Przez wiele ostatnich lat powszechną praktyką w wielu firmach było rozliczanie pracowników tak jak twórców. W efekcie dziennikarze, inżynierowie czy programiści mogli odliczać 50 proc. kosztów uzyskania przychodu od honorariów z praw autorskich.
Tymczasem, jak informuje ''Rzeczpospolita'' skarbówka zaostrzyła swoje stanowisko. W firmach, które rozliczały w ten sposób pracowników pojawia się coraz więcej kontroli. Zdarzają się sytuacje, w których pracownicy muszą płacić zaległy podatek. Nawet za pięć lat wstecz. Dzieje się tak nawet w przypadku firm, które posiadają indywidualną interpretację podatkową.
Normalna praktyka czy omijanie prawa?
Jak wyjaśnia "Rzeczpospolita", "skarbówka kwestionuje taki sposób rozliczania, który umożliwiał ustalanie wynagrodzenia za przeniesienia praw autorskich na podstawie procentowego udziału wskazanego w umowie". W praktyce część wynagrodzenia była ustalana na stałą kwotę, a część zmieniała się w zależności od tego ile czasu dany pracownik poświęcał na zlecenie. W jednym miesiącu mógł mieć z tytułu honorariów wypłacaną mniejszą kwotę, w innym większą.
Diabeł tkwi w szczegółach
Skąd jednak tak nagła rozbieżność w interpretacji przepisów? Skarbówka zajrzała w niektóre umowy i stwierdziła, że są one źle skonstruowane. Przepisy umożliwiają bowiem odliczenie 50 proc. kosztu uzyskania dochodu tylko w przypadku, gdy mowa jest o konkretnym dziele. Tymczasem wiele firm zatrudniających np. informatyków rozliczało się podając czas poświęcony przez pracownika na stworzenie fragmentu dzieła.
Dlaczego rozliczano się w taki sposób? Bo w przypadku dzieła takiego jak obraz czy artykuł prasowy ustalenie honorarium jest w miarę łatwe - firma X zleca pracownikowi na przykład stworzenie pięciu grafik komputerowych i wypłaca mu za to określoną kwotę. Dzieło staje się własnością firmy - mamy więc wyraźny moment przeniesienia praw autorskich. W przypadku oprogramowania, nad którym wspólnie pracują dziesiątki lub setki osób, trudno ustalić wartość pracy poszczególnego twórcy. Dlatego też pracodawcy postanowili rozliczać to na podstawie czasu, który łatwo wycenić.
Skarbówka twierdzi teraz, że taki podział wynagrodzenia nie jest wystarczający, bo nie ma dowodu, że dzieło w ogóle powstało. A skoro nie powstało, to nie można stosować odliczenia na koszty jego stworzenia.
Czytaj też: ZUS celuje w firmy stosujące umowy zlecenia. Przedsiębiorcy muszą płacić zaległe składki
''Rzeczpospolita'' podaje przykład firmy, która bardzo skrupulatnie odnotowywała jakie ile czasu poświęcał każdy z zatrudnianych przez nią informatyków na swój wkład w poszczególne dzieło. Była to praktyka powszechna, akceptowalna w czasie kontroli skarbowych. Dziś skarbówce nie wystarcza to jednak, by rozwiać wątpliwości. Wcześniej ich jednak nie miała i właśnie ten fakt może być niepokojący zarówno dla pracodawców jak i zatrudnionych. Szczególnie, że dzisiejsza zmiana interpretacji przepisów może pociągać za sobą konsekwencje w postaci konieczności dopłaty podatku za pięć lat wstecz.
***
