Krajowy Plan Odbudowy jest podstawą dla wypłaty i wydatkowania środków z unijnego Funduszu Odbudowy. Polski rząd właśnie wysłał go do Brukseli. W międzyczasie w naszym parlamencie toczyły się negocjacje i przepychanki związane z poparciem dla rządowego projektu ustawy ws. ratyfikacji zasobów własnych UE. Każdy kraj musi zgodzić się na zwiększenie unijnych zasobów własnych, aby Komisja Europejska mogła wyemitować obligacje, z których chce sfinansować Fundusz Odbudowy.
Dla Polski w FO zapisano ok. 58 mld euro - ok. 23,9 mld euro w dotacjach i ponad 34,2 mld euro w niskooprocentowanych pożyczkach. W Krajowym Planie Odbudowy na niemal 500 stronach zapisano coś, co mogłoby wyglądać jak festiwal życzeń. Rozczarowany mógłby czuć się ktoś, kto oczekuje samych jasnych, konkretnych odpowiedzi i prospektów "co, gdzie, kiedy, za ile" zamiast pięknych planów dotyczących elektromobilności, zielonej energii, innowacji, inwestycji w transport, budowy nowych żłobkach i mieszkań itd.
Z drugiej strony - mimo wszystko KPO wskazuje na obszary wymagające szczególnej poprawy, doinwestowania, reform czy transformacji. Poza tym pewne ważne szczegóły da się z dokumentu wyczytać.
Zachęty do dłuższej pracy
Rząd w Krajowym Planie Odbudowy jasno przyznaje, że Polacy są stosunkowo krótko aktywni zawodowo. Zarówno z punktu widzenia wysokości ich emerytur, jak i problemów dla polskiej gospodarki wynikających z demografii dobrze by było, gdybyśmy odwlekali decyzję o przejściu na emeryturę (a właściwie - w dłuższej perspektywie to konieczne).
Rząd nie chce po prostu podnosić wieku emerytalnego. Zaznacza, że kto chce, będzie mógł przechodzić na emeryturę na takich zasadach jak obecnie. Ma jednak plan, aby swoimi działaniami "stopniowo osiągać zmiany postaw społecznych zwiększające akceptację dla realnego wydłużania wieku emerytalnego".
Plan zakłada obniżenie podatku PIT od wynagrodzenia osób, które osiągną prawo do przejścia na emeryturę, jednak zdecydują się na kontynuację pracy (i niepobieranie emerytury). Różnica podatkowa byłaby odkładana na indywidualne konto emerytalne. Ulga podatkowa miałaby wejść w życie w 2025 r.
Ulgi podatkowe zapowiedziano w KPO także m.in. dla firm inwestujących w robotyzację i prace badawcze.
)
71,7 tys. nowych mieszkań
Jednym z postulatów Lewicy, od spełnienia którego ugrupowanie uzależniło poparcie dla KPO (czy formalnie - dla ratyfikacji zwiększenia środków własnych UE), była budowa ze środków KPO 75 tys. nowych mieszkań na wynajem.
Taka liczba w KPO nie pada, ale rząd zakłada w dokumencie, że w latach 2022-2026 przeznaczy 10 mld zł (5 mld zł z funduszu odbudowy i 5 mld zł z pieniędzy budżetowych) na dofinansowanie utworzenia ok. 71,7 tys. mieszkań. Środki mają popłynąć m.in. do gmin w ramach wsparcia budownictwa socjalnego i komunalnego.
Rewolucja właścicielska w szpitalach?
Rząd chce realizować działania mające na celu centralizację nadzoru nad systemem opieki zdrowotnej w Polsce. Powstać ma Agencja Rozwoju Szpitali, której celem ma być m.in. restrukturyzacja i oddłużanie szpitali oraz "optymalizacja" systemu.
Jak pisaliśmy niedawno, trwają jeszcze ostatnie przymiarki co do kompetencji ARS. Według jednej z wersji, przejęłaby ona kontrolę m.in. nad szpitalami powiatowymi. Ale bardziej prawdopodobny jest scenariusz, w którym pozostaną one w teorii w rękach samorządów, ale ARS będzie mogła w każdej chwili "przejąć" szpital wprowadzając do niego swojego komisarza.
)
Przedsiębiorstwa społeczne - nowy typ firm w Polsce
Choć państwo od wielu lat wspiera na różny sposób zatrudnianie osób "wykluczonych" (np. niepełnosprawnych, emigrantów), to Krajowy Plan Odbudowy zakłada utworzenie całkiem nowego typu firm. Będą to tzw. przedsiębiorstwa społeczne. To - w największym skrócie - prze.
Według KPO będą one zatrudniać osoby zagrożone wykluczeniem społecznym (np. bezrobotnych, niepełnosprawnych, ubogich, starszych, z zaburzeniami psychicznymi, opuszczających zakłady karne). Mają realizować usługi społeczne, a zyski przeznaczać "na realizację celów społecznych lub na reintegrację pracowników". Mają włączać pracowników w procesy decyzyjne.
