W zeszłym roku z możliwości przekazania 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego skorzystało 49 proc. podatników. Stowarzyszenie Klon/Jawor zbadało, kto i dlaczego dzieli się niewielką częścią swojego podatku dochodowego z fundacjami i stowarzyszeniami.
Lepiej wykształceni, z dużych miast
Okazuje się, że najczęściej na przekazanie 1 proc. podatku wybranej przez siebie OPP decydują się osoby najlepiej wykształcone. W czasie rozliczenia podatkowego za 2015 r. zdecydowało się na to 3/4 osób z wyższym wykształceniem. Najczęściej 1 proc. dają osoby ze stałą pracą, zajmujące się domem (zapewne w ramach wspólnego rozliczania się małżonków), a także na urlopach wychowawczych. W każdej z tych grup odsetek dzielących się podatkiem przekroczył 50 proc. Rzadziej jeden procent podatku odprowadzają osoby pracujące dorywczo (38 proc.) oraz emeryci i renciści (30 proc.).
Jak się okazuje podatkiem z OPP najczęściej dzielą się osoby z dużych miast (50 proc.) oraz z małych miast do 100 tys. mieszkańców. Rzadziej mechanizm ten wykorzystują mieszkańcy wsi (39 proc.) oraz średnich miast. czyli takich, w których mieszka od 100 tys. do 500 tys. osób (38 proc.). Częściej na przekazanie 1 proc. decydują się osoby zamężne/żonate i te które mają dzieci. - Te dwie ostatnie zależności są zapewne pochodną wieku, który z kolei koreluje z sytuacją zawodową i zarobkami. Częstotliwość przekazywania jednego procenta podatku rośnie do 40. roku życia, a następnie spada - komentuje Marta Gumkowska z zespołu badań Stowarzyszenia Klon/Jawor.
Przyczyny wyboru konkretnego celu, na który przekazywany jest 1 proc. podatku Stowarzyszenie Klon/Jawor
Dajemy tym, których znamy
Osobisty kontakt sprzyja mechanizmowi 1 proc. Wśród osób, które twierdzą, że nie zetknęły się z organizacjami pozarządowymi jeden procent podatku przekazało 27 proc. Z kolei wśród tych, którzy mieli z nimi osobisty kontakt ponad dwa razy więcej – 66 proc. Także niebezpośredni kontakt ze stowarzyszeniami i fundacjami zwiększa prawdopodobieństwo przekazania jednego procenta podatku – w grupie, która o NGO słyszała od bliskich lub znajomych cel transferu jednego procenta podatku wskazało 63 proc., wśród tych, którzy znają podmioty sektora pozarządowego z mediów 50 proc.
Spośród Polaków, którzy w ostatnim roku ofiarowali pieniądze lub dary rzeczowe na rzecz organizacji pozarządowych, 61 proc. przekazało także jeden procent podatku. Zrobiło to także 67 proc. wolontariuszy działających w stowarzyszeniach lub fundacjach, 78 proc. osób, które bezinteresownie pomagają osobom spoza swojej rodziny lub kręgu znajomych (wolontariat nieformalny), a także 68 proc. tych, którzy nieodpłatnie pracowali na rzecz swojej społeczności lokalnej, sąsiedztwa, miejscowości.
Z badania wynika ponadto, że co druga osoba, która deklaruje zaufanie do organizacji, a także generalnie innych ludzi (spoza grona rodziny czy znajomych), przekazuje jeden procent podatku. Wśród tych, którzy mają do NGO i innych nieufny stosunek organizacje pożytku publicznego swoim podatkiem wsparło ok. 36 proc. Także pozytywne opinie na temat efektywności organizacji sprzyjają przekazywaniu jednego procenta podatku. Wśród osób, które nie zgadzają się z opiniami „w organizacjach pozarządowych często dochodzi do nadużyć i prywaty”, a także „organizacje pozarządowe marnują część pieniędzy, które dostają”, blisko 2/3 w swoim zeznaniu podatkowym wpisało numer KRS wybranej organizacji pożytku publicznego.
Liczy się cel
Powody, które wskazują podatnicy przekazujący jeden procent podatku pokazują, że zarówno przy wskazywaniu konkretnej osoby, którą za pośrednictwem subkonta, chcemy wspomóc 1 proc. podatku, jak i wyborze organizacji najbardziej liczy się osobista znajomość lub rekomendacja kogoś bliskiego. - Nierzadko decyzja o przekazaniu jednego procenta podatku podejmowana jest też spontanicznie, odruchem serca, lub przypadkowo, bo tak było ustawione w programie do wypełniania PIT lub cel wybrała osoba, która wypełniała zeznanie. Ciągle najrzadziej wybieranymi powodami wyboru celu jednego procenta podatku są te bardziej strategiczne, bazujące na założeniu: ważny jest dla mnie dany cel, więc szukam organizacji, która go realizuje; chcę aby mój podatek zasilał moją okolicę, więc wybieram organizację działającą w sąsiedztwie - zwraca uwagę Klon/Jawor.
Badanie na zlecenie tego Stowarzyszenia na próbie 1000 dorosłych Polaków przeprowadziła firma Realizacja sp. z o.o.
