardzo pozytywnie na dochody z VAT. Bo konsumpcja jest obłożona VAT, a inwestycje nie. W tym wzroście PKB jest tymczasem wzrost konsumpcji i spadek inwestycji. To dowodzi, że nie było żadnego uszczelnienia VAT! Ba, mieliśmy jego rozszczelnienie - przekonywał.

W MF poleciały głowy

Tak naprawdę sam resort z tych wyników nie jest chyba zadowolony. Niedawno posypały się głowy osób odpowiedzialnych w Ministerstwie Finansów za poprawę ściągalności podatków. Stołki stracili: jeden z wiceministrów oraz szefowie departamentów podatkowych.