W Chorwacji, podobnie jak w Polsce, kilkanaście lat temu popularne były kredyty powiązane z kursem franka szwajcarskiego. Miało je zaciągnąć łącznie ok. 125 tys. osób (spośród ok. 4,2 mln mieszkańców kraju).
Również, tak jak u Polsce, tamtejsi frankowicze zostali dotknięci dużym wzrostem kursu franka do kuny chorwackiej (z ok. 4,5 kuny za franka w 2008 r. do 6,75 kuny obecnie). I także jak u nas - chorwaccy kredytobiorcy już od kilku lat przekonują o nieuczciwych zapisach w swoich umowach kredytowych.
Sąd Najwyższy po stronie frankowiczów
Na korzyść chorwackich frankowiczów we wtorek orzekł Sąd Najwyższy w Zagrzebiu. Uznał on bowiem, że osiem tamtejszych banków (Raiffeisen, Hypo Alpe Adria, Zagrebacka, Privredna, Erste, OTP, Splitska i Sberbank) naruszyło zbiorowe interesy i prawa osób, które zaciągnęły kredyty "frankowe". Chodziło o nieuczciwe postanowienia w umowach, dotyczące powiązania kredytów z kursem franka szwajcarskiego, bez indywidualnych negocjacji z kredytobiorcami.
Orzeczenie otwiera chorwackim frankowiczom drogę do wnoszenia indywidualnych roszczeń wobec banków. Mogą się bowiem na nie powoływać w swoich sprawach, i sądy muszą respektować wnioski Sądu Najwyższego - przekonuje rzecznik instytucji.
Ustawa frankowa w Chorwacji
Warto jednak dodać, że obecnie sytuacja kredytobiorców frankowych w Chorwacji jest nieco inna niż w Polsce. W 2015 r. w życie weszła bowiem ustawa, która dawała frankowiczom możliwość przewalutowania ich kredytu na euro (od momentu zaciągnięcia zobowiązania). Miało to uchronić ich przed ryzykiem dalszego umacniania się szwajcarskiej waluty. Jak wynika z senackiej ekspertyzy z 2018 r., z możliwości przeliczenia kredytów skorzystało ok. 95 proc. kredytobiorców. Nie zaproponowano im przewalutowania na kuny chorwackie m.in. dlatego, że wówczas oprocentowanie kredytów poszłoby mocno w górę (bo musiałoby się opierać na dużo wyższej stawce ZIBOR 3M). Stopa dla euro - EURIBOR - była atrakcyjniejsza dla kredytobiorców.
Koszt przewalutowania poniosły banki, wyniósł on ok. 1 mld euro (dwukrotność rocznego zysku banków). W 2017 r. Chorwacki Sąd Konstytucyjny odrzucił żądanie banków, by rozważyć, czy ustawa o przewalutowaniu kredytów we frankach szwajcarskich na euro jest sprzeczna z Konstytucją.
Wtorkowe orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczące tego, że osiem chorwackich banków naruszało zbiorowe interesy frankowiczów, daje tym kredytobiorcom nadzieje na dodatkowe odszkodowania.
