- Dzięki ustawie od 1 stycznia 2019 roku wszyscy, którzy w Polsce posiadają mieszkanie albo dom, będą ich pełnymi właścicielami. To ok. 2,5 mln domów i mieszkań. Jesteśmy na to przygotowani, zabezpieczyliśmy również środki na potrzeby ksiąg wieczystych i sądownictwa, tak by ta operacja przebiegała sprawnie - powiedział wiceminister Artur Soboń, cytowany w komunikacie.
Resort tłumaczy, że najważniejszą korzyścią dla właścicieli lokali będzie przewidywalność wysokości opłat przekształceniowych, które zastąpią zmienne (często gwałtownie zwiększające się) opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. Efektem przyjętej dziś przez rząd ustawy jest wyeliminowanie dotychczasowych problemów z aktualizacją opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe.
Według komunikatu Centrum Informacyjnego Rządu (CIR) obecnie do przekształcenia udziałów w użytkowaniu wieczystym w prawo własności gruntu, niezbędna jest - co do zasady - zgoda wszystkich właścicieli lokali w tym budynku. Brak takiej zgody, choćby jednego właściciela mieszkania, blokuje nabycie prawa własności gruntu przez pozostałych mieszkańców, którzy często kierują taką sprawę do sądu. To z kolei wydłuża proces przekształceń, powoduje niezadowolenie właścicieli lokali oraz dodatkowe obciążenie administracji i sądów.
Dodatkowo postępowanie sądowe nie gwarantuje, że dojdzie do przekształcenia. Jednocześnie gdy część właścicieli lokali złoży odwołania od aktualizacji opłaty rocznej, czasami dochodzi do sytuacji, że w tym samym budynku opłaty roczne płacone za grunt pod tym budynkiem są w różnej wysokości, co powoduje spory sąsiedzkie i poczucie niesprawiedliwości.
Roczne opłaty przez 20 lat
"Zamiast obecnych rocznych opłat za użytkowanie wieczyste przyszli właściciele gruntów będą płacić roczne opłaty przekształceniowe - przez 20 lat od dnia przekształcenia. Ich wysokość będzie równa opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste, jaka obowiązywałaby w dniu przekształcenia (np. 1 stycznia 2019 r.). Roczna opłata przekształcenia ma być wnoszona do 31 marca każdego roku (będzie można wystąpić o jej rozłożenie na raty płatne w ciągu roku). Ze względu na długi okres wznoszenia opłaty przekształceniowej będzie ona waloryzowana. Waloryzacji będzie można dokonać z urzędu lub na wniosek nowego właściciela - nie częściej niż raz na 3 lata" - czytamy w komunikacie CIR.
Aby uniknąć waloryzacji, będzie można wpłacić wszystkie 20 opłat jednorazowo (opłata łączna) - będzie można zgłosić ten zamiar w każdym czasie trwania obowiązku wznoszenia opłat. Po przekształceniu właściciel lokalu uzyska udział we własności gruntu w takiej wysokości, w jakiej przysługiwał mu udział w użytkowaniu wieczystym, podano także.
Według komunikatu CIR organy reprezentujące dotychczasowych właścicieli nieruchomości (np. starostowie) będą wydawały - zaświadczenia potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności gruntu. Termin na wydawanie zaświadczenia o przekształceniu z urzędu ma wynosić nie dłużej niż 12 miesięcy, a na wniosek nowego właściciela gruntu - 4 miesiące. Zaświadczenia będą stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej prawa własności gruntu nabytego z mocy ustawy. Za wpisy nie będą pobierane opłaty sądowe.
Będą bonifikaty, nawet 60 proc.
Przewidziano także możliwość udzielania bonifikaty od rocznych opłat przekształceniowych. Dotychczasowi właściciele gruntów, tj. Skarb Państwa i gminy, będą mogli udzielać bonifikaty w spłacie rocznej opłaty przekształceniowej. System bonifikat obejmie osoby fizyczne będące właścicielami budynków jednorodzinnych albo mieszkań w budynkach wielolokalowych lub spółdzielnie mieszkaniowe.
Przyjęto, że rady gmin, powiatów lub sejmiki województw będą decydowały (w uchwale) o wysokości bonifikaty i warunkach jej udzielenia, jeśli grunt będzie własnością samorządu terytorialnego, w przypadku własności Skarbu Państwa - decyzje będą podejmować wojewodowie (w zarządzeniu).
- Bonifikata ustawowa będzie przysługiwać tylko wtedy, gdy cała należność zostanie zapłacona jednorazowo (opłata łączna) i gdy budynek będzie stał na gruncie Skarbu Państwa. "W praktyce jeśli budynek będzie stał na gruncie Skarbu Państwa, a osoba fizyczna (właściciel budynku jednorodzinnego albo mieszkania w budynku wielolokalowym) lub spółdzielnia mieszkaniowa, zdecydują się zapłacić całą opłatę przekształceniową jednorazowo w pierwszym roku - to otrzymają 60-proc. bonifikatę. W kolejnych latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 proc." - czytamy także.
Osoby, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, korzystały z bonifikaty udzielonej spółdzielniom mieszkaniowym w formie ulgi w opłatach z tytułu udziału w kosztach eksploatacji budynków. Wysokość ulgi będzie odpowiadać wysokości bonifikaty od opłaty przekształceniowej, udzielonej spółdzielni mieszkaniowej, proporcjonalnie do powierzchni lokali mieszkalnych.
Z nowych rozwiązań skorzystają ci, którzy dzisiaj płacą za użytkowanie wieczyste, tj. właściciele mieszkań w blokach i właściciele domów jednorodzinnych oraz spółdzielnie mieszkaniowe, a także właściciele lokali użytkowych (handlowych i usługowych). Przekształcony zostanie także grunt zabudowany tzw. infrastrukturą towarzyszącą, np. budynkami gospodarczymi, garażami (o ile będą położone na gruntach zabudowanych budynkami mieszkalnymi).
Ustawa ma wejść w życie po 30 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
+++
