Utylizacja śmieci bywa problematyczna, zwłaszcza w przypadku odpadów określanych jako niebezpieczne, których należy się pozbywać w określony sposób. Dotyczy to m.in. azbestu, będącego w przeszłości popularnym materiałem budowlanym.
Azbest był wykorzystywany jako materiał budowlany w latach 60. i 70. XX wieku, gdyż był on wytrzymały na warunki środowiskowe, oferował izolację termiczną, a przy tym był stosunkowo tani. Według szacunków w Polsce istnieje 15 milionów ton tego materiału.
Problem z azbestem polega na tym, że w wyniku erozji lub uszkodzeń powstają pyły zawierające drobiny włókien azbestowych, które przenikają do dróg oddechowych. Z racji ich niewielkich rozmiarów, organizm nie jest w stanie ich filtrować. Włókna azbestowe są jedną z przyczyn powstawania nowotworów. Wraz z rozwojem badań w tej dziedzinie, zdecydowano się porzucić ten materiał budowany. Od 1998 roku wstrzymano produkcję materiałów azbestowych, ale wciąż pozostaje problem związany z pozbyciem się go.
Od 2009 roku istnieje ogólnorządowy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu. Jak czytamy jego założeniami jest:
Każdorazową próbę usunięcia azbestu należy poprzedzić kontrolą jego stanu, która ustali stopień pilności prac. Kolejnym krokiem jest zgłoszenie planowanych działań wojewodzie lub staroście, a także dostarczenie powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego i okręgowemu inspektorowi pracy zgłoszenia, w którym przedstawione zostaną informacje na temat prac.
Sam proces usuwania azbestu jest również skomplikowany i wymaga przestrzegania określonych reguł. Należy m.in. odgrodzić teren, na którym trwają prace i umieszczać tablice informujące o tym procesie. Pomieszczenie, w którym usuwany jest azbest, powinno być zabezpieczone, zaś pyły powstające podczas prac należy codziennie usuwać na mokro bądź przy użyciu podciśnieniowego odkurzacza. Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, aby azbest nie przeniknął do środowiska.
Kolejnym krokiem jest utylizacja azbestu. Jest to na tyle wymagający proces, że nie powinno się tego robić na własną rękę, tylko skorzystać z usług firmy oferującej tego typu usługi. Jako że azbest jest materiałem niebezpiecznym, firmy tego typu powinny posiadać pozwolenie na transport odpadów niebezpiecznych, co jest niezbędne przy przewozie elementów budowy posiadających azbest. Po zakończeniu pracy wykonawca powinien wystawić nam kartę przekazania odpadów i kartę ewidencji odpadów.
Według obowiązujących przepisów, za niedopełnienie obowiązku inwentaryzacji wyrobów azbestowych grozi kara do 20 tysięcy złotych, a za nieprawidłowe składowanie grzywna od pięciu do nawet 20 tysięcy złotych.
Usuwanie azbestu bywa kosztowne. W związku z tym można zgłosić się do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który może przyznać do 100 proc. refundacji kosztów. Warto jednak dodać, że koszty pokrywają jedynie usunięcie azbestu, natomiast koszty związanie z pokryciem dachu nowym materiałem trzeba sfinansować na własny koszt.
Aby otrzymać dofinansowanie, należy zgłosić się do gminy w celu sprawdzenia, czy dach z eternitu znajduje się na liście do usunięcia. Jeśli jej nie ma, należy złożyć w gminie wniosek o jego uzwzględnienie w specjalnym programie. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej danej gminy bądź na rządowej stronie dotyczącej programu usuwania azbestu.